‘Elk feestje waar Stevie Wonder “Happy Birthday” zingt is even een hommage aan een verzetsheld’

Een hele vakantieperiode lang geeft Knack Focus-redacteur Jonas Boel tekst en uitleg bij minder bekende of voor de hand liggende protestsongs en -albums. Een zomerkamp muzikale bewustwording. Deze week, Happy Birthday van Stevie Wonder.

We horen het sommigen al denken: Wááát? Happy Birthday?! Hoe kan een verjaardagsliedje nu een protestsong zijn? Straks blijkt nog dat kaarsjes uitblazen een daad van verzet is! Moet echt álles gepolitiseerd worden tegenwoordig? Foert!

Voor alle duidelijkheid: het gaat hier niet over het traditionele Happy Birthday To You, waarvan de melodische oorsprong terug gaat tot 1893, maar over de oorworm van soul- en funklegende Stevie Wonder, uit het album Hotter Than July (1981).

1.0459

Het refrein kent iedereen uit het hoofd, en elke party-dj heeft de single op stock, voor het geval iemand jarig blijkt te zijn. En er is altijd wel íemand jarig. Maar elk feestje waar Stevie Wonder verjaardagwensen zingt is heel even een hommage aan een verzetsheld: Dr. Martin Luther King.

Stevie zingt het letterlijk, hoor, voor wie het boven het feestgewoel horen wil. De tweede strofe gaat als volgt:

‘I just never understood / How a man who died for good / Could not have a day that would / Be set aside for his recognition / Because it should never be / Just because some cannot see / The dream as clear as he / That they should make it become an illusion / And we all know everything / That he stood for time will bring / For in peace our hearts will sing / Thanks to Martin Luther King’

Eigenlijk is Happy Birthday een campagnelied. Vrijwel meteen na de moordaanslag op King, op 4 april 1968, werd het idee geopperd om het icoon van de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging te huldigen met een officiële, nationale feestdag in de VS.

In 1964 had King voor zijn geweldloos verzet tegen racisme en discriminatie dan wel de Nobelprijs voor de vrede ontvangen, maar tot aan zijn dood was de dominee voor velen nog steeds een controversieel figuur. Een agitator, een doorn in het oog van het politieke establishment, die door de FBI van J. Edgar Hoover ooit ’the most dangerous Negro of the future in this nation’ werd genoemd.

Bovendien was de VS karig met officiële feestdagen ter huldiging van publieke figuren. Enkel George Washington, de eerste president, en Christoffel Columbus vielen die eer te beurt. Een politiek activist met vermeende communistische sympathieën, die boycots en stakingen organiseerde, zich tegen de oorlog in Vietnam uitsprak, en een kwart miljoen betogers naar de hoofdstad liet marcheren, een ‘zwarte’ bovendien… in Washington stonden velen niet bepaald te trappelen om MLK z’n hoogdag te schenken.

Het duurde tot 1979 voor de geesten voldoende gerijpt waren en er op initiatief van president Jimmy Carter een stemming georganiseerd werd in het Amerikaans congres. Het wetsvoorstel om King op zijn geboortedag te eren met een officiële feestdag kwam vijf stemmen tekort. En toen schoot Stevie Wonder in actie.

‘It should be a great event / And the whole day should be spent / In full remembrance / Of those who lived and died for the oneness of all people / So let us all begin / We know that love can win / Let it out, don’t hold it in / Say it loud as you can: happy birthday to you…’

Wonder was trouwens niet aan zijn proefstuk toe, als maatschappelijk en politiek geëngageerd muzikant. Luister maar naar het zeven jaar eerder verschenen Living For The City, een aanklacht tegen discriminatie en armoede, het vlijmscherp tegen het Amerikaanse staatsapparaat gerichte Big Brother, en You Haven’t Done Nothin’, waarin hij afrekent met Republikeins president Richard Nixon.

video360https://www.youtube.com/https://i.ytimg.com/vi/0SEGHvLElxc/hqdefault.jpg

Yep, protestmuziek kan best ook funky zijn. Met Happy Birthday leek het eerder de bedoeling om tegenstanders van Martin Luther King Day overstag te doen gaan door hen gigantisch op de zenuwen te werken. Want geef toe, Stevie’s hulde is niet een van de vele hoogvliegers in zijn indrukwekkende oeuvre.

Maar de campagne van Wonder en King’s weduwe Coretta, inclusief een petitie met zes miljoen handtekeningen, was doeltreffend: in 1983, drie jaar na de release van Happy Birthday, zette Ronald Reagan zijn krabbel onder een nieuw wetsvoorstel, en sinds 1986 wordt in heel de VS elke derde maandag van januari één van de geestelijke vaders van Black Lives Matter herdacht.

Denk eraan, bij uw volgend verjaardagsfeestje of Facebookfelicitaties, maar hou u vooral in niet om er duchtig op te shaken. Want all birthdays matters, en zo.