Trixie Whitley @ AB: Kippenvel

‘Ook op haar ondoorgrondelijkste momenten, klinkt ze altijd passioneel’, schreef een Amerikaanse criticus onlangs over Trixie Whitley. Spijker op de kop, want de 25-jarige Gents-Amerikaanse wist met haar persoonlijke mix van folk, blues en soul moeiteloos een uitverkochte AB in te pakken.

Trixie, de dochter van de veel te jong overleden Texaanse bluesman Chris Whitley, was de jongste maanden zeer regelmatig op de Belgische podia te zien, waardoor we haar artistieke ontwikkeling als het ware vanaf de eerste rij konden volgen. De zangeres bracht de voorbije jaren enkele ep’s uit, maar nam volop de tijd om haar eerste langspeler op de wereld los te laten. Een slimme zet, zo blijkt intussen, want debuteren doe je maar één keer in je leven. Dat het Belgische publiek reikhalzend op ‘Fourth Corner’ zat te wachten, is intussen wel duidelijk: tijdens de eerste week na de release werden er ruim tienduizend stuks van verkocht.

Maar ook buiten onze landsgrenzen begint er van alles te bewegen. De cd kreeg lovende recensies in The New York Times, The Washington Post en Mojo en zelfs r&b-ster Beyoncé Knowles keek niet op een superlatiefje meer of minder. Hoeft ons dat te verbazen? Niet helemaal. Tenslotte trok Trixie Whitley enkele jaren geleden al de wereld rond als lid van de supergroep Black Dub en als je op prille leeftijd al stage mag lopen bij topmuzikanten als Daniel Lanois, Brian Blade en Daryl Johnson, moet daar wel íets van blijven hangen.

In een tot de nok gevulde AB begon la Whitley haar concert in haar eentje, met een akoestische gitaar. Halverwege het sobere ‘A Thousand Leaves’ kreeg ze echter al hulp op piano van de Amerikaan Thomas ‘Doveman’ Bartlett, de producer va Fourth Corner’, die pas op zaterdagochtend met een vliegtuig uit Australië in Brussel was geland. Vanaf ‘Irene’ werd de zangeres begeleid door een prima vierkoppige band waarin, naast Bartlett, de Amerikaanse gitarist en backingzanger Jeff Taylor figureerde. En uiteraard waren ook drummer Frederik Van den Berghe en bassist Alan Gevaert (dEUS) van de partij. De laatst genoemde, Trixie’s oom, was trouwens jarenlang de trouwste sideman van vader Chris.

Knal

Meteen werd het geluid een stuk steviger, schurender en grofkorreliger, wat vooral songs als ‘Gradual Return’ en ‘Never Enough’ ten goede kwam. Trixie Whitleys songs over pijn en verlangen klonken intens en trefzeker, maar hadden ook iets broeierigs. Dat gold zeker voor ‘Silent Rebel Pt. 2’, waarin Bartlett eerst jazzy loopjes uit het klavier toverde en de piano vervolgens haast tot een puur percussietuig reduceerde. Toen de zangeres, met het oog op de ballad ‘Pieces’, zelf aan de keyboards plaatsnam werd de zaal plots opgeschrikt door een luide knal die uit het instrument leek te komen. Trixie gaf echter geen kik, zong dapper verder en werkte de song af aan de vleugel.

“Tja, dat krijg je wanneer je oude spullen gebruikt”, meldde ze filosofisch. “Af en toe worden ze ziek en moeten ze naar de dokter, maar je weet tenminste dat ze nog opgelapt kunnen worden. Op zo’n moderne synth kun je altijd wel vertrouwen, maar die is veel minder ‘wijs’ om op te spelen.” Trixie Whitley mag dan wel tot een internationale artieste zijn uitgegroeid, haar Gentse tongval raakt ze nooit meer kwijt. Ook hecht ze enorm veel belang aan authenticiteit. “Verwacht van mij geen netjes voorbereide bindteksten”, zei ze, toen ze tussen twee nummers door even niet meer uit haar woorden kwam. “Voor verbaal fastfood ben je bij mij aan het verkeerde adres.”

Aanvankelijk maakte de artieste zich wel een beetje zorgen over het feit dat het publiek aan de stille kant was. “Is het een kwestie van respect? Of omdat jullie het optreden eigenlijk maar zo-zo vinden?” informeerde ze. De eerste gok was de juiste, want na het desolate ‘Morelia’ bleken de aanwezigen voldoende opgewarmd om zich tijdens de radiohit ‘Need Your Love’ en potige rocknummers als ‘I’d Rather Go Blind’ of ‘Hotel No Name’ helemaal te laten gaan. Trixie Whitley toonde zich in die nummers andermaal een bijzonder expressieve, ietwat onconventionele gitariste. Of ze dat talent genetisch heeft meegekregen, valt moeilijk te zeggen, maar niet zelden hadden we het gevoel dat de geest van haar vader telepatisch haar vingers bestuurde.

Nuances

Ook haar zangstijl was er, in vergelijking met pakweg een jaar geleden, aanzienlijk op vooruitgegaan. Trixie had haar stem beter dan ooit onder controle, waardoor de emotionele nuances in haar songs uitstekend uit de verf kwamen. Dat ze vocaal stevig kon uithalen wisten we al, maar zelden hadden we haar zo kwetsbaar gehoord als in ‘Breathe You in My Dreams’, een song die intussen tot een ware klassieker is uitgegroeid en het verdient vroeg of laat door Aretha Franklin of Ann Peebles te worden vertolkt.

Tijdens de bissen werd Trixie Whitley even emotioneel, toen ze de vele mensen bedankte die haar in de loop der jaren hadden geholpen en gesteund. Met het oog op het solo gebrachte ‘Oh, the Joy’ vroeg ze of “iemand de lichten naar beneden wilde brengen”. Vaak wist ze niet goed of ze nu Engels of Nederlands moest spreken: de schizofrenie van iemand die voortdurend tussen twee culturen zwalkt.

Zodra ze speelde of zong was iedere aarzeling echter verdwenen. En hoewel de reprise van ‘A Thousand Thieves’, nu met haar band, als laatste nummer van de avond bedoeld was, hadden zowel het publiek als de zangeres zin in méér. Dus kwam Trixie een laatste keer terug om in haar eentje aan de piano een bezield en bloedstollend ‘Strong Blood’ neer te zetten. Ry Cooder zou in zo’n geval van ‘Chicken Skin Music’ gewagen en daar sluiten we ons graag bij aan. Toen we achteraf thuis in de spiegel keken, viel het immers niet meer te ontkennen: dat kippenvel stond ons beeldig.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: A Thousand Thieves (solo) / Irene / Fourth Corner / Gradual Return / Silent Rebel Pt. 2 / Pieces / Never Enough / Morelia / Need Your Love / I’d Rather Go Blind / Hotel No Name / Breathe You In My Dreams // Oh, The joy / A Thousand Thieves (met band) // Strong Blood.