Voorpublicatie uit autobiografie Elton John: ‘Prinses Diana was geweldig gezelschap. En een roddeltante’

Knack biedt een voorpublicatie aan uit Ik, de nieuwe autobiografie van Elton John die dinsdag in het Nederlands verschijnt.

Prostaatkanker

Hij had ook een aantal radicale ideeën. Hoe radicaal? Dat ontdekte ik op een ochtend in la, toen hij me een vel papier gaf. Hij had een aantal data opgeschreven die te maken hadden met de schoolcarrières van Zachary en Elijah . Het begin van elk schooljaar, de lengte van de vakanties, de jaren waarin ze naar een nieuwe school zouden gaan en examens zouden hebben.

‘Zeg maar waarbij je aanwezig wilt zijn,’ zei hij. ‘Dan kun je daar rekening mee houden bij de planning van tournees .’ Ik bekeek het papier, een schets van hun toekomstige levens. Tegen de tijd dat ze de laatste opgeschreven data zouden bereiken, zouden ze geen kinderen meer zijn, maar tieners, jonge mannen. Ik zou al over de tachtig zijn. ‘Alles,’ zei ik uiteindelijk. ‘Ik wil bij alles aanwezig zijn.’ David trok zijn wenkbrauwen op. ‘In dat geval,’ zei hij, ‘moet je overwegen om je leven te veranderen. Denk eens na over stoppen met touren.’

Ik wende veel makkelijker dan ik had verwacht aan het vaderschap. Ik vond het heerlijk om alledaagse dingen met de jongens te doen; op zaterdag naar de bios, Legoland bezoeken en de Kerstman ontmoeten in Windsor Great Park. Ik vond het heerlijk hoe de kinderen me ankerden in het dorpje waar Woodside vlakbij ligt. Ik woonde er al sinds halverwege de jaren zeventig zonder dat ik ooit de plaatselijke bevolking had leren kennen. Maar toen de jongens naar een peuterspeelzaal en daarna de basisschool gingen, maakten ze vriendjes en werden de ouders van die vriendjes onze vrienden.

Die mensen waren niet geïnteresseerd in wie ik was. Een gehaaste moeder op het schoolplein is minder geïnteresseerd in hoe je ‘Bennie and the Jets’ hebt geschreven of hoe prinses Diana in het echt was dan in het schooluniform en lunchboxjes en hoe lastig het is om binnen achtenveertig uur een kostuum bij elkaar te scharrelen voor de kerstvoorstelling. En ik vond het prima zo.

Maar ik heb mezelf altijd beschouwd als een actief musicus, ik speelde nog altijd honderdtwintig concerten, zoals in de jaren zeventig. Ik zei vaak en graag dat ik het een mooi vooruitzicht vond om te sterven op het podium. Maar ik was geschrokken van het lijstje dat David me had voorgelegd. Mijn kinderen zouden maar één keer opgroeien. En hoe dol ik ook was op mijn fans, ik wilde niet in de Taco Bell Arena in Boise zijn terwijl dat gebeurde.

We begonnen plannen te maken voor een afscheidstournee, die grootser en spectaculairder moest worden dan alles wat ik ooit had gedaan. Het moest een enorm feest worden, want ik wilde iedereen bedanken die in de loop van de jaren platen en concerttickets hadden gekocht.

We hadden al plannen voor de afscheidstournee gemaakt toen ik te horen kreeg dat ik kanker had.

Het werd ontdekt tijdens een routineonderzoek. Mijn arts constateerde dat de concentratie van het prostaatspecifieke antigeen in mijn bloed licht was gestegen en stuurde me voor een biopsie naar een oncoloog. De uitslag was positief. Ik schrok merkwaardig genoeg veel minder van het woord kanker dan toen ik in de jaren tachtig dacht dat ik keelkanker had, vermoedelijk omdat het prostaatkanker was. Dat is natuurlijk geen triviale aandoening, maar het was een zeer frequent voorkomende vorm die vroeg was ontdekt. Daar komt bij dat ik een ijzersterke gesteldheid heb waardoor ik snel herstel.

Een paar jaar eerder was het me gelukt om negen optredens te doen, vierentwintig keer in het vliegtuig te stappen en met Coldplay op te treden tijdens een benefi etbal voor de aids Foundation met een opengebarsten blindedarm . De artsen hadden gezegd dat ik colitis had. Ik was uitgeput, maar ik wist van geen ophouden. Ik had kunnen doodgaan; als je blindedarm openbarst, leidt dat doorgaans tot peritonitis en dan ben je binnen enkele dagen dood. Ik liet mijn blindedarm verwijderen, lag enkele dagen onder de morfi ne in het ziekenhuis te hallucineren – daar genoot ik eerlijk gezegd zeer van – herstelde een paar weken in Nice en ging weer op tournee. Zo zit ik in elkaar; als ik niet zo’n onverwoestbare fysieke gesteldheid had gehad, zouden de drugs me decennia geleden al om zeep hebben geholpen.

De oncoloog legde uit dat ik twee opties had. De eerste was een ingreep om mijn prostaat te verwijderen. Voor de tweede, behandeling met bestraling en chemotherapie, zou ik tientallen keren naar het ziekenhuis moeten. Ik koos meteen voor de ingreep. Veel mannen willen dat niet, want het is een zware operatie, je mag daarna minstens een jaar geen seks hebben en je verliest enige tijd de controle over je blaas. Maar in mijn geval waren het eigenlijk de kinderen die mijn beslissing namen. Ik wilde niet dat mijn ziekte jarenlang een schaduw zou werpen over ons leven. Ik wilde er gewoon van af.

Ik liet de operatie snel en in het geheim uitvoeren in Los Angeles. De operatie was een succes. Ik merkte pas dat er iets niet goed zat toen ik in Las Vegas arriveerde. Toen ik ’s ochtends wakker werd, had ik een ongemakkelijk gevoel. De pijn werd in de loop van de dag heviger en was onverdraaglijk geworden tegen de tijd dat ik voor het optreden backstage zat.

De band vond dat we het optreden moesten afzeggen, maar dat wilde ik niet. Voordat je bewondering krijgt voor mijn moed en ongeëvenaarde professionele instelling wil ik er even op wijzen dat ik liever het podium op ging, want het alternatief was dat ik thuis zou gaan zitten met niets te doen en onbeschrijfelijke pijn.

We speelden, en het werkte zo’n beetje. Het optreden leidde me in elk geval af van de pijn. Als het publiek dit eens wist, dacht ik. Ik heb belachelijke dingen gedragen op het podium, maar nog nooit een gigantische luier. Ik weet niet of je weleens ten overstaan van vierduizend mensen ‘Candle in the Wind’ hebt gezongen en het daarbij letterlijk in je broek hebt gedaan, maar ik kan je verzekeren dat het een bijzondere ervaring is.

Ik bleek last te hebben van een zeldzame complicatie van de ingreep: er lekte vloeistof uit mijn lymfeklieren. De pijn verdween toen ik in het ziekenhuis werd gedraind.

De vloeistof bouwde zich weer op en de pijn keerde terug. Zo ging het tweeënhalve maand door, voordat ze de kwaal bij toeval oplosten. Door een standaard coloscopie, die enkele dagen voor mijn zeventigste verjaardag werd uitgevoerd, werd de vloeistof verplaatst.

Mijn feest vond plaats in de Red Studios in Hollywood. David had als verrassing Zachary en Elijah meegenomen uit Londen. Stevie Wonder, Ryan Adams , Rosanne Cash en Lady Gaga traden op. Prins Harry stuurde een video waarin hij me feliciteerde met een Elton John-bril op zijn neus. Het was een magische avond. Ik had geen kanker meer, ik had geen pijn. De complicaties waren opgelost. Ik stond op het punt om op tournee te gaan in Zuid-Amerika.

Alles was weer als vanouds. Totdat ik bijna doodging. Ik begon me beroerd te voelen tijdens de vlucht naar huis vanuit Santiago. Ik had het ijskoud en begon onbeheersbaar te rillen. Na thuiskomst in Woodside belde ik de dokter. Mijn koorts was iets gedaald en hij adviseerde me rust te nemen. Toen ik de volgende ochtend wakker werd, voelde ik me slechter dan ik me ooit had gevoeld.

Ik werd naar het King Edward VII-ziekenhuis in Londen gebracht. Een scan maakte duidelijk dat er iets heel erg mis was. Ze vertelden me dat mijn toestand zo ernstig was dat het ziekenhuis niet beschikte over de apparatuur die nodig was om me te behandelen. Ik moest worden overgebracht naar de London Clinic .

Het laatste wat ik me herinner is dat ik hyperventileerde terwijl ze probeerden een ader te vinden voor een injectie. Dat is bij mij altijd moeilijk, want ik heb heel gespierde armen. Het probleem wordt nog verergerd door mijn angst voor naalden. Uiteindelijk haalden ze er een Russische verpleegster bij die eruitzag alsof ze net haar uniform had aangetrokken na een trainingssessie met olympische kogelstoters.

Om halfdrie lag ik op de operatietafel. Er lekte opnieuw lymfevloeistof, ditmaal in mijn diafragma, en dat moest via drainage worden verwijderd. Ik heb twee dagen op de intensive care gelegen. Toen ik bij kennis kwam, werd me verteld dat ik in Zuid-Amerika een zware infectie had opgelopen die werd behandeld met enorme hoeveelheden intraveneus toegediende antibiotica.

Alles leek goed te gaan, maar toen keerde de koorts terug. Ze namen een monster van de infectie en lieten het opkomen in een petrischaal. Het was veel erger dan ze in eerste instantie hadden gedacht.

Ik onderging MRI-scans en ontelbaar veel andere tests. Ik lag daar maar en voelde me vreselijk. Ik werd dan weer hier- en dan weer daarheen gereden. Ze staken slangetjes in me en trokken die er weer uit en ik begreep nauwelijks wat er allemaal gebeurde. De artsen vertelden David dat het slechts vierentwintig uur had gescheeld. Als de tournee in Zuid-Amerika een dag langer had geduurd, was ik er geweest.

Ik had ongelooflijk veel geluk gehad met een fantastisch team om me heen en de best mogelijke medische zorg, maar destijds zag ik mezelf niet als een bofkont. Ik kon niet slapen. Ik lag de hele nacht wakker en vroeg me af of ik zou sterven.

Na elf dagen werd ik ontslagen. Het duurde zeven weken voordat ik volledig was hersteld en weer kon lopen. Het was gedwongen vrije tijd; dat zou me normaal gesproken tot wanhoop hebben gedreven. Ik kon me de laatste keer niet heugen dat ik zo lang thuis was geweest. Maar hoewel ik me beroerd voelde, genoot ik er zeer van. Ik kwam terecht in een huiselijke sleur. Overdag wandelde ik over het terrein en genoot ik van de tuin in afwachting van het moment dat de jongens uit school zouden komen.

Toen ik eenzaam en alleen in het ziekenhuis lag, had ik gebeden: laat me niet sterven, laat me mijn kinderen terugzien, gun me wat meer tijd. Ik had het merkwaardige gevoel dat mijn herstelperiode het antwoord was op die gebeden: als je meer tijd wilt, moet je leren op deze manier te leven, moet je het rustiger aan doen.

Het was alsof me een nieuw leven werd getoond en ik besefte dat ik meer van dat leven hield dan van op tournee zijn. Muziek was iets prachtigs, maar het klonk nooit zo goed als Zachary ’s verhalen over wat er was gebeurd bij de padvinders of tijdens de voetbaltraining. Alle twijfels die ik nog had over stoppen met touren verdampten.

Diana

Ik leerde Diana kennen in 1981 , vlak voordat ze met prins Charles trouwde. Het was op een feestje voor de vierentwintigste verjaardag van prins Andrew in Windsor Castle. De avond was volstrekt surrealistisch. De percussionist Ray Cooper en ik zouden het amusement verzorgen, maar voor ons optreden was er een disco in de balzaal. Maar omdat de koningin er was en niemand haar vorstelijke gevoelens wilde kwetsen, stond de muziek zo zacht als maar kon zonder de installatie helemaal uit te zetten. Je kon letterlijk boven het geluid van de muziek uit je voeten over de vloer horen bewegen.

Prinses Anne vroeg me ten dans op Hound Dog van Elvis Presley . Ik zeg dansen, maar veel meer dan gegeneerd met mijn voeten schuifelen deed ik niet, want ik was bang dat ik de muziek zou overstemmen. Als je je oren spitste en je heel goed concentreerde, kon je net horen dat de dj Elvis had laten overgaan in Rock Around the Clock.

De koningin verscheen met een handtas. Ze liep op ons af en vroeg of ze mocht meedansen. Dus nu danste ik zo onhoorbaar mogelijk met prinses Anne en de koningin – die nog altijd haar handtas droeg – terwijl de stilste disco van de wereld Bill Haley ten gehore bracht.

Ik weet dat de koningin niet te boek staat als wild en frivool, maar dat heeft denk ik vooral te maken met haar baan. Maar in privésituaties kon ze hilarisch zijn. Tijdens een ander feestje zag ik dat ze Viscount Linley vroeg of hij even wilde gaan kijken bij zijn zus, die zich niet lekker voelde en naar haar kamer was gegaan. Toen hij herhaaldelijk probeerde haar af te poeieren, gaf de koningin hem heel zacht een klapje in zijn gezicht en zei: ‘Ga’ – klap – ‘niet’ – klap – ‘met’ – klap – ‘me’ – klap – ‘bekvechten’ – klap – ‘ik’ – klap – ‘ben’ – klap – ‘de koningin!’ Toen was hij overtuigd. Toen hij wegliep, zag ze dat ik het had gezien. Ze knipoogde naar me en liep weg.

Maar hoe grappig of normaal de leden van de koninklijke familie ook waren – of ze me nu vroegen of ik coke gebruikte voor mijn optreden (zoals prinses Alexandra eens deed) of naar me knipoogden nadat ze een neef in het gezicht hadden geslagen – er kwam altijd een moment waarop ik me als een vis op het droge ging voelen en me afvroeg hoe ik, een musicus die was opgegroeid in de sociale woningbouw in Pinner, in vredesnaam verzeild was geraakt in hun gezelschap.

Met Diana was het anders. Ze was ondanks haar status en achtergrond gezegend met imposante sociale vaardigheden en het vermogen om met iedereen te praten, zichzelf doorsnee te laten lijken, en de mensen in haar omgeving op hun gemak te stellen. Haar kinderen hebben die eigenschap geërfd, vooral prins Harry. Hij hecht net zomin als zijn moeder aan formaliteiten of grandeur.

Die beroemde foto waarop ze de hand van een aidspatiënt vasthoudt in London Middlesex Hospital, zo was Diana . Ik geloof niet dat ze een statement wilde maken, al deed ze dat natuurlijk wel. Op dat moment veranderde ze voorgoed de manier waarop mensen naar aids keken. Ze had iemand ontmoet die leed, die verwikkeld was in een afgrijselijke doodsstrijd: waarom zou je zo iemand niet aanraken? Het is een natuurlijke menselijke impuls om zo iemand te troosten.

Het klikte meteen tussen ons toen ze die avond in 1981 de balzaal binnenkwam. We deden alsof we de charleston dansten terwijl we ons bescheurden over de gezapige disco. Ze was fantastisch gezelschap, de ideale gast bij een etentje. Ze was onvoorstelbaar indiscreet en dol op roddelen. Wat je haar ook vroeg, ze gaf altijd antwoord.

De impact die Diana op mij had, was nog niets vergeleken bij hoe heteroseksuele mannen op haar reageerden. Ze leken in haar aanwezigheid buiten zinnen te raken, alsof ze behekst waren. Toen ik aan The Lion King werkte, kwam Jeffrey Katzenberg , de baas van Disney, naar Engeland. We organiseerden een etentje in Woodside voor hem en zijn vrouw Marilyn. Toen ik vroeg of er iemand in Groot-Brittannië was die ze graag wilden ontmoeten, zeiden ze meteen: ‘Prinses Diana.’ We nodigden haar uit, net als George Michael , Richard Curtis en zijn vrouw Emma Freud, en Richard Gere en Sylvester Stallone , die op dat moment allemaal in Engeland waren.

Het werd een bizarre avond. Het boterde meteen tussen Richard en Diana . Zij was al niet meer samen met prins Charles , Richard en Cindy Crawford waren net uit elkaar en al snel zaten ze met zijn tweetjes voor de open haard, waar ze helemaal opgingen in hun gesprek. De rest zat gewoon te kletsen, maar ik merkte dat de sfeer in de kamer subtiel was veranderd. Sylvester Stallone keek voortdurend naar Diana en Richard. Ik kreeg de indruk dat hun ontluikende vriendschap hem een doorn in het oog was. Ik vermoed dat hij was gekomen met de nadrukkelijke bedoeling om Diana te versieren, maar inzag dat zijn plannetje werd gedwarsboomd.

Uiteindelijk werd de maaltijd geserveerd. We gingen naar de eetzaal en namen plaats aan tafel. Althans, de meeste gasten. Gere en Stallone waren in geen velden of wegen te bekennen. We wachtten. Nog altijd niets.

Uiteindelijk vroeg ik David of hij hen wilde gaan zoeken. Toen hij terugkwam, had hij het stel bij zich, maar hij oogde ronduit bedrukt. ‘Elton,’ mompelde hij, ‘we hebben een… probleem.’ David bleek de twee acteurs te hebben gevonden in de gang, waar ze van plan leken te zijn hun geschil over Diana op te lossen met een vuistgevecht. David had de zaak gesust door te doen alsof hij niet had gemerkt wat er aan de hand was – ‘Hé, mannen! We gaan eten!’ – maar Stallone was duidelijk ontstemd.

Na het eten gingen Diana en Richard weer voor de haard zitten. Sylvester verliet woedend het huis. Toen David en ik hem uitlieten, zei hij: ‘Ik zou nooit zijn gekomen als ik verdomme had geweten dat de prins in het witte pak ook was uitgenodigd. Als ik haar had willen hebben, had ik haar genomen!’ We wisten ons lachen in te houden totdat zijn auto uit het zicht was verdwenen. In de woonkamer zaten Diana en Richard nog altijd verrukt in elkaars ogen te staren. Het incident leek haar koud te laten. Misschien had ze niets gemerkt. Of misschien overkwamen zulke dingen haar voortdurend en was ze eraan gewen geraakt.

Na haar dood hoorde je weleens mensen praten over het Diana-effect. Dan bedoelden ze de manier waarop ze had veranderd hoe mensen over het koninklijk huis dachten, of over aids of boulimia of geestelijke stoornissen. Maar ik moest bij die term denken aan die avond met Gere en Stallone. Er was nog een ander Diana-effect, dat ervoor zorgde dat grote sterren elkaar als verliefde tieners te lijf gingen.

***

Ze was jarenlang een dierbare vriendin, maar toen raakten we totaal onverwacht gebrouilleerd. De oorzaak was Rock and Royalty , een boek dat Gianni Versace had samengesteld, waarvan de opbrengst bestemd was voor de aids Foundation. Diana zou het voorwoord schrijven, maar ze krabbelde terug.

Ik vermoed dat Buckingham Palace niet blij was met de betrokkenheid van een lid van de koninklijke familie bij een boek met foto’s van mannen die alleen een handdoek droegen. Diana trok haar voorwoord op het laatste moment terug. Ze zei dat ze geen weet had gehad van de inhoud van het boek, maar dat was niet waar. Gianni had haar alles laten zien en ze had het prachtig gevonden.

Ik schreef haar een brief waarin ik haar verweet dat haar besluit de Foundation veel geld had gekost en haar eraan herinnerde dat ze het boek wel degelijk had gezien. Ik kreeg een formele, kille brief terug: ‘Geachte heer John…’Daarmee leek de kous af te zijn. Ik was boos op haar, maar ik maakte me ook zorgen. Ze leek contact te verliezen met allerlei intieme vrienden, mensen die eerlijk tegen haar waren en haar de waarheid durfden te vertellen. Ik had persoonlijk ondervonden dat dat geen gezonde situatie was.

Ik sprak haar pas weer op de dag van de moord op Gianni. Ik weet niet hoe ze aan mijn nummer was gekomen, want we woonden nog maar kort in Nice . Ze was ook aan de Côte, in Saint-Tropez, op het jacht van Dodi Al-Fayed. Ze vroeg hoe het met me ging en of ik al had gesproken met Donatella. Toen zei ze: ‘Het spijt me zo. Het was stom om elkaar uit het oog te verliezen. Laten we weer vrienden zijn.’

Ze kwam met ons mee naar de begrafenis. Ze zag er fantastisch uit. De paparazzi werden gek toen ze de kerk binnenkwam. Het was alsof de grootste ster van de wereld was gearriveerd, en dat was ze natuurlijk ook. Ze lieten haar tijdens de dienst geen moment met rust, al moet ik zeggen dat de befaamde foto van haar waarop ze me zou troosten – ze leunt naar voren mijn kant op en praat tegen me, terwijl ik rode ogen heb van het huilen en glazig kijk – nu net een moment afbeeldt waarop ze dat niet deed. Ze wilde voor me langs leunen omdat David haar een pepermuntje aanbood. De warme, troostende woorden die ze op dat moment uitsprak waren: ‘King? Lijkt me heerlijk.’

Ik schreef haar daarna om haar te bedanken en kreeg een briefje terug waarin ze aanbood om de aids Foundation te steunen en vroeg of ik iets wilde doen voor haar instelling, die campagne voerde tegen het gebruik van landmijnen. We zouden elkaar ontmoeten als we weer eens allebei in Londen waren om die zaken tijdens een lunch te bespreken.

Die kans hebben we niet meer gekregen.

Eind augustus werden we op een ochtend gewekt door het geluid van de faxmachine. David ging kijken wat het was en kwam terug met een vel met een handgeschreven boodschap van een vriend in Londen: ‘Ik voel met jullie mee. Wat een vreselijk nieuws.’

We wisten niet wat hij bedoelde. Het kon niet over Gianni gaan, die al zes weken dood was. Met een toenemend gevoel van angst zette ik de televisie aan. Zo ontdekte ik dat prinses Diana was overleden.

Een paar dagen na haar dood werd ik gebeld door Richard Branson , die me vertelde dat veel mensen die het condoleanceregister in St. James’ Palace tekenden de tekst van Candle in the Wind citeerden . Het nummer werd ook veel gedraaid op de radio.

Richard vroeg of ik het nummer met een aangepaste tekst zou willen zingen tijdens de begrafenis. Ik denk dat de familie Spencer contact had opgenomen met Richard omdat ze wilden dat de begrafenis iets zou worden waarmee het volk zich verbonden kon voelen.

Ik belde Bernie Taupin. Hij was een rots in de branding. Hij deed alsof het alledaags werk was om een liedje te schrijven dat eerst ter inzage moest worden voorgelegd aan de koningin en de aartsbisschop van Canterbury . Hij faxte me de volgende ochtend al een tekst toe, die ik doorspeelde naar Richard Branson.

Ik wilde absoluut een autocue naast mijn piano hebben met Bernies tekst. Ik was altijd tegen het gebruik van die apparaten geweest, deels omdat ik ze strijdig vond met het spontane karakter van rock-‘n-roll – ik weet bijna zeker dat Little Richard geen autocue gebruikte toen hij Long Tall Sally opnam – en deels omdat ik dacht: kom op zeg, doe gewoon je werk.

Je hoeft als je op dat podium staat maar drie dingen te doen: zuiver zingen, de juiste noten spelen en de woorden onthouden. Als je maar twee van die drie dingen kunt opbrengen, moet je misschien ander werk zoeken.

Maar ik vond dat ik ditmaal een uitzondering moest maken op mijn regels. Het was een eenmalig evenement en in zekere zin het grootste optreden dat ik ooit zou verzorgen, want ik zou vier minuten lang de aandacht hebben van de hele wereld. Maar tegelijkertijd was het geen Elton John-moment. Het draaide niet om mij.

We kregen plaatsen vlak bij het altaar, niet ver van waar de koninklijke familie zat. William en Harry waren buiten zichzelf van verdriet. Ze waren vijftien en twaalf en ik vond dat ze die dag onmenselijk werden behandeld.

Ze moesten door de straten van Londen heen achter de kist van hun moeder aan lopen en hadden te horen gekregen dat ze geen emoties mochten tonen en recht voor zich uit moesten kijken. Zo behandel je kinderen die net hun moeder zijn kwijtgeraakt toch niet?

Het drong allemaal nauwelijks tot me door. Ik kan niet zeggen dat ik zenuwachtig was. Ik had geen plankenkoorts, maar wel een andere specifieke angst: wat als de autopiloot het zou overnemen en ik de verkeerde versie zou zingen?

Ik had Candle in the Wind honderden keren uitgevoerd. Het was niet volstrekt uitgesloten dat ik tijdens het zingen zou vergeten dat er een autocue stond en de oorspronkelijke tekst zou zingen.

Hoe erg zou dat zijn? Afschuwelijk. Het was prachtig dat veel mensen regels uit het liedje in het condoleanceregister hadden geschreven, maar een groot deel van de tekst was totaal ongepast voor deze gelegenheid. Probeer je er maar eens uit te bluffen als je ten overstaan van een wereldwijd publiek van twee miljard mensen hebt gezongen over Marilyn Monroe en hoe ze naakt werd gevonden, of hoe je gevoelens voor haar het seksuele overstegen.

Ik leerde die dag een belangrijke les. Soms moet je gewoon presteren, ook al ligt wat je moet doen ver buiten je comfortzone. Je moet bij jezelf te rade gaan, alle emoties terzijde schuiven en denken: nee, ik ben een artiest. Dit is wat ik doe. Dus ik doe het.

Dus ik deed het. Ik weet niet veel meer over het zingen zelf, maar ik herinner me wel het applaus dat erop volgde. Dat leek buiten Westminster Abbey te beginnen en spoelde vervolgens de kerk in. Dat liet zien dat het besluit van Diana ’s familie om mij te laten zingen zich had uitbetaald en dat de mensen die buiten stonden het gevoel hadden dat ze erbij betrokken waren.

Na de begrafenis ging ik meteen naar Townhouse Studios in Shepherd’s Bush, waar George Martin op me zat te wachten. Er zou een nieuwe versie van Candle in the Wind op single worden uitgebracht om geld in te zamelen voor een liefdadigheidsfonds dat in Diana’s naam zou worden opgericht. Nadat ik het nummer twee keer live aan de piano had gezongen, ging ik naar huis.

Toen ik thuiskwam in Woodside stond David in de keuken naar de televisiebeelden te kijken. De begrafenisstoet had de M1 bereikt. Vanaf bruggen over de snelweg gooiden mensen bloemen naar Diana’s lijkwagen. Eindelijk werd het me te veel.

Ik had de hele dag niet het gevoel gehad dat ik mijn emoties kon tonen. Mijn gevoelens over Diana ’s dood hadden van invloed kunnen zijn op mijn vermogen om mijn werk te doen. De begrafenis was niet voor mij, maar voor haar. Tot aan dat moment had ik me niet kunnen veroorloven om van streek te zijn.

De single was waanzinnig succesvol. Ergens kon ik het niet begrijpen: waarom zouden mensen ernaar willen luisteren? Onder welke omstandigheden draaide je het? Ik heb dat nooit gedaan. Ik ging me uiteindelijk ongemakkelijk voelen van dat eindeloze succes van de liefdadigheidssingle, dat ertoe leidde dat je elke week weer beelden van Diana ’s begrafenis in Top of the Pops zag. Ik kreeg het gevoel dat veel mensen zwolgen in haar dood, dat de collectieve rouw uit de hand was gelopen en mensen weigerden het achter zich te laten. Ik kon me niet voorstellen dat Diana het zo zou hebben gewild.

Het liep uit de hand. Ik wilde niets doen om het nog langer uit te melken. Een uitnodiging van Oprah Winfrey om in haar praatprogramma over de begrafenis te praten sloeg ik af. Ik stond niet toe dat de begrafenisversie van Candle in the Wind op verzamelingen met Greatest Hits verscheen en het is nooit opnieuw uitgebracht. Ik probeerde het onderwerp in interviews te vermijden. Het was heus niet zo dat ik die dingen wilde vergeten – of haar. Maar ik wilde wel eindelijk weer een min of meer normaal leven leiden.