Zondag 11/6, 22.00, Canvas
Googel documentairemaker Alex Gibney en u belandt op een website die hem ‘propagandist van het atheïsme’ noemt. Zijn Going Clear: Scientology and the Prison of Belief was kritisch voor een pseudoreligie. Mea Maxima Culpa: Silence in the House of God opende de doofpot van het seksuele misbruik binnen de katholieke kerk. Beide waren goed voor drie Emmy’s. Klikt u nóg verder door, dan zult u herinnerd worden aan zijn met een Oscar bekroonde Taxi to the Dark Side, over de foltering en dood van een Afghaanse taxichauffeur tijdens de oorlog aldaar. Met Zero Days, een diepgravende, ijzersterke docu met de allures van een spionagethriller, waagt Gibney zich in de schimmige wereld van de geopolitieke cyberoorlogen.
Computervirussen linkt u wellicht het vaakst aan criminelen die u uw paswoorden proberen te ontfutselen of reclame voor viagra naar uw mailcontacten sturen. Soms denken we aan een kelderbewoner met een Guy Fawkes-masker die overheidswebsites platlegt. Maar sommige virussen, zo toont Zero Days, kunnen tegelijk ziekenhuizen saboteren, het transportsysteem van een land platleggen en zelfs een kerncentrale opblazen. Stuxnet, dat opdook in 2010, was er zo eentje. Het was twintig keer groter dan het gemiddelde virus, was toch zo compact als maar kon, had amper bugs, kon zich volledig autonoom verspreiden en een remedie was niet voorhanden.
Vandaar dat in Zero Days ‘antivirusdetectives’ – bijgenaamd woodpeckers – van over de hele wereld Stuxnet omschrijven als ‘erger dan in onze ergste nachtmerries’. Gibney volgt de speurtocht naar de makers van het virus en het doel dat ze nastreven. Daaruit wordt duidelijk dat Stuxnet maar één specifiek target had: een Iraanse kerncentrale. Én dat het virus bedacht werd door de VS en bondgenoot Israël om een conventionele oorlog te vermijden.
Dat werd al vaak aangetoond in de media, maar nog steeds niet officieel bevestigd. Ook in Zero Days worden woorden als classified en top secret bovengehaald om het broodnodige debat omtrent Wereldoorlog 3.0 onmogelijk te maken. Toch slaagt Gibney erin om tal van CIA- en NSA-insiders aan het woord te laten. Die stellen dat Stuxnet, dat uiteindelijk niet werd ingezet, in Russische en Iraanse handen belandde én dat president Obama jacht maakte op lekken en zelfs NSA-stagiairs aan een leugendetector liet onderwerpen. De meest beklijvende vaststelling in Zero Days: Stuxnet was klein bier vergeleken met de Nitro Zeus-cyberaanval. Die zou, mocht Iran twee jaar terug geen nucleair akkoord hebben getekend, de hele Iraanse infrastructuur hebben lamgelegd en heel wat burgerlevens hebben geëist. En dat allemaal zonder ook maar één enkele bom te droppen.
Sebastian Roth
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
