“Jong werk moet zijn volwaardige plaats blijven hebben”

© Lieven Van Assche

Aan het woord is Maarten Soete, de nieuwe spotter van het jonge theatertalent van TAZ.

Morgen start de veertiende editie van TAZ in Oostende. Het festival voor jong theatertalent groeide de afgelopen jaren uit tot een cultuurfeest met theater, muziek, literatuur en veel bekende namen. ‘Maar jong werk moet zijn volwaardige plaats blijven hebben’, vindt Maarten Soete, de nieuwe spotter van het jonge theatertalent.

Zijn nieuwe baan brengt Maarten Soete (27) terug naar z’n wortels. Hij is geboren en getogen in Oostende en groeide op met Theater aan Zee. ‘Buiten de zomermaanden was er in Oostende weinig cultureels te beleven, maar in augustus dompelde ik mij tien dagen onder in een bad van theater. Ik herinner me nog goed de voorstelling van Manah De Pauw en Marijs Boulogne in het oude Postgebouw, het was iets met een watermeloen die ze als baby behandelden (Endless Medication, nvdr). Waanzinnig fascinerend vond ik dat.’

Soete ging na zijn studies Germaanse en theaterwetenschappen aan de slag bij de documentatiedienst van het Vlaams Theaterinstituut (VTi) in Brussel. Maar ondertussen deed hij ook de coördinatie van het Brusselse festival voor jonge theatermakers Batârd. Zijn bureau op het VTi werd stilaan een balie waar jonge theatermakers terecht konden met al hun vragen over subsidiekanalen en statuten.

“Toen TAZ me vroeg om Steven Heene, die nu artistiek coördinator is bij NTGent, op te volgen als programmator voor Jong Theater, heb ik niet getwijfeld. Maar ik heb wel meteen gesteld dat ik ook een beetje mijn eigen stempel wou kunnen drukken.” Dat bleken geen loze woorden: de jury Jong Theater werd vervangen door mentoren, de formule van de Nomadenwandelingen werd aangescherpt en het Jong Theater zet met een mix van disciplines het begrip theater meer dan ooit tussen aanhalingstekens.
Het was een steeds luidere kritiek de afgelopen jaren: TAZ barst uit zijn voegen en verliest zijn initiële focus, het jonge theater.

Maarten Soete: Jonge kunstenaars zijn de kern van het festival. De afgelopen jaren merkte je dat de bekende centrale gasten de rest van het programma soms wat overschaduwden. Als je Jan Decorte hier hebt rondlopen, dan is het toch zonde dat die niet in contact raakt met de jonge kunstenaars op het festival? Ook het familiepark en het literatuurluik Uitgelezen waren te veel eilandjes geworden.

Met diverse brugprojecten halen we de banden tussen disciplines en jong en oud talent aan. Zo krijgen in het literatuurluik ook jonge auteurs een plek en treden er muzikanten op uit eerdere edities van Jong Muziek. De voorstelling Saw it on television/DIDN’T UNDERSTAND, die centrale gast Michael De Cock negen jaar geleden maakte, wordt nu gespeeld door jonge acteurs van het Antwerpse Conservatorium. En in het muziekprogramma heeft de centrale muziekgast, het Brussels Jazz Orchestra, gezorgd voor nieuwe arrangementen voor big band bij de cd Akkatemets van Wannes Cappelle, die in 2005 met zijn groep het Zesde Metaal Jong Muziek won.

Ons TAZ-motto is: wat we doen, willen we goed doen. En dat betekent soms ook bepaalde dingen opgeven. Comedy hebben we uit het aanbod geschrapt, en het familiepark heeft kwalitatief een serieuze boost gekregen dankzij een investering van Mechelen Kinderstad. Vroeger stonden die voorstellingen wat verloren in het Oostendse Leopoldpark. Nu hebben we daar een heus familiepark van gemaakt: met zowel gratis als betalende voorstellingen, een bar voor de ouders, een houten tribune en twee ‘binnenlocaties’: de kiosk wordt omgebouwd en er zijn twee woonwagens voor de kleine voorstellingen.
Gaat u als programmator Jong Theater op zoek naar een bepaald soort voorstellingen?
Soete: Het klinkt misschien vaag, maar mijn belangrijkste criterium is dat ik ‘geraakt’ wil worden. En dat kan even goed door teksttheater en dans als door performance of film. Want dat is de realiteit van de hedendaagse podiumkunsten: de grote verscheidenheid aan disciplines en cross-overs. Theater aan Zee is ook al lang niet meer theater alleen: eigenlijk is het Podiumkunsten aan Zee. Alleen bekt TAZ een stuk makkelijker.

Ik ben niet alleen gaan prospecteren in de bekende toneelscholen in Antwerpen, Gent, Maastricht en Amsterdam, maar ook in de School voor Nieuwe Dansontwikkeling in Amsterdam en PARTS Brussel. En ik ben ook de taalgrens overgetrokken. Binnen de Nomadenwandelingen zit ook een voorstelling van drie afgestudeerden van het Luikse conservatorium. Speciaal voor TAZ zijn ze nu bezig hun voorstelling naar het Nederlands te vertalen – er staat nog wat haar op maar dat komt goed. (lacht)
Nog een opmerkelijke verandering: de prijs voor Jong Theater krijgt een ander statuut.

Soete: Tot nog toe was het simpel: het talent dat er bovenuit stak, kreeg de geldprijs en ging vervolgens bij een van de kunstencentra aan het werk. We willen vanuit TAZ nu het engagement aangaan om jonge talenten verder op te volgen, onder meer binnen de mogelijkheden die het tot kunstenhuis gerenoveerde oude postgebouw in Oostende zal bieden.

Niet het beoordelen staat voorop, maar het begeleiden en feedback geven. De jongeren hebben nu elk een mentor met wie ze in gesprek zijn. Bij sommigen zijn die gesprekken nog aftastend, bij anderen al zeer intensief.
Ook de Nomadenwandelingen krijgen een facelift.

Soete: De formule van de Nomadenwandeling, waarbij je het publiek langs boeiende locaties en boeiend theaterwerk leidt, is supersterk. Maar de afgelopen jaren leed ze een beetje onder het eigen succes. Het publiek werd zonder veel uitleg in horden van de ene locatie naar de andere gestuurd, waardoor de meerwaarde van de wandeling verdween. We hebben nu aan jonge kunstenaars gevraagd om over de wandeling na te denken en als gids op te treden.

Elk jaar is het voor TAZ een helse opgave om geschikte locaties te vinden. Al twee jaar is het onzeker of het centrale festivalpunt, de Café Koer, nog wel op het Stationsplein kan plaatsvinden, elk jaar worden er loodsen wel en dan toch weer niet afgebroken. Maar de mooie locaties zijn er: dit jaar spelen we onder meer in een witte ruimte van Mu.zee, en we ontdekten een oude kelder waar tijdens de Tweede Wereldoorlog goud werd gestockeerd.

Maar je kunt kunstenaars niet zomaar op een locatie droppen: zoiets vraagt voorbereiding en engagement, zowel van de makers als van de organisatoren. Elk jaar komen mensen van Nederlandse locatiefestivals als Over ’t IJ en Oerol naar Oostende en die worden misselijk als ze zien hoe sommige locaties artistiek niet ten volle ingezet worden. Maar ze staan ook versteld van de kwaliteit van het getoonde werk. We moeten op beide fronten even sterk worden.

TAZ staat op een kruispunt. Na vorig jaar met Arno en KVS als centrale gasten kon het bij wijze van spreken niet groter. Deze editie wordt een schakeljaar waarin we opnieuw willen focussen op de combinatie van jong theaterwerk met dat van ervaren collega’s. En dat met het oog op een breed publiek, zonder op het artistieke af te dingen. Dat zie je ook aan de affiche van dit jaar: geen bekende koppen van de centrale gasten, maar wel een jong meisje met achter haar de zee.

Liv Laveyne

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content