Hoe het Gentse Fifty Foot Combo in zee ging met een Detroit-legende

Fifty Foot Combo © Philippe Gunst

In 2016 pakte het Gentse sextet Fifty Foot Combo na twaalf jaar stilte de draad weer op. Resultaat: een lillend en rauw geserveerde titelloze lp, die zijn finishing touch kreeg van Jim Diamond, ex-medeplichtige van The Sonics en The White Stripes. Knack Focus sprak met de Amerikaan.

’95 procent instrumentaal, 100 procent brutaal’. Zo omschrijft Fifty Foot Combo demonstrophonic sound op zijn eerste langspeler sinds Ghent-BXL uit 2004. Daarop brouwt de groep wederom een licht ontvlambare geluidscocktail met scheutjes garagerock, sixtiespunk, surf en psych. Het Combo klinkt vandaag furieuzer, ranziger en veelzijdiger dan ooit. Onder het motto ‘luid is sexy’ omarmt het de erfenis van tyfusherrieschoppers als Link Wray, Dick Dale en The Monks. Omdat het vooruit moest gaan, kwakte Fifty Foot Combo zijn jongste werkstuk in drie dagen live op tape.

Dat gebeurde onder toezicht van Jim Diamond. Die is, als multi-instrumentalist, producer, klanktechnicus en bezieler van de opnamestudio Ghetto Recorders, een sleutelfiguur van de Detroit-scene. Hij baste bij The Dirtbombs, manipuleerde de knoppen ten voordele van The Fleshtones, Electric Six en The Von Bondies en deed dienst als co-producer op de eerste twee platen van The White Stripes. Dat mondde uit in een bitter conflict over royalty’s. In 2004 sleepte Diamond Jack White zelfs voor de rechter, zij het zonder resultaat. ‘Ach, het berustte allemaal op een misverstand en het is lang geleden’, zegt de Amerikaan. ‘Ik stel voor dat we dat onderwerp verder maar laten rusten.’

De beat is de essentie. Of het nu gaat om de na-oorlogse blues van John Lee Hooker of de vuilnisbakkenpunk van MC5 of The Stooges, er zit altijd agressie in. Bovendien waren Motownproducties altijd dansbaar. Ritme is de kortste weg naar het hart.

Over hoe hij bij Fifty Foot Combo terechtkwam, wil hij gelukkig wél praten. Diamond woont tegenwoordig in het Franse Montpellier en toen zijn vriendin, een Gentse, hem enkele oude platen van de band liet horen, wist hij die meteen te smaken. ‘Op een dag kreeg ik via Facebook een vriendschapsverzoek van hun gitarist, Rodrigo Fuentealba‘, herinnert de producer zich. ‘Toevallig stonden we net op het punt naar Gent af te zakken om er familie op te zoeken. Of ik dan en passant ook de nieuwe van Fifty Foot Combo wilde mixen? Sure. Ik hoorde de ruwe opnamen en was verkocht. Het Combo is niet de zoveelste surfrockband die The Ventures recycleert. Het vermengt diverse stijlen en geeft er zijn eigen draai aan. Soms doet zijn ritmesectie me zelfs spontaan aan de soul vanCurtis Mayfield denken.’

‘Wat je in de mix benadrukt varieert natuurlijk van song tot song: nu eens de drums, dan weer het orgeltje of de fuzzgitaar. In elk geval heeft de groep het potentieel om ook een Amerikaans publiek voor zich te winnen.’

Jim Diamond
Jim Diamond© .

Zelf houdt Jim Diamond het meest van studiowerk, maar door zijn ervaring als muzikant beschikt hij over extra troeven, zoals communicatie- en inlevingsvermogen. ‘Vaak draag ik ook dingetjes bij tot de platen die ik produce. Als ik een idee heb voor een maracaspartij, is het soms makkelijker die zelf in te spelen dan uit te leggen wat ik precies wil.’

‘Waarom ik liever analoog dan digitaal opneem? Puur om esthetische redenen. In dat opzicht ben ik nogal old school. Ik zweer bij een organische aanpak, zie het niet zitten muziek in stukken en brokken vast te leggen. Je vat het karakter van een band het best als je de muzikanten samen laat spelen, zoals ze dat in hun oefenruimte zouden doen. In plaats van in de studio voortdurend naar een computerscherm te zitten staren, vertrouw ik liever op mijn oren.’

Allemaal goed en wel, maar hoe weet Jim Diamond of hij het perfecte geluid te pakken heeft? ‘Daar bestaan geen vaste regels voor’, zegt hij. ‘Het líjkt simpel: laat een muzikant doen waar hij goed in is. Soms zie je een band in een club en word je weggeblazen door het volume en de energie. Alleen, als je de muziek later op je stereo of laptop hoort, merk je dat die kracht onmogelijk te reproduceren valt. Dus voeg je kleine details toe om het geheel boeiend te houden. Vergelijk het met een autorit: je weet vooraf waar je naartoe wilt, maar soms zie je je onderweg verplicht een ommetje te maken en kom je op onverwachte paden terecht die je trip pas écht interessant maken.’

Van iemand als Jim Diamond, die al met zoveel artiesten heeft samengewerkt, verwacht je pittige anekdotes. En die hééft hij.

Detroit is al decennia lang een vruchtbare voedingsbodem voor soul, blues, punk en techno. Bestaat er zoiets als een Motor City Sound? ‘De beat is de essentie’, stelt Diamond. ‘En: in mijn stad houden ze van ál wat rauw en ongepolijst is. Of het nu gaat om de na-oorlogse blues van John Lee Hooker of de vuilnisbakkenpunk van MC5 of The Stooges, er zit altijd agressie in. Behalve bij Tamla Motown dan. Maar met gladde pop is niet per se iets mis. Smokey Robinson behoort tot mijn favoriete songwriters. Bovendien waren Motownproducties altijd dansbaar. Ritme is de kortste weg naar het hart.’

Van iemand als Jim Diamond, die al met zoveel artiesten heeft samengewerkt, verwacht je pittige anekdotes. En die hééft hij. Over de beruchte soulman André Williams, bijvoorbeeld. ‘André is ervan overtuigd dat het slechts een kwestie van tijd is voor wij zijn brein via een kabeltje met de opnameapparatuur zullen verbinden, zodat zijn ideeën zonder omwegen op het vinyl terechtkomen. En soms kijkt hij, halverwege een take, uit het raam en zegt hij: ‘Ik zie me verplicht nu meteen een pauze te nemen. Op het parkeerterrein staat een mooie vrouw met wie ik even moet gaan praten.’ Euh, André, we zijn hier om te wérken. Jammer dat ik niet al onze studiogesprekken op band heb staan. Never a dull moment. (lacht)

De platen waar Diamond, terugblikkend, de meeste voldoening aan overhoudt, zijnUniversal Law van The Witches, een groep waar hij ooit gitaar bij speelde, Ultra Glide in Black van The Dirtbombs en, bovenal, de comeback-cd van The Sonics uit 2015. ‘Dat is een garagerockband waar ik al een kwarteeuw naar luister en die voor mijn muzikale ontwikkeling ongelooflijk belangrijk is geweest. Dat ik met die kerels de studio in mocht, was een enorme eer. Opwindender kan mijn leven dus niet meer worden.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content