Rosanne Cash @ Tønderfestival: De vele gezichten van het Amerikaanse Zuiden

© Belga

Tønder, een roots- en Americanafestival in Denemarken, heeft ieder jaar enkele artiesten op de affiche die zelden de oversteek naar Europa maken. Vorig jaar was John Prine er te zien, dit keer werd er plaats geruimd voor Rosanne Cash, die verraste met een sober, akoestisch concert.

DA GIG: Rosanne Cash & John Leventhal op het Tønder festival in Tønder, Denemarken op vrijdag 26/8.

IN EEN ZIN: Rosanne Cash had een stem die je dieper trof dan die van Emmylou Harris en John Leventhal slaagde erin zijn gitaar als een heel orkest te doen klinken, maar het was vooral het hoge niveau van hun songs dat hun gezamenlijke concert onvergetelijk maakte.

HOOGTEPUNTEN: ‘Modern Blue’, ‘Etta’s Tune’, ‘A Feather’s Not A Bird’, ‘Ode to Billie Joe’, ‘Money Road’…

DIEPTEPUNTEN: geen.

QUOTE: “Mijn jongste cd heeft in Amerika drie Grammy’s gekregen. Leuk, maar als je mijn leeftijd hebt bereikt, ben je al blij dat er überhaupt nog iemand luistert”.

Grote artiesten hebben doorgaans niet veel nodig om een onuitwisbare indruk te maken. Met twee stemmen en twee gitaren als enige rekwisieten, hielden Rosanne Cash en haar echtgenoot John Leventhal de toeschouwers ruim een uur op het puntje van hun stoel. Maar eigenlijk bleek zelfs de grootste festivaltent niet groot genoeg om alle belangstellenden onderdak te verlenen.

Rosanne Cash, al 61 inmiddels, is de oudste dochter van The Man in Black en diens eerste vrouw Vivian. Ze maakt al platen sinds 1978 en heeft tot dusver veertien langspelers op haar naam staan, waarvan ‘The River & The Thread’ uit 2014 de recentste is. In de loop der jaren deelde de zangeres het podium met artiesten als Bruce Springsteen, Elvis Costello, Jeff Tweedy van Wilco en Rufus Wainwright. La Cash, die theaterwetenschappen en dramaturgie studeerde, is echter ook op literair gebied actief. Naast essays en de verhalenbundel ‘Bodies of Water’ publiceerde ze bijvoorbeeld een boek over haar beroemde vader. Dertien jaar was de artieste getrouwd met countryzanger Rodney Crowell, met wie ze drie dochters heeft. Sinds 1995 deelt ze dan weer de sponde met muzikant, producer en liedjesschrijver John Leventhal, bekend van zijn werk met onder anderen Shawn Colvin, Marc Cohn, Jackson Browne en Paul Simon.

Rosanne Cash, die geboren werd in Memphis, woont al jaren in New York, maar op haar jongste cd, het uit 2014 daterende ‘The River & The Thread’, hernieuwde ze haar even complexe als ambivalente relatie met het Amerikaanse Zuiden, waar haar eigenlijke wortels liggen. De plaat is een auditieve road movie; het verslag van een trip door Alabama, waar de Muscle Shoals sound vandaan komt, en de Mississippi delta, met zijn katoenplantages die tot vandaag nog sporen van de slavernij verraden. Aan die geografische plekken zijn voor Cash zowel persoonlijke als muzikale herinneringen verbonden, wat verklaart waarom het materiaal uit ‘The River & The Thread’ ook in Tønder een belangrijke plaats in haar set opeiste.

Geen noot teveel

Opener ‘Modern Blue’ zette de toon. Rosanne Cash zong met een warme, heldere stem die je nog dieper trof dan die van Emmylou Harris, maar minder zeurderig klonk dat die van Lucinda Williams. Zo zijn meteen de twee dames genoemd wier werk met dat van haar te vergelijken valt. John Leventhal bracht consequent prachtige versieringen aan en slaagde er bij momenten zelfs in zijn gitaar als een heel orkest te doen klinken. Toch speelde hij nooit een noot teveel, omdat hij meer belang hechtte aan de expressie dan aan het etaleren van zijn virtuositeit.

Met ‘The Sunken Lands’ bracht Cash een ode aan haar grootmoeder die in Arkansas in penibele omstandigheden zeven kinderen grootbracht. ‘Etta’s Tune’ werd opgedragen aan Marshall Grant, de bassist van de legendarische Tennessee Three (de eerste groep van Johnny Cash), en diens vrouw Etta, met wie hij 65 jaar getrouwd was. Iedere ochtend stelde ze bij het ontbijt dezelfde vraag: “What’s the temperature, darling?” Zo’n tafereeltje schreeuwde gewoon om een song.

‘A Feather’s Not A bird’ was voorzien van een aanstekelijke swampy groove, maar sommige liedjes verwezen ook naar enkele van de donkerste bladzijden uit de geschiedenis van The South. Zo beschreef Rosanne Cash in ‘Money Road’ de lynchpartij op Emmett Till, een veertienjarige zwarte jongen die er tijdens de sixties van beschuldigd werd in een winkel met een blanke vrouw te hebben geflirt. ‘Dreams Are Not My Home’ kwam uit ‘Black Cadillac’, een cd die Cash tien jaar geleden maakte ter nagedachtenis van haar overleden ouders en stiefmoeder June Carter.

Van de brug gesprongen

Toen ze achttien was, kreeg Rosanne van haar vader Johnny Cash een lijst met honderd essentiële countrysongs. Enkele daarvan vertolkte ze in 2009 op haar cd ‘The List’, maar ook in Tønder putte ze uit dat onuitputtelijke reservoir. Van Hank Snow leende ze het bluesy ‘I’m Moving On’ en de veel gecoverde murder ballad ‘Long Black Veil’. Ontbrak evenmin in de set. Rosanne Cash had overigens nog méér covers op het programma staan. ‘Ode to Billie Joe’, een zelfmoordverhaal van Bobbie Gentry, over een jonge man die van de Tallahatchie-brug springt, was een belangrijke inspiratiebron voor ‘The River & The Thread’. Voorts deed Cash iets moois met het door John Hiatt aangereikte, ook door Ry Cooder opgenomen ‘The Way We Make A Broken Heart’ en het luchtige, uit de pen van Johnny Cash gevloeide ‘Tennessee Flat-Top Box’. Hoewel Rosanne nooit opzichtig met haar afkomst koketteerde, liet ze wél blijken dat ze alleen maar kan zijn wie ze ís. En dat laatste heeft ze in ruime mate aan zichzelf te danken, getuige ‘Western Wall’, één van haar songs die op het repertoire van Linda Ronstadt en Emmylou Harris terechtkwamen, en ‘Seven Year Itch’, haar allergrootste countrypophit uit 1981.

Cash & Leventhal mochten een staande ovatie in ontvangst nemen en trakteerden het publiek alsnog op de countryklassieker ‘Heartaches By The Number’, geschreven door Harlan Howard maar vooral bekend in de versie van Ray Price. Rosanne Cash dacht verkeerdelijk dat alle aanwezigen dit nummer konden meezingen, maar blijkbaar is het toch bekender in de VS dan aan déze kant van de oceaan. Hoe dan ook: ondanks de inzet van minimale middelen gaf de zangeres een concert dat imponeerde door zijn nuance en subtiliteit. Heel jammer dus dat Rosanne Cash niet vaker in ons deel van de wereld te zien is.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Modern Blue / The Sunken Lands / Etta’s Tune / A Feather’s Not A Bird / Dreams Are Not My Home / I’m Moving On / Long Black Veil / Ode to Billie Joe / Western Wall / The Way We Make A Broken Heart / Money Road / When The Master Calls The Roll / Tennessee Flat-Top Box / Seven Year Ache / Heartaches By The Number.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content