Waarom DJ Marcelle de spannendste dj van Nederland is

Dit weekend te zien en te horen op het Leuvense festival Artefact: DJ Marcelle, als vijftiger nog altijd een van de hipste platenruiters in wereldwijde underground. Haar recept? Alleen maar vinyl, alleen maar nieuwe muziek en alleen haar eigen zin doen: ‘De meeste dj’s zijn doodsbang van hun publiek.’

‘Hoe ik mezelf zou omschrijven? Dat is nu net de job van een journalist’, antwoordt Marcelle Van Hoof op onze openingsvraag. Niet eenvoudig, omdat we simpelweg geen enkele dj kennen die in de buurt komt van wat de Nederlandse al bijna vier decennia doet.

Van Hoof gebruikt drie draaitafels en draait enkel vinylplaten – ze heeft er inmiddels 20 000 – van maximaal een jaar oud. Ze draait alle mogelijke stijlen door elkaar, maar in zulke bevreemdende combinaties dat een clichéterm als eclectisch de lading nog niet half dekt. Ze deed tot voor kort alles zelf, van de boekingen tot de boekhouding, en laat haar vraagprijs afhangen van hoe groot het feestje is waar ze voor wordt gevraagd. En wat misschien nog het meest bevreemdende is: ze ziet eruit als iemand die haar zoon of dochter naar de club moet brengen, niet als iemand die zelf het feestje bouwt.

Daar te lang bij blijven stilstaan zou haar kunde en reputatie oneer aandoen. Zeker de laatste jaren is DJ Marcelle een fenomeen geworden. Primavera in Barcelona en Nyege Nyege in Oeganda staan op haar agenda, net als het Kroatische fijnproeversfestival Dekmantel Selectors en Dour. Maar eerst Artefact, dit weekend in het Leuvense kunstencentrum STUK, waar ze de affiche deelt met al even hippe vogels als Nah en Charlotte Adigéry.

Harde en zachte groeven

‘Ik was als tiener al heel intensief met muziek bezig. Toen was dat vooral punk, dub en avant-garde, genres die vertrekken vanuit onvrede over de maatschappij’, vertelt Van Hoof, die begon als radio-dj en de laatste vijftien jaar ook livesets speelt. Dadaïsme, art brut en Mark E. Smith, de vorig jaar overleden zanger van punkgroep The Fall, zijn maar drie van de vele inspiratiebronnen die ze aanhaalt, maar eigenlijk wil de dj het zo weinig mogelijk over het verleden hebben. ‘Ik weet heel veel over muziek en ik ken mijn geschiedenis, maar de essentie van mijn filosofie als dj is dat ik platen van nú draai.’

‘Muziek moet vooruitgaan, vind ik, en dus ben ik permanent op zoek naar de nieuwste platen en ontwikkelingen. Ik wil het publiek voor zijn, terwijl de meeste dj’s het publiek naar de oren draaien. Dat maakt hen voor mij dodelijk saai. Dan leg ik liever een plaatje op dat ik een paar uur eerder nog gekocht heb. Ik improviseer veel en bereid nooit een set voor. Aan de groeven in het vinyl kan ik zien waar de harde stukken zitten en waar de zachte.’

Vinyl heeft volgens Van Hoof nog een voordeel: het kost geld. ‘Dat dwingt mij om kritischer te zijn dan iemand die alles maar te downloaden heeft op zijn USB-stickje. Bovendien is creativiteit niet te downloaden.’

Mensen vinden vlak voor haar dj-booth vrijheid, vertelt Van Hoof, die haar act ‘een politiek statement’ noemt. ‘Als ik als vrouw platen kan draaien voor een publiek dat half zo oud is als ik, is álles mogelijk. Iedereen die dat wil, kan even dappere keuzes maken als ik heb gemaakt.’ Van Hoofs performance is zo onrechtstreeks ook een boodschap voor de meeste van haar collega’s: ‘Ik druk me wat sterk uit, dat besef ik, maar in feite zijn heel wat dj’s doodsbang zijn voor hun publiek. Ze geloven dat ze enkel kunnen scoren door constant binnen hetzelfde genre te blijven en alle beats netjes met elkaar te matchen.’

‘Ondertussen kijken de bookers en de festivals allemaal naar elkaar. Ik werk sinds afgelopen zomer samen met een boekingskantoor uit Portugal, waardoor organisatoren die me daarvoor niet kenden of soms wel kenden, maar niet durfden te boeken, me nu ineens wel boeken. Dat toont voor mij aan dat een heleboel bookers liggen te slapen en eigenlijk helemaal niet zo veel weten van echt vernieuwende muziek en conservatief zijn. Lowlands heeft me dit jaar ook gevraagd, maar dat hadden ze evengoed tien jaar geleden kunnen doen. Voor de mensen die mij toen wel boekten, toen ik nog geen hype was, heb ik enorm wel veel respect.’

Lekkere soep

Naast haar dj-sets maakt Van Hoof ook nog zelf muziek, maar in het volstrekt eigen universum van DJ Marcelle / Another Nice Mess – dat is haar volledige artiestennaam, afgeleid van een quote van Laurel & Hardy – is geen plaats voor gesakker over het drukke tourleven. ‘Ik voel geen druk, ook omdat ik me niet bekommer om de verwachtingen van het publiek. Als ik morgen zin heb om ermee te kappen, doe ik dat. Maar intussen geniet ik ervan om de wereld rond te reizen en overal waar ik kom de architectuur te bewonderen en rond te kijken. Ik lees veel, ga vaak zwemmen en eet graag lekkere soep.’

Als Van Hoof in België is, slaat ze ook een Kriek Lindemans niet af, maar daar houdt het op. ‘Er is veel druggebruik en hedonisme in de dj-wereld, dat klopt. Veel mensen zuipen zich in het weekend klem om te vergeten hoe saai hun leven in de week is. Ik heb voor mezelf een bepaalde tevredenheid bereikt in het leven. Als ik thuiskom van een reeks sets, ben ik soms moe, maar een nachtje goed slapen en dan voel ik mij weer goed.’