Ding, ding: Crazy Frog is terug, en er schuilt meer achter de gekke kikker dan u denkt

© Mellon
Geert Zagers
Geert Zagers Journalist bij Knack Focus

Jazeker, hij is terug. Maar voor u de blinde woede van 2005 weer de bovenhand laat nemen: het vollédige verhaal achter Crazy Frog, featuring een Zweedse tiener, de drie broers achter Zalando en de Duitse hitmaker van Milow, is interessanter dan u het zich herinnert.

‘Ring ding ding ding. Ring ding ding ding ding.’ Meer had Crazy Frog niet nodig om een dikke week geleden Europa collectief de kast op te jagen. Er was dan ook een voorgeschiedenis. Tussen 2004 en 2007 was de kikker van een ellendige ringtone uitgegroeid tot de meest gehate artiest uit de popgeschiedenis met een onaflatende reeks low-efforthits als Axel F, Popcorn en Jingle Bells. Na 2009 werd het twaalf jaar stil. Aangenaam stil. Tot hij midden deze maand opnieuw van zich liet horen met Tricky, een nieuwe single. Een comeback waar niemand, maar dan ook niemand op zat te wachten.

Of correcter: niemand ouder dan 35. Want dat is het merkwaardige: in zowat alle traditionele media wordt Crazy Frogs terugkeer op afgrijzen onthaald, maar op TikTok, YouTube en Instagram heerst een zeker enthousiasme. Het valt ook niet te ontkennen: met 3,1 miljard views op YouTube staat Axel F sinds kort op plaats 25 in de meest bekeken video’s aller tijden, op TikTok wordt al twee jaar op zijn muziek gedanst en vorige maand nog liet de Nederlandse rapper Joost de voltallige AB Axel F woord voor woord meebrullen. Met andere woorden, er is bij generatie Z wel degelijk vraag naar nieuwe muziek.

Of de comeback zal slagen, is een andere vraag. Met 100.000 plays op Spotify na de eerste week lijkt Crazy Frog met Tricky niet op weg om opnieuw de hitlijsten te veroveren, laat staan even alomtegenwoordig te zijn als in 2005. Maar met zijn merkwaardige rehabilitatie schrijft Crazy Frog wel een nieuw hoofdstuk in zijn verhaal. Een verhaal dat al fascinerend was.

Er schuilt meer achter die ‘ding, ding’ dan u denkt.

1997. Een Zweedse tiener imiteert graag brommers.

Weinig mensen realiseren het zich, maar de vocals van Crazy Frog zijn veel ouder dan Crazy Frog zelf. In 1997, het jaar waarin Barbie Girl over de radiogolven heerst en ICQ de nieuwste internetrage is, ontdekt een Zweedse tiener, de zeventienjarige Daniel Malmedahl, dat hij een bijzonder talent heeft: hij kan zijn vrienden doen lachen met zijn imitatie van hun opgevoerde brommers. Specifieker: het geluid van hun tweetaktmotoren. En dus neemt hij zichzelf op, noemt het bestand 2taktare.mp3 en zet het op het prille internet, ter amusement van zijn vrienden.

Mensen van de vroege 21e eeuw lieten hun gsm’s niet alleen op luid staan, ze waren ook trots op hun gepersonaliseerde ringtone.

Napster bestaat nog niet, het zal nog zes jaar duren voor 4chan wordt uitgevonden. Er gebeurt dan ook weinig met zijn imitatie, maar het bereikt wel een tv-researcher, die Malmedahl contacteert om zijn talent live op de Zweedse televisie te demonstreren. Waarna de opname een bescheiden eigen leven begint te leiden. Zo wordt het, buiten Malmedahls weten om, gebruikt voor de The Insanity Test, een van de allereerste internetchallenges, die per kettingmail wordt rondgestuurd. Wie op de link klikte, kreeg een afbeelding van een Formule 1-wagen te zien. Zodra het geluidsbestand geladen was (wat in 1997 even kon duren) hoorde je Malmedahls ‘ring ding ding’. De uitdaging was om zestig seconden naar de foto te staren zonder te lachen. Wie toch moest lachen, was ‘wettelijk gestoord’.

Prille internethumor was iets raars.

Maar 2taktare.mp3 bereikt ook een andere Zweed, de 26-jarige Erik Wernquist, die voor het tweede stukje in de puzzel zorgt. Wernquist is een beginnend animator die bezig is om een portfolio samen te stellen en per toeval op de knullige tweetaktimitatie stoot. In 2003 creëert hij in acht weken tijd The Annoying Thing, zoals hij het wezen doopt, een grijzige amfibie met een bloot piemeltje die op een ingebeelde motor rondrijdt. Hij zet de video als gratis download op zijn site, waar die uitgroeit tot een van de eerste internetmemes. Vier jaar voor I Can Has Cheezburger?, vier jaar voor de eerste rickroll.

‘Ik heb dat gewoon voor de fun gemaakt’, vertelt Wernquist er later over. Het zegt iets over de origin story van Crazy Frog. Niemand wil geld verdienen. Niemand wil volgers scoren. Niemand wil viraal gaan. Het zijn gewoon twee jongens die iets onnozels gemaakt hebben omdat ze het grappig vinden. Het is het internet op zijn onschuldigst.

En dan krijgt Wernquist telefoon uit Duitsland.

2004. Een Duits bedrijf heeft net het gat in de markt gevonden.

Terwijl The Annoying Thing rondgaat op de eerste peer-to-peernetwerken, is de muziekwereld in de ban van een nieuwe craze: de ringtone. Tot dan kwamen gsm’s op de markt met vooraf geprogrammeerde beltonen. Denk: monofone of polyfone versies van de Nokia-tune of Für Elise. (Alleen tantes gebruikten Für Elise.) Vanaf 2003 worden ook de eerste gsm’s met realtones gelanceerd. Beltonen die niet alleen originele fragmenten van songs kunnen zijn, maar die je ook kunt downloaden.

En vooral: mensen zijn bereid daarvoor te betalen. Terwijl een volledig nummer op iTunes 0,99 euro kost, blijkt het grote publiek bereid om 2 tot 4 euro te betalen voor een beltoon van Yeah van Usher of In da Club van 50 Cent. Het is met ogen van nu moeilijk te begrijpen, maar mensen van de vroege 21e eeuw lieten hun gsm’s niet alleen op luid staan, ze waren ook trots op hun gepersonaliseerde ringtone.

In 2003 ontploft de nieuwe business. In Zuid-Korea steekt de ringtonemarkt de cd-markt voorbij, in de VS richt Billboard een aparte hitlijst op voor ringtones. Alleen is er ondertussen een klein euvel opgedoken. Terwijl monofone ringtones technisch gesproken covers zijn, vallen realtones in de categorie ‘samples’ – en zijn ze dus onderhevig aan auteursrechten. Wat betekent dat een flink stuk van de ringtonekoek naar de muzieklabels gaat.

Jamba, een Duits mobile-contentbedrijf, opgericht door de drie broers Samwer, die later Zalando zullen financieren, heeft daar een handige oplossing voor gevonden. Het wil zijn eigen ringtones maken en zo alle inkomsten voor zich houden. Het richt zijn pijlen op het internet, waar het op zoek gaat naar alles wat populair is bij jongeren. En een van de video’s die Jamba tegenkomt, is er eentje van een grijzige amfibie genaamd The Annoying Thing.

‘Ik werd gestalkt door Jamba’, zegt Wernquist later. ‘Ze belden me dag en nacht.’ Een van hun voorwaarden: ze willen het wezen Crazy Frog noemen. Uiteindelijk gaat de animator overstag, niet goed wetende hoe groots de plannen van Jamba zijn. ‘Als ik het geweten had,’ aldus Wernquist, ‘dan had ik meer creatieve controle gevraagd. Ik bedoel: het is niet eens een kikker. En hij is niet gek.’

In elk geval: Crazy Frog komt terecht in Jamba’s gamma van bizarre ringtonewezens, van Schnuffel het konijn over Sweety het kuikentje tot het Meisje met de Prei. Waarna fase twee van hun plan volgt: een totaal en algeheel tapijtbombardement aan reclame.

Ding, ding: Crazy Frog is terug, en er schuilt meer achter de gekke kikker dan u denkt

Er is een reden waarom werkelijk iedereen Crazy Frog kent. Van 2004 tot 2007 passeert hij in élk reclameblok van een tienerprogramma op VT4, TMF, JIMtv of MTV. Niet alleen in ons land, maar over heel Europa. In 2004 spendeert Jamba 90 miljoen euro aan reclame in Duitsland alleen. In het Verenigd Koninkrijk koopt Jamba in één maand tijd 73.716 spots. Uit onderzoek is achteraf gebleken dat 87 procent van de Britse bevolking de spot 26 keer gezien heeft. Tien procent zag hem meer dan 60 keer.

Dat stemt ook min of meer overeen met mijn herinnering.

Vreemd genoeg blijkt die aanpak te werken. Kinderen kopen Crazy Frog omdat ze hem grappig vinden. Studenten kopen Crazy Frog omdat hij zo dom is. Volwassenen kopen Crazy Frog om hun collega’s te irriteren en te tonen dat ze niet saaie Patrick van accounting zijn. In 2004 verkopen de broers Samwer Jamba voor 270 miljoen dollar. Ringtones zijn uitgegroeid tot een miljardenindustrie. En Crazy Frog is de allereerste superster.

2005. Een Duitse platenbaas ruikt een hit.

Voor de duidelijkheid: Crazy Frog maakt op dat moment nog geen muziek. Het is de stem van Malmedahl die als ringtone verkocht wordt. Dat verandert wanneer Wolfgang Boss, een Duitse A&R met een klein label, de ringtone ontdekt. Geen kleine naam, Wolfgang Boss, maar een man met een bijzonder talent: hij heeft een neus voor noveltyhits. Later zal hij een hand hebben in meer dan 100 gouden of platina platen in Duitsland. Onder meer Milow, Stromae, Gotye en Triggerfinger hebben hun Duitse succes aan hem te danken.

Boss ziet in Crazy Frog meer dan een ellendige ringtone: gefascineerd door dat nieuwe en onverkende muzieklandschap wil hij kijken of er van die kikker een volwaardige artiest te maken valt. Te beginnen met een eerste single. Na maanden van mislukte pogingen in de studio valt zijn oog op de monofone ringtonehitlijst van 2003, waar Axel F, het themalied van Beverly Hills Cop op één staat. Hij laat Bass Bumpers, twee Duitse danceproducers, de acht jaar oude vocals van Malmedahl in stukjes knippen en door een versnelde versie van Axel F heen samplen. Erik Wernquist mag met Kaktus, de animatiestudio waarvoor hij ondertussen werkt, de videoclip maken, waarin Crazy Frog op zijn imaginaire motor door een futuristische stad rijdt.

Boss’ instinct blijkt te kloppen. Axel F raakt een snaar bij het grote publiek. Voor de casual muziekliefhebber is Crazy Frog de underdog die de muziekwereld overhoop haalt. In het Verenigd Koninkrijk moet Coldplays Speed of Sound het afleggen tegen de ringtonekikker, tot groot jolijt van de Coldplay-haters. Tijdens de zomer van 2005 prijkt Axel F van Crazy Frog in meer dan tien landen op één. Het is een van de eerste keren dat de nieuwe internetcultuur in de mainstream opduikt, twee jaar voor Charlie Bit My Finger, Numa Numa en Chocolate Rain het begrip ‘viraal’ introduceren. Crazy Frog is het gezicht van de nieuwe tijden die de muziek- en internetwereld te wachten staan.

Alleen: dat wordt er nogal hard in gestampt. Er verschijnt een kerstsingle, Jingle Bells, en een full album met covers van Pump Up the Jam en I Like to Move It. Er komt een racegame uit op de PlayStation 2. Er is sprake van een tv-reeks. En ondertussen heeft Jamba ook van Axel F een ringtone gemaakt, waarmee het de kijker opnieuw begint te bombarderen.

Een backlash kan niet uitblijven.

2007. Apple brengt de eerste iPhone uit.

Al vroeg in 2005 is het klachten beginnen te regenen bij telecomoperatoren over heel Europa. Jamba, het bedrijf achter Crazy Frog, blijkt er namelijk dubieuze praktijken op na te houden. Het verkoopt geen ringtones, zoals zijn advertenties lijken te suggereren, maar abonnementen op ringtones. Wie een sms stuurt, stemt onbewust in met een abonnement van 4 euro per maand. Eentje waar bovendien niet makkelijk onderuit te komen is: het nummer waarmee je de dienst kunt opzeggen, staat niet op Jamba’s website vermeld.

Het zet de toon voor de publieke perceptie van Crazy Frog: als een vehikel voor zuiver geldgewin. Voor pure muziekliefhebbers is Crazy Frog een noveltyhit op basis van een ringtone, een duivelspact van antimuziek. Zijn kop helpt niet, de overexposure evenmin. More Crazy Hits, het tweede album, met covers van The Final Countdown en We Are the Champions (Ding a Dang Dong), duikt in 2006 nog wel op in de hitlijsten, maar wanneer Crazy Frog in da House verschijnt, een reggaetoncover van het Knight Rider Theme, is de ster van Crazy Frog opgebrand.

Toeval of niet, maar die laatste single verschijnt in dezelfde maand dat Steve Jobs de eerste iPhone aankondigt. Het begin van het einde voor de ringtonemarkt, op dat moment nog goed voor 4,7 miljard dollar. Smartphones waarmee je je eigen mp3’s als beltoon kunt instellen worden snel de nieuwe standaard, terwijl de ringtonemarkt jaar na jaar verder krimpt. In 2014, terwijl de realtone van Taylor Swifts Shake It Off op één staat, schrapt Billboard zijn beltoonhitlijst wegens gebrek aan relevantie en zit de ringtone- craze erop.

En met de ringtone verdwijnt ook Crazy Frog. In 2009, na een mislukte comeback, wordt hij definitief begraven. Vier jaar eerder was hij nog het symbool van een veranderende wereld. Nu is hij een kwade herinnering aan een tijdperk waarin niemand zijn gsm op stil zette.

2021. Crazy Frog smijt zich op TikTok.

En dan blijkt Crazy Frog toch niet dood.

Op 10 december laat hij na twaalf jaar stilte van zich horen met Tricky. Opnieuw een cover, maar deze keer net iets anders. Tricky blijkt een mix van It’s Tricky van Run-DMC uit 1987 met de instrumentale track van M to the B van Millie B uit 2016. Twee tracks die vooral tiktokkers iets zeggen. M to the B is de soundtrack bij de meest gelikete tiktok aller tijden, een face-zoomvideo van Bella Poarch. It’s Tricky is het geluid van een populaire challenge waar onder meer Kim Kardashian en Kylie Jenner zich aan wagen. Nu de ringtonemarkt dood is, stort Crazy Frog zich op TikTok.

Toeval is dat niet. Er is namelijk iets gekeerd de voorbije jaren. Wat voor iedereen boven de dertig een pavlov voor rugrillingen is, blijkt voor generatie Z en jonge millennials iets heel anders. Voor hen is Crazy Frog een relikwie van een vervlogen internettijdperk, toen een onnozel idee van een zeventienjarige Zweed tot een wereldhit kon uitgroeien. Voor hen overheerst de fun, niet de overkill.

Er valt ook niet naast te kijken: Crazy Frog sluit opvallend goed aan bij de random internetcultuur van vandaag. Het internet houdt van domme dingen die niet grappig zijn en daardoor net wél grappig – zeker als boomers ze haten. De covers van Crazy Frog, luie herwerkingen met steeds dezelfde sample erover, zouden vandaag onder shitposts vallen. De opgefokte sound, overgesatureerde visuals en gepitchshifte stem sluiten dan weer perfect aan bij de hyperpop, een avant-gardistisch genre dat de grenzen van wat pop is, lijkt te verkennen. Artiesten als 100 gecs, Dorian Electra en Danny L Harle dwepen al langer met de kikker. Crazy Frog is heel hip bij de heel hippe kids.

Het klinkt hard om te zeggen, zeker voor wie 2005 tot 2007 bewust meemaakte.

Maar misschien was Crazy Frog zijn tijd vooruit.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

‘DIT IS EEN NIEUW TIJDPERK VOOR CRAZY FROG’

Maak kennis met de man achter Crazy Frog. (En, verrassend genoeg, ook het Europese succes van Stromae en Milow.)

De man die vandaag Crazy Frog leven probeert in te blazen is dezelfde die hem in 2005 lanceerde: Wolfgang Boss. Geen kleine naam. In de Europese muziekwereld is de Duitser, ondertussen actief bij Sony, regelrechte poproyalty. Na Crazy Frog maakte hij naam met een specifiek talent: op onverwachte plekken hits vinden en naar Europa brengen. In Brazilië vond hij Ai se eu te pego van Michel Telo. Op Hawaï vond hij Over the Rainbow van Israel Kamakawiwo’ole. In Kazachstan vond hij Imanbeks remix van Roses, goed voor meer dan een miljard plays. En ook bij ons leidde hij een rist artiesten naar een Europees publiek: Ayo Technology van Milow, I FollowRivers van Triggerfinger en Alors on danse van Stromae hebben hun Duits succes aan hem te danken.

Vanwaar deze comeback?

Wolfgang Boss: Een jaar of drie geleden werd ik gebeld door Voodoo, medeproducer van Crazy Frog: hij had gemerkt dat de YouTube-views van Crazy Frog opnieuw stegen. ‘Er is iets aan het gebeuren’, zei hij. We hebben nooit kunnen achterhalen hoe dat kwam. Misschien was het omdat YouTube een kinderapp had uitgebracht die ervoor zorgde dat kinderen na Baby Shark automatisch Crazy Frog te horen kregen. Misschien was het millennialnostalgie. Maar het was duidelijk dat er opnieuw vraag was.

Tricky, de nieuwe single, is gebouwd op samples van It’s Tricky van Run-DMC en Millie B’s M to the B, twee recente TikTok-hits. Is deze comeback er een voor de TikTok-generatie?

Boss: TikTok bestond in 2005 uiteraard nog niet, maar er zijn interessante parallellen met de ringtonemarkt van destijds. Het zijn twee werelden die zich buiten de traditionele muziekconsumptie afspelen – cd-verkoop destijds, Spotify nu. Ringtones waren een sociaal gebeuren. Het draaide om interactie. Als je Crazy Frog op je gsm had, wilde je andere mensen irriteren. ‘Ik ben geen standaardkantoormens met die saaie Nokia-tune’: dat was wat die ringtone zei.

Bij TikTok zie je ook: het draait er niet om de muziek an sich. Mensen gebruiken nummers om hun persoonlijkheid uit te drukken en om plezier mee te maken. Nu de ringtonemarkt morsdood is, leek het me interessant om te zien wat Crazy Frog op TikTok kan betekenen.

Crazy Frog was gedoemd om uit elke grote Spotify-playlist te vliegen. Maar op YouTube en TikTok gaat het ontzettend goed.

Voorlopig moet Tricky het doen met nauwelijks honderdduizend plays op Spotify. Niet meteen de start van een nieuwe wereldhit.

Boss: Dat was ook niet de bedoeling. De muziekwereld ziet er vandaag compleet anders uit dan vijftien jaar geleden. De charts worden nu bepaald door Spotify’s playlists, die hun eigen criteria hanteren. Een van de belangrijkste performance indicators daarbij is skip rate: hoeveel mensen klikken je nummer weg als ze het horen? We wisten op voorhand dat een song van Crazy Frog nooit een lage skip rate zou hebben. Hij was sowieso gedoemd om uit elke grote playlist te vliegen. (lacht) Maar op YouTube en TikTok, wat een volledig andere wereld is, gaat het ontzettend goed.

Deze comeback staat of valt ook niet met één single. Tricky is het startpunt van een nieuw tijdperk voor Crazy Frog. De komende tijd willen we elke drie of vijf maanden een nieuwe single uitbrengen. We zijn bezig aan een tv-serie, er wordt gewerkt aan een liveconcept. Deze keer hebben we meer de lange termijn in gedachten.

Het is niet de bedoeling om zo irritant alomtegenwoordig te zijn als in 2005?

Boss: (lacht) Nee. Dat was toen trouwens ook niet het plan. Weet je waarom Crazy Frog zo aanwezig was in 2005?

Het geschifte reclamebudget van Jamba?

Boss: Deels. Eigenlijk was het een computerglitch. Jamba had massaal veel tv-spots gekocht, maar het liet die invullen door een computer, die analyseerde welke ringtones het meeste downloads opleverden. Alleen: omdat Crazy Frog zo waanzinnig populair was, koos de computer elke keer opnieuw voor Crazy Frog. Commercieel hield dat geen steek: het heeft geen nut om zestig keer per dag dezelfde spot te tonen. Maar de computer vond van wel. Een tikje spijtig, want die overexposure heeft de fun van Crazy Frog ondergesneeuwd. Ik ga niet zeggen dat Crazy Frog miskend is, maar hij is geboren uit fun en met veel zorg in elkaar gestoken. Het is niet het platte commerciële product waarvoor hij gehouden wordt.

Je bent ook de man achter het Duitse succesverhaal van Milow, als ik het goed heb.

Boss: Ik zou niet durven te zeggen dat ik de man achter zijn succes ben. Jonathan is zo’n fantastische songschrijver en artiest. Het enige wat ik gedaan heb, is zijn potentieel opmerken en zijn muziek buiten België uitbrengen.

Ook Stromae heeft zijn eerste Europese hit, met Alors on danse, deels aan jou te danken.

Boss: Dat is het verhaal waar ik misschien wel het trotst op ben. Paul is een van de grootste artiesten ter wereld, als je het mij vraagt. Ik ben oprecht dankbaar dat ik Alors on danse zo vroeg heb kunnen ontdekken.

Stromae had Alors on danse aanvankelijk op zijn eigen label, Mosaert, uitgebracht. Een radiozender in Stuttgart had dat opgepikt en kreeg er heel veel respons op. Op de een of andere manier kwam dat onder mijn aandacht. Toen Stromae er een concert moest spelen, ben ik van Berlijn naar Stuttgart gevlogen. In Perkins Park was dat, een discotheek, herinner ik me. Paul was in shock dat iemand uit de muziekwereld het vliegtuig had genomen om hem te zien spelen. Een verhaal waar ik nog vaak aan terugdenk. Uiteindelijk hebben we hem in Duitsland een nummer één kunnen bezorgen, zijn eerste in Europa.

Als je de hits op je cv overloopt, valt er niet naast te kijken: je hebt een heel specifiek talent.

Boss: (lacht) Ik heb een specialiteit, ja. De meeste van mijn collega’s zijn bezig om de nieuwe Drake of Dua Lipa te ontdekken. Niks mis mee, maar ik specialiseer me in songs die uit het niets lijken te komen, raar klinken, maar heel veel respons krijgen bij het grote publiek. Muziek waar je een mening over hebt. Zoveel songs klinken inwisselbaar: ik vind het leuker om muziek te vinden, eender waar ter wereld, die volstrekt anders klinkt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content