‘VRT, betaal ten minste de onkosten van de artiesten die u boekt’

De VRT moet kunstenaars niet overladen met grote geldprijzen, schrijft Vlaams Parlementslid Bart Caron (Groen), maar ze moet wel hun kosten dragen bij grote events. ‘De mooie prijzen die artiesten krijgen, doen hun spaarkas wel pijn.’

Enkele dagen geleden kondigde de VRT een gloednieuwe boekenprijs aan: de Hugo’s, genoemd naar Hugo Claus, uiteraard. Eigenlijk zijn het, meer dan literaire prijzen, een leesbevorderend project van de VRT. Elk van de tien netten gaat via ambassadeurs op zoek gaat naar het meest geliefde boek onder hun kijkers of luisteraars. Het kan het lezen stimuleren, en dat is best fijn.

De reactie waren bizar, op het eerste gezicht althans. Auteur Jeroen Olyslaegers ergerde zich mateloos aan het feit dat er aan de Hugo’s geen geldprijs vasthangt. ‘Zal ik mijn inkomsten laten zien van de afgelopen twintig jaar?’ vroeg hij. Later zou hij zijn uitspraken nuanceren met de mededeling dat hij zijn pijlen beter ‘op andere doelen had gericht’. Anderen, zoals zijn collega Christophe Vekeman, vonden dat auteurs al ijdel genoeg zijn, en onredelijk in hun jacht op geldprijzen.

Het heeft ook wel wat te maken met de wijze waarop de VRT zelf communiceerde: ‘De winnaars krijgen eeuwige roem en een passend kunstwerk.’ Die eeuwige roem mag de VRT niks kosten, zoveel is duidelijk. Niet dat het huis van vertrouwen geen financiële middelen heeft. Het krijgt, terecht, een stevige dotatie van de Vlaamse overheid, het besteedt veel geld aan bijvoorbeeld dure sportrechten en betaalt de tv-gezichten fikse vergoedingen waar zelfs de best betaalde auteurs amper van kunnen dromen.

‘VRT, betaal ten minste de onkosten van de artiesten die u boekt’

Maar de Hugo’s zijn niet het enige schoentje dat wringt. Laat me even vergelijken met de MIA’s, de befaamde muziekprijzen van diezelfde VRT. Omdat de artiesten niet graag in de ban van de VRT worden geslagen, kreeg ik hun reactie.

De afgelopen jaren was een van Vlaanderens bekendste bands genomineerd voor enkele MIA’s. De nominaties werden verzilverd en meteen kon de groep op de VRT-televisie hun grootste hit gaan spelen. Om alles professioneel en vlot te laten verlopen, werd de groep de dag voor de prijsuitreiking al een paar uur verwacht om te komen repeteren. Ook op de dag zelf werden ze ruim op tijd verwacht voor een repetitie. Dat betekent dus twee dagen achter elkaar repeteren met muzikanten, crewleden én instrumenten, plus minstens één bestelwagen om alles en iedereen te vervoeren. Wat de VRT voor dit alles betaalde? 400 euro, exclusief btw.

Onlangs kreeg ik nog een gelijkaardig verhaal te horen over uitkoopsommen op een groot event van Klara. Die worden naar beneden geduwd, zodat het voor sommige ensembles, zeker als ze geen Vlaamse subsidies krijgen, gewoon onmogelijk is om hun muzikanten correct te betalen.

Van kunstenorganisaties wordt nochtans dat ze hun artiesten correct vergoeden, en terecht. Maar vindt de VRT echt dat dat aan de Reyerslaan niet geldt? Moeten de performers die zij uitnodigen alles betalen uit hun eigen spaarpot? Die zit niet bij iedereen gevuld met gouden euro’s. De mooie prijzen die de artiesten krijgen, doen hun spaarkas wel pijn.

Als openbare instelling moet de publieke omroep het goede voorbeeld geven. Ze mag zich er niet van af maken met de mededeling dat het onbetaalbare promotie voor eeuwig geroemde kunstenaars.

Het onderzoek Loont passie? Een onderzoek naar de sociaal-economische positie van professionele kunstenaars in Vlaanderen’, onder leiding van Kunstenpunt en uitgevoerd door de vakgroep Sociologie van de UGent (CuDOS), toont aan dat de kunstensector wordt gekenmerkt door een hoog aandeel projectmatig werk. Creaties op eigen initiatief en een aaneenschakeling van opdrachten van korte duur en bij verschillende opdrachtgevers zijn de norm. In dat systeem blijkt het moeilijk om een zeker en voldoende hoog inkomen op te bouwen. Een jaarinkomen van 20.000 euro is al een succes. Meer dan een kwart van de alleenstaande kunstenaars geeft bovendien aan niet rond te komen.

Ik pleit er niet meteen voor om muziekgroepen, schrijvers en andere kunstenaars te overladen met grote geldprijzen, maar het lijkt me wel correct om hun onkosten te dragen bij dergelijke radio- en tv-events, net zoals ik hoop dat iedere cameraman, iedere lichtman, iedere producer en samensteller een eerlijk loon mag krijgen. Het zijn allemaal professionals, die op een professionele manier hun vak willen uitoefenen en, als het een beetje kan, er hun boterham mee willen verdienen.

Bovendien leveren al die straffe muzikanten en schrijvers ook de ‘de artistieke content’ van de uitzending. Ik ben er zelfs van overtuigd dat een correcte betaling zulke activiteiten niet budgettair onmogelijk hoeft te maken.

Als kunstliefhebber en pleitbezorger van een sterke culturele VRT vraag ik daarom: beste openbare omroep, betaal artiesten correct. Als openbare instelling moet de publieke omroep het goede voorbeeld geven. Ze mag zich er niet van afmaken met de dooddoener dat het onbetaalbare promotie voor eeuwig geroemde kunstenaars. Dan leun je onterecht op je machtspositie in de media. Als de VRT cultuur hoog in het vaandel wil dragen – en dat moet ze doen, het is een van de drie kerntaken – dan moet ze dat eerlijk doen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content