Wat is het verschil tussen een journalist en een presentator? Een journalist stelt vragen en een presentator doet alsof. Een journalist is kritisch, een presentator kijkt vooral kritisch. Jan Leyers in Zomergasten is presentator, geen journalist. Voor u denkt dat ik iemand wil beoordelen op wat hij niet hoeft te zijn, alvast even dit: so what? Uiteindelijk heet Zomergasten al zo lang als het bestaat een televisiegesprek te zijn waarin de gast centraal staat. Met mensen als Henny Vrienten of toekomstgoeroe Lidewij Edelkoort voor je neus kun je ook maar beter gewoon presentator zijn. Welke kritische vragen vallen er te stellen aan een muzikant die het allemaal al gehad heeft en verder niet meer zoveel te vertellen heeft? En wat kun je aan met een vrouw die naar de wereld kijkt alsof het een glazen bol is?

Maar hoe anders werd het met Ben Verwaayen, de Bert De Graeve van Nederland. Topman geweest van British Telecom en nu aan dezelfde top bij Alcatel-Lucent. Verwaayen is geen man die er zijn hand voor omdraait om banen te schrappen, vijfduizend als het moet, zeker niet als dat nodig is om de verbetering in gang te zetten. ‘Verbetering’, daar kwam het volgens Verwaayen in essentie op neer. We moesten weer durven ons te verbeteren. Of Verwaayen zelf bereid was in te leveren om de verbetering af te dwingen, ai, die vraag stond niet in het script. Een vraag die Leyers wel stelde: of we bang moeten zijn van China? ‘Bang?’ schamperde Verwaayen. Van de Chinezen konden we heel wat leren. Mensenrechten, bijvoorbeeld? Nee, die vraag kwam er niet. Wel, wat dan? ‘Heel eenvoudig’, meende Verwaayen. ‘De mouwen opstropen.’ Zelf had hij dat al voor de uitzending gedaan. Je bent voorloper in de verbetering of je bent het niet. Het korenbloemblauwe hemd was afgemeten tot over de ellebogen opgerold. Was het bij wijze van subtiel protest dat Leyers zijn suikerspinroze hemd tot aan de polsen dichtgeknoopt hield? Want ander weerwerk kwam er niet.

Nee, nadat Verwaayen als de ongekroonde spindoctor van de VVD, de Nederlandse liberalen, zijn hele economische punt had mogen maken en terzijde de Fransen nog even als ‘machtsgeil’ had mogen typeren, leidde Leyers het gesprek kabbelend af naar het ongetwijfeld rijkgevulde innerlijke leven van de gast. Dat hij een foodie is, kreeg ik te horen en dat hij zichzelf – natuurlijk, wat dacht je anders – als een absoluut zondagskind zag. Of hij nooit dacht: dit blijft niet duren? probeerde Leyers die verblindend blauwe hemel boven het hoofd van zijn gast nog even met wolkjes te bedekken. ‘Denk ik nooit aan’, antwoordde Verwaayen glunderend. Hoeft waarschijnlijk niet als je honderden miljoenen euro’s per jaar verdient. Maar daarover ging het niet. Zomergasten moet gezellig blijven. En Leyers werkt daarbij net zo opbeurend als een versgeplukt veldboeket. Tiens, wat zou het verschil zijn tussen een presentator en een veldboeket?

Zondag 19 augustus, Ned 2

Meer bedenkingen op www.knackfocus.be/testbeeld

TINE HENS

EEN JOURNALIST IS KRITISCH, EEN PRESENTATOR KIJKT VOORAL KRITISCH. JAN LEYERS IN ZOMERGASTEN IS PRESENTATOR, GEEN JOURNALIST.