Bill Callahan, naast songsmid nu ook vader: ‘Ik zag niet meteen hoe ik de twee moest combineren’

Jonas Boel
Jonas Boel Jonas Boel is medewerker van Knack Focus

Hij wordt beschouwd als een van de beste, nog levende songschrijvers – dat zegt onder meer Nick Cave – en vond op zijn nieuwste album onverwacht nieuwe inspiratie in het vaderschap: Bill Callahan, ex-treurwilg en fan van Ariana Grande. ‘De cowboys lusten mijn liedjes niet. Vreemd.’

Bellen met Bill, het is een ervaring. Niet alleen omdat Bill Callahan al meer dan twintig jaar – eerst als Smog, sinds 2007 onder eigen naam – met zijn pen doordringt tot de diepste, donkerste plooien van de ziel, in fenomenale, van tristesse en sardonische humor doordrongen songs, maar ook omdat Callahan praat zoals hij in zijn muziek gebekt is: bedachtzaam, zuinig met intonatie, in een bronzen bariton die aan Johnny Cash en Lee Hazlewood herinnert. Zijn intimiderende stemgeluid wordt onderbroken door lange, twijfelende stiltes, en slechts af en toe een subtiel binnenpretje. Bill Callahan lacht sowieso zelden, hij gniffelt. En dan is er nog de babyfoon.

Dat Nick Cave een song van jou in een lijstje met Nina Simone, Leonard Cohen en Bob Dylan zet: wie zou dat niet flatterend vinden?

‘Sorry, af en toe begint die zonder aanleiding kabaal te maken’, zegt hij wanneer een hoog gepiep op de achtergrond voor de tweede maar niet de laatste keer zijn gedachtegang saboteert. ‘Ik moet straks eens nakijken of de batterijen niet bijna leeg zijn.’ Bill Callahan, gelukkige echtgenoot en liefhebbende vader: hij lijkt er zelf nog steeds aan te moeten wennen. ‘I got married to my wife, she’s lovely / And I had a son / Giving birth nearly killed me’, zingt hij op Shepherd in a Sheepskin Vest, zijn recentste plaat, in dit blad enkele maanden geleden met vijf sterren gedecoreerd. Dat album is een dubbelaar, twintig songs rijk, waarop hij de huid van eenzame, verloren landloper en door smart of wanhoop gedreven observator van zich af schudt en zich verzoent met een matrimoniaal bestaan. Ooit bromde hij in panoramische tableaus over donkerblauwe zielenroerselen en onbereikbare bestemmingen, op Shepperd vertolkt Callahan het leven zoals het is binnen de muren van huis, tuin, en keuken.

En die transitie liep bepaald niet van een leien dakje. ‘Het huwelijk, een kind het leven schenken, het is nogal een kosmische ervaring, weet je’, klinkt het kurkdroog. ‘Veel mensen doen het, maar niet veel mensen praten erover. In hun muziek, bedoel ik. Omdat het moeilijk is, moeilijk in woorden te vatten.’

De verantwoordelijkheid over een mensenleven dat elke minuut al je aandacht en energie opslorpt, bleek bijna dodelijk voor Callahan de songschrijver, die zelfs even eraan dacht zijn gitaar aan de wilgen te hangen. ‘ I had bigger fish to fry. Muziek is lang het enige geweest waar ik waarde aan hechtte, het belangrijkste in mijn leven, waar ik al mijn tijd in stopte. Plots had ik een gezin waar ik voorrang aan moest geven. Ik zag niet meteen hoe ik de twee moest combineren. Ook toen mijn zoontje al wat ouder werd, en ik opnieuw meer tijd voor mezelf had, bleek het moeilijk om de draad weer op te pikken. Tot ik besefte dat het onmogelijk was om die op te pikken alsof er niks gebeurd was. Ik kon niet gewoon verdergaan zoals op de laatste zestien platen of zo’, gniffelt hij.

Niet alleen de man, ook de muzikant had nu een ring om de vinger, en het was Callahans wederhelft – documentairemaakster Hanly Banks – die hem de sleutel tot een nieuwe inspiratiebron aanreikte. ‘Er is niks interessanter dan de waarheid, zei ze me op een dag, toen ik al lang aan het worstelen was met nieuwe songs. Ik probeerde té creatief te zijn, mijn verbeelding ging met me aan de haal. Niemand die me dat eerder had gezegd. En ze had gelijk. Wat ik bedacht, voelde niet eerlijk, niet compleet. Dus waarom zou ik dan niet gewoon de waarheid proberen te vertellen? Ik weet het niet… Omdat de waarheid hard en moeilijk is, zeker? Eerlijk met jezelf zijn is zwaar en moeilijk werk .

Na de geboorte van hun zoon was het gezin naar Santa Barbara, California verhuisd, zodat Banks haar opleiding kon afronden. Callahan de songschrijver vond er zijn draai niet. ‘Ik ben als een kat die een kamer binnenkomt en zorgvuldig alles verkent vooraleer ze zich veilig kan nestelen. In Santa Barbara lukte dat niet.’ Pas wanneer het drietal naar de vertrouwde omgeving van Austin, Texas terugkeert, begint het liedjessap weer te stromen. De muze was terug, zoals hij zingt in Writing: ‘It sure feels good to be singing again / From the mountain and the mountain within / Music came down from the mountain / And she danced with all the men.’

'Politici moeten de mensen helpen en beschermen. Maar sommigen dienen ook of vooral zichzelf. Dat is niet zo verschillend van wat ik doe.'
‘Politici moeten de mensen helpen en beschermen. Maar sommigen dienen ook of vooral zichzelf. Dat is niet zo verschillend van wat ik doe.’

Bij het woord muze schraapt Callahan zijn keel. ‘Ik geloof daar niet echt in, in zo’n vage entiteit die zomaar komt en gaat. Gewoon opdagen en gaan zitten, dat is meer mijn manier van werken. Alle woorden, beelden en ideeën zijn er al. Je moet er gewoon voor openstaan en ze vervolgens in de juiste volgorde zetten. Zoals een herder zijn schapen hoedt. Alle loslopende ideeën in de juiste richting leiden, ze beschermen, ze verzorgen.’

Leiden, of misleiden? Tenslotte draagt de herder uit de titel van zijn jongste album een vest uit schapenhuid. Op de vraag volgt een eerste, bescheiden lachje. ‘Misleiden, zo kun je het zien, ja. Want wie leidt wie? Het is zoals sommige politici: ze leiden bij volmacht van de mensen die ze zogezegd helpen en beschermen. Maar ze dienen ook of vooral zichzelf. Dat is niet zo verschillend van wat ik doe. (lacht) Ik probeer de schapen wijs te maken dat ik een van hen ben .

Shepperd in a Sheepskin Vest is niet het eerste album waarop Callahan thema’s als verandering, transformatie en zelfs wedergeboorte aansnijdt. Eigenlijk heeft hij over weinig anders gezongen, zo geeft hij zelf ook grif toe, dan over wat hij ‘het mysterie van de mens’ noemt. ‘We kunnen naar onze tienjarige zelf kijken en onszelf in hem herkennen, maar dat ben je niet. Dat is onmogelijk. Ik besef dat ik de perceptie tegen heb, maar ik verander constant, meer dan de gemiddelde mens, denk ik. (gniffelt) I change with the wind, elke ochtend ben ik een nieuw mens.’

‘I did not become someone different/ I did not want to be / But I’m new here / Will you show me around’, zo zong hij al in 2005 in I’m New Here, uit het Smog-meesterwerk A River Ain’t Too Much to Love. Dat is ook een van zijn bekendste songs, deels vanwege de cover die spoken-word- en funklegende Gil Scott-Heron met Jamie Smith van The xx ervan opnam. ‘Een heel mooie versie’, geeft de originele auteur toe. ‘En een mooi voorbeeld van hoe flexibel songs kunnen zijn, hoe ze mettertijd van betekenis kunnen veranderen. Scott-Herons versie is veel lieflijker dan de mijne, ik hou van de zachtheid die hij erin gestoken heeft. Tegenwoordig probeer ik het nummer zelfs meer op zijn manier te spelen.’

Zelf naar zijn vroegere platen luisteren doet Callahan nooit, ook niet in de periode dat hij de draad weer probeerde op te pikken. Hij zou toch alleen maar de fouten en zwaktes horen, zegt hij, het zou ‘een perverse manier zijn om inspiratie op te doen’. Maar onlangs maakte hij een uitzondering: voor de nieuwe versie van Knock Knock, een Smog-album dat dit jaar zijn vijfentwintigste verjaardag viert en door zijn platenfirma Drag City vorige week in een fris kleedje gestoken is. ‘Juist ja, bedankt om me daaraan te herinneren. It’s a fun album to listen to’, zegt de zanger die vergroeid is met het begrip ’treurwilg’ bloedserieus, over een plaat die afsluit met de sombere folkblues van Only Left with Love: ‘I’m left only with love for you / You did what was right to do / And I hope you find your husband / And a father to your children.’ Toen kon hij nog écht keren met de wind, en misschien heeft hij toen wel iemand in de armen van zijn vijfentwintig jaar oudere zelf gedreven. Tweede en laatste lach: ‘Een doordenkertje, maar good point. Trouwen en kinderen krijgen, was destijds allesbehalve een prioriteit. Not something I was looking for. Maar dat is nu net de mijlpaal van het huwelijk: het zoeken stopt. Begrijp me niet verkeerd, het is fun om te zoeken. Zoals het fun is om kind te zijn. Tot het vermoeiend wordt, en dan moet je opgroeien. Dan moet je vinden.’

Wie zou het niet flatterend vinden om in een lijstje naast Nina Simone, Leonard Cohen en Bob Dyan te staan?

Binnenkort komt hij naar Brussel. Is de meer eerlijke, standvastige, gelukkiger Bill Callahan ook een andere mens op het podium – ook al omdat de nieuwe songs korter en beweeglijker zijn, soms zelfs frivoler dan de oude? Het is een moeilijke evenwichtsoefening, vindt hij: ‘We hebben onze eerste liveshow van deze tournee gespeeld in Pappy & Harriet’s, een soort saloon in de buurt van Joshua Tree National Park in Californië. Vroeger namen ze er westernfilms op. Niemand woont er, maar ze krijgen veel volk uit Los Angeles over de vloer. Het was een luidruchtige bende toen wij er speelden, in open lucht tijdens een warme woestijnnacht. Daar heb ik me meteen een beetje mispakt met de setlist. Blijkbaar lusten de bikers en cowboys sommige van mijn liedjes niet.’ Is het ooit anders geweest? Weer een gniffel: ‘Vreemd genoeg: neen.’

Een van de velen die zijn liedjes wél lusten, is Nick Cave. Heel erg zelfs, want begin dit jaar deelde Cave via zijn blog The Red Hand Files een lijst van tien favoriete nummers die hij zijn ‘hidden songs’ noemt, songs waar hij zich in kan ‘verstoppen’. Eentje daarvan: One Fine Morning van Bill Callahan. Callahans bronzen brom wordt plots een mompel. ‘Yeah, that was… totally awesome’, klinkt het aarzelend. ‘Ik bedoel, wie zou het niet flatterend vinden om in een lijstje naast Nina Simone, Leonard Cohen en Bob Dyan te staan? That’s pretty amazing.’

Piep piep, doet de babyfoon. Of we een van zijn hidden songs mogen weten? ‘Goh, dat is… niet makkelijk. Moet ik over nadenken. (lange pauze) Misschien moet ik je later een e-mail sturen, wanneer…’ Piep piep. ‘Is that OK?’ Het wordt stil aan de andere kant van de lijn. Of er iemand is die hem recent is bijgebleven, proberen we. ‘Wel, Ariana Grande heeft goede songs, vind ik. Goede songs, goede zangeres. Echt, luister maar eens naar A Dangerous Woman. Haar albums zijn échte albums, in de diepte en met progressie, niet zomaar een opeenstapeling van liedjes. En het klinkt niet zoals Taylor Swift, alsof iemand kokend heet water met suiker in je oren giet. Maar verder heb ik niks tegen hedendaagse muziek, hoor, integendeel. Ik luister naar alles , and there’s some good stuff out there.‘ Met die woorden zit onze tijd erop. Bellen met Bill, het is een ervaring.

***

Twee avonden later krijgen we een e-mail via de platenfirma: ‘ The guy was asking about a specific song, a hiding song’, staat er. ‘Vertel hem dat het mijne Blue Eyed Baby van Ed Askew is.’ Askew, zo leert Google, is een obscure folkmuzikant die in 1968 debuteerde met de cultplaat Ask the Unicorn en daarna van de radar verdween. Begin jaren 2000 maakte hij een comeback, en in 2013 bracht hij het album For the World uit, met daarop Blue Eyed Baby:

The gardener is gracious.

His son is so kind.

The lips are his that I kiss

on the wheel of time.

Goed gevonden, meneer Callahan.

Bill Callahan

Op zondag 6/10 in de AB, Brussel. Alle info: abconcerts.be

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Bill Callahan

Geboren in 1966, in Silver Spring, Maryland.

Debuteert in 1990 onder de naam Smog met het album Sewn to Sky.

Tekent in 1992 bij Drag City, waar hij nog tien Smog-albums uitbrengt.

Releaset in 2007 Woke on a Whaleheart, zijn eerste plaat als Bill Callahan.

Heeft relaties gehad met Chan ‘Cat Power’ Marshall en Joanna Newsom.

Trouwt in 2014 met documentairemaakster Hanly Banks, met wie hij ondertussen een zoon heeft.

Zingt over zijn gezin en de dood van zijn moeder op Shepperd in a Sheepskin Vest (2019), zijn zeventiende album.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content