Julia Holter + Julianna Barwick @ Botanique: Outsider pop tussen soundtrack en hoorspel

Tijdens een laatste stuiptrekking van Les Nuits waren in de Botanique meer dan ooit de vrouwen aan zet. Met Julianna Barwick en Julia Holter haalden de organisatoren twee Amerikaanse artiestes naar Brussel die, ondanks sterke onderlinge verschillen, ook enkele verwantschappen vertoonden.

De een komt uit Louisiana maar resideert tegenwoordig in Brooklyn, aan de Oostkust. De ander is afkomstig uit L.A. en is dus een kind van de westkust. Ze brachten tot dusver elk vier langspelers uit en geen van beiden behoren ze echt tot de mainstream van de popmuziek. Allebei houden ze van avant-gardistische experimenten, maar niettemin komen ze met zeer beluisterbare songs op de proppen.

Julianna Barwick maakt ijle, etherische muziek waarin vooral woordeloze, polyfone zangpartijen centraal staan. Die stapelt ze, met behulp van een loop station, op elkaar en om die reden wordt ze wel eens ‘het eenzaamste koor ter wereld’ genoemd. Haar instrumentatie -synth, piano- doet doorgaans nogal minimalistisch aan, maar in de Orangerie kreeg Barwick dit keer het gezelschap van een cellist, die afwisselend interessante tegenmelodieën en monotone drones uit zijn strijkstok schudde. Haar ambient songs, voornamelijk afkomstig uit de nieuwe cd ‘Will’ (en occasioneel ook uit ‘The Magic Place’ en ‘Nepenthe’), deden nevelig en contourloos aan. Ze leken verwant aan middeleeuwse madrigalen, maar herinnerden net zo goed aan Le Mystère des Voix Bulgares, de vroege platen van Cocteau Twins of Dead Can Dance en het eighties-werk van Virginia Astley.

In zekere zin zou je Julianna Barwick als een vrouwelijke Sigur Rós kunnen beschouwen. Haar composities, vol hoge, in reverb gedrenkte noten die steevast de ruimte opzoeken, zouden in een kerk niet hebben misstaan. Ze klonken warm en glaciaal tegelijk, met pianoklanken die, als sneeuwvlokken, zachtjes in het rond dwarrelden. Perfecte onthaastingsmuziek om, wanneer je in de juiste stemming verkeert, bij weg te dromen. Mooi om naar te luisteren, zeker, maar vrij saai om naar te kijken, want live had Barwick al bij al weinig meerwaarde te bieden.

Barok

Dat was bij Julia Holter wel anders. De 31-jarige Californische, die zelf het klavier beroerde, had een uitstekende band meegebracht, die haar even enigmatische als barokke popsongs van extra dynamiek voorzag. Holter is klassiek geschoold en dat hóór je. Haar platen verwijzen afwisselend naar de impressionistische klankgedichten van Claude Debussy, de avontuurlijkste jazzuitstapjes van Joni Mitchell en de verstilde post-pop van Talk Talk. Voorts is dee muziek van Julia Holter doordrongen van film, theater en literatuur. Haar debuut, ‘Tragedy’, was bijvoorbeeld een bewerking van klassieke Griekse drama’s van Euripides, op ‘Ekstasis’ verwees ze naar Virginia Woolf en Frank o’Hara en’Loud City Song’ was geïnspireerd op een fifties musical naar een kort verhaal van Colette.

Op haar jongste plaat, ‘Have You In My Wilderness’, gooide Holter het over een andere boeg. De nummers klonken warmer, persoonlijker, toegankelijker en duidelijker afgelijnd. Haar stem verdronk niet langer in echo en de songs, die zich nu nadrukkelijker inschreven in de poptraditie, steunden minder op fictie, ook al lieten ze zich bezwaarlijk autobiografisch noemen. Dank zij recente samenwerkingen met collega’s als Linda Perhacs en Nite Jewel won Holters muziek wél aan precisie, intimiteit en transparantie. In Brussel bleek echter dat de nummers van de zangeres, hoe catchy ook, nog steeds op bevreemdende tempowisselingen steunen en zelden eindigen zoals ze zijn begonnen.

Doo-wop en Dietrich

Het meeste materiaal op de setlist kwam uit de jongste cd en vertoonde niet zelden een speels karakter. In ‘Lucette Stranded on the Island’, dat het midden hield tussen soundtrack en hoorspel, was drummer Corey Fogel met allerlei belletjes in de weer, terwijl Julia Holter energiek op de toetsen hamerde. ‘Sea Calls Me Home’ was frisse, melodieuze outsider pop bestoven door doo-wop uit de sixties en ‘How Long’ had iets van een elegische zigeunerwals waarin de zangeres zich een teutoons accent aanmat en even in een soort Marlene Dietrich veranderde. Julia Holter zong alsof ze droomde en de manier waarop haar stem zich vermengde met die van altvioliste Dina Maccabee (in het oudere ‘So Lillies’ bijvoorbeeld) was zeker schatplichtig aan de vocale experimenten van Laurie Anderson.

Het frivole ‘Everytime Boots’ verwees naar vaudeville en ook ‘In the Green Wild’ gaf aan dat Holter niet vies is van enige luchtigheid. Het geheime wapen van haar band was echter contrabassist Devin Hoff, die het jazzy ‘Vasquez’ -meer epos dan song- en ‘Horns Surrounding Me’ op een strakke, aanstekelijke groove plantte.

Tijdens de toegiften gaf Julia Holter met het beheerste ‘Betsy on the Roof’ aan dat ze, als songwriter, zekere affiniteiten vertoont met de Laurel Canyongeneratie. Middels het van Burt Bacharach geleende maar vooral van Dionne Warwick bekende ‘Don’t Make Me Over’ (“A sad song, but one that leaves you on a happy note”) bewees ze bovendien een prima vertolkster van andermans werk te zijn. Mocht er sprake zijn geweest van een wedstrijd, dan had Julianna Barwick in Julia Holter haar meerdere moeten erkennen. Maar gelukkig zijn er in muziek geen winnaars of verliezers. De toeschouwers hadden sowieso geen reden tot klagen: zij kregen onverslijtbare waar voor hun geld.

SETLIST JULIA HOLTER: City Appearing / Silhouette / Lucette Stranded On The Island / In The Green Wild / Feel You / Horns Surrounding Me / How Long / Everytime Boots / So Lillies / Sea Calls Me Home / Vasquez // Betsy On The Roof / Don’t Make Me Over.