Mannen met paarden – Mannen die paren met paarden: regisseur Robinson Devor gaat het laatste taboe te lijf middels een dromerige documentaire vol pervers mooie lyriek.

Robinson Devor met John Paulsen, Ken Kreps, Richard Carmen, Susan M. Carr, James Chu

Mep-, spuug- en plasporno, snuffmovies, Celebrity Shock… aan sensatiegeil entertainment geen gebrek tegenwoordig, op tv noch in de afdeling ‘special interest’ van de dvd-dealer. Maar Robinson Devor galoppeert met zijn controversiële documentaire ZOO – over een clandestiene club zoöfielen – gelukkig stijlvol om gratuite shock value heen. Verwacht dus geen kinky amateurvideo’s van hitsige hengsten of dierenliefhebbers die hun dieren leren kennen in Bijbelse zin; wél een strak gestileerde beeldencollage die vernuftig tussen documentaire en drama, journalistiek en abstractie, Werner Herzog en een lynchiaanse koortsdroom in zweeft.

Daarvoor baseerde Devor (die eerder de onafhankelijke fictiefilms The Woman Chaser en Police Beat draaide) zich op een Amerikaans mediaschandaal uit 2005, toen een modale huisvader en Boeingingenieur – hier ‘Mr. Hands’ gedoopt – overleed na zich door een al te enthousiast paard te hebben laten berijden. Bovendien leidde zijn dood tot de ontmaskering van een geheime club zoöfielen die blijkbaar al jaren discreet op het platteland van Seattle samenkwam, uit de meest alledaagse types bleek te bestaan (van New Yorkse bankbedienden tot mijnwerkers uit Virginia) en bestialiteit beschouwde als een volwaardige vorm van liefde en seksualiteit.

Aangezien geen van hen voor de camera durfde te getuigen, is ZOO voornamelijk opgetrokken uit hun vaak even banale als schokkende offscreen-commentaren (‘je verbindt je met een ander levend wezen dat graag mee-doet’), door acteurs nagespeelde interviews en sleutelscènes à la documen-tairegigant Errol Morris, plus flink wat bucolische natuurbeelden en door impressionistische minimal music voortgestuwde montagestukjes.

Morele standpunten worden resoluut vermeden en bovendien tonen Devor en zijn talentvolle cameraman Sean Kirby meer interesse voor het oproepen van een duistere psychoseksuele atmosfeer dan voor het doorlichten van het bestiale taboe of het beantwoorden van de jambersiaanse clichévragen: ‘Zoöfielen: wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen?’ In gestrekte draf richting Leuven dus, waar ZOO deze week exclusief wordt vertoond bij CinemaZed.

Dave Mestdach