Er bestaat wel een juridische hefboom om forser op te treden, maar die wil de minister niet gebruiken omdat het gaat om een ‘zwaarwichtige procedure’ die neigt naar censuur en ‘niet in verhouding staat tot de gestelde problematiek’.
Over de Netflix-reeks 13 Reasons Why is de voorbije weken al redelijk wat inkt gevloeid. De reeks gaat over een 16-jarig meisje dat zelfmoord pleegt en voor 13 personen die daar volgens haar mee schuld aan hebben een boodschap heeft achtergelaten. De reeks is onder meer omstreden omdat de zelfdoding van het meisje erg expliciet in beeld wordt gebracht. Uit onderzoek blijkt dat zoiets kan aanzetten tot kopieergedrag.
Netflix is niet bereid minstens bij elke aflevering die hier getoond wordt, een verwijzing naar de Zelfmoordlijn en zelfmoord1813.be te plaatsen. Die weigering kan voor Groen-politica Elke Van den Brandt absoluut niet door de beugel. N-VA-parlementslid Piet De Bruyn bestempelt de houding van Netflix als ‘onverantwoord en zelfs misdadig’.
Dat Netflix bij het begin van de eerste aflevering (en ook bij afleveringen met expliciete beelden) wel enkele seconden een disclaimer toont waarin wordt doorverwezen naar een site, die op zijn beurt doorverwijst naar de Zelfmoordlijn, is volgens hen ook onvoldoende. Zij willen dat de minister dwingender optreedt of op zijn minst onderzoekt wat juridisch kan. Maar dat blijkt geen makkelijk verhaal.
Tussen censuur en toekijken
Er bestaat wel een manier om op te treden tegen buitenlandse mediaspelers wanneer het gaat om ‘inbreuken op de openbare orde, de bescherming van de volksgezondheid en de openbare veiligheid’. Het gaat over artikel 176 van het Mediadecreet, waarmee uiteindelijk Netflix het uitzenden zou kunnen worden belet.
Maar Vlaams minister van Media Sven Gatz (Open VLD) wijst erop, ‘zonder de ernst van de problematiek te willen minimaliseren’, dat die procedure ‘drastisch en tijdrovend’ is. Bovendien kom je dan snel in de buurt van censuur en bestaat het risico dat de serie een ‘verboden vrucht’ wordt waardoor de aantrekkingskracht van de reeks net groter wordt.
Gatz: ‘Het lijkt mij in eerste instantie raadzaam de problematiek rechtstreeks met Netflix aan te kaarten. De werkgroep (Werkgroep Verder, die zich inzet voor nabestaanden van zelfdoding in Vlaanderen.) doet dit ook.’
Groen-politica Elke Van den Brandt is niet onverdeeld gelukkig met die houding. ‘Tussen censuur en gewoon toekijken hoe Netflix regels aan haar laars lapt moet toch iets mogelijk zijn? Bekijk dan wat juridisch wél kan. Ik kan niet aanvaarden dat het daarbij blijft’.
Wie vragen heeft rond zelfdoding kan terecht op de zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be.
