‘WIJ ZIJN NIET HET ZOVEELSTE KLEINE VISJE IN HET WATER’

© Athos Burez

U kent hen nog van Black Video en Gold, de droompopdreunen waarmee ze in 2012 onze hitlijsten bestormden. Vier jaar later zijn Stefanie Callebaut en Benjamin Desmet van SX terug met plaat nummer twee. En met een kledinglijn, een brillencollectie – 3D-geprint – en een reiskoffer vol verhalen. ‘Het relaas horen van een vriend die de aanslagen in Parijs overleefd heeft: dat is intens.’

‘Heb je misschien nog een tak liggen?’

Benjamin Desmet, keyboardspeler, gitarist en producer van SX, overschouwt het decor dat fotograaf Athos Burez speciaal voor deze fotoshoot gebouwd heeft. Burezs atelier is behangen met witte doeken, waarachter zangeres Stefanie Callebaut een gepaste outfit zit te kiezen – uit het drietal verschillende kledingstukken dat ze meegebracht heeft, pikt ze uiteindelijk een flamboyante, glinsterende jumpsuit.

‘Bloemen wel, maar geen tak’, antwoordt Burez.

‘Laat dan maar.’

‘Oké.’

***

Het visuele aspect is niet alles voor SX, maar toch véél.

In de eerste plaats is er natuurlijk de muziek. Op Alpha, de ep die eerder dit jaar al verscheen, volgt eind deze week Beta. En tegelijk komt Alphabet uit, de bundeling van die twee ep’s, die zo, na Arche (2012), de tweede langspeler van SX wordt. Maar Callebaut en Desmet maken, met de hulp van een kleine crew van creatieve vertrouwelingen, ook hun eigen videoclips, kledij en podiumattributen. Ze hebben meegewerkt aan een collectie van Dries Van Noten. Ze hebben, samen met het Leuvense bedrijf Materialise, een collectie 3D-geprinte brillen ontworpen voor het eyewearmerk Hoet, die volgende maand verschijnt. En ze hebben met Community X zelfs een heus kunstenaarscollectief opgericht, waarbij ze samenwerken met bevriende artiesten uit verschillende disciplines. Een eerste expo mag u ergens in het voorjaar verwachten.

De zaken staan er duidelijk goed voor bij de nv SX.

STEFANIE CALLEBAUT: Wij zijn multitaskers – zoals dat in deze tijden van toenemende prestatiedruk verwacht wordt van jonge mensen, zeker? Alles wat we doen, staat wel in functie van de muziek, laat daar geen twijfel over bestaan. Van mooie kleren dragen alleen ga ik niet beter zingen, hoor. (lacht)

Het ding is: behalve muziek maken en producen filmt Benjamin ook zeer graag. Het is dus maar logisch dat hij onze clips maakt. Ik ben dan weer gepassioneerd door kledij. Als dertienjarige volgde ik al avondlessen ontwerpen en naaien. Ik was nogal een loner toen. Niet dat ik geen vrienden had, maar die waren niet met kleren bezig. Ik wel, en nu nog steeds. Dus ontwerp ik mee onze outfits, samen met Harvey Bouterse, vroeger junior designer bij Jean Paul Gaultier. We doen het niet allemaal alleen.

BENJAMIN DESMET: En we doen het allemaal ook niet met een my way or the highway-mentaliteit. Het is vooral de góésting die ons drijft.

CALLEBAUT: Waarom zouden we enkel in dat West-Vlaams studiootje van ons muziek moeten zitten schrijven als er nog zo veel meer is dat je kunt doen?

Liever trekken jullie naar Suriname of Gran Canaria, om er videoclips te draaien.

DESMET: Dat hebben we midden in het creatieproces van Alphabet gedaan, ja, met meerdere clips als resultaat. Die ervaringen hebben ons ook enorm veel inspiratie voor de plaat zelf gegeven. De ongerepte natuur, daar kunnen wij echt vol verwondering naar kijken. Op dat vlak zijn we nog altijd kinderen.

Ook al zijn jullie ondertussen prille dertigers. Stefanie, jij bent net de kaap van de dertig gepasseerd. Voelde dat als een keerpunt?

CALLEBAUT: Niet echt, nee. De grootste evolutie heb ik op mijn 26e doorgemaakt, ten tijde van ons debuut Arche. Toen is alles in mijn leven in een stroomversnelling terechtgekomen. Voordien was ik een enorme dromer. Daar ging Arche ook over: geloven dat alles mogelijk is. Ik was een laatbloeier. Het is dus eigenlijk pas sinds mijn 26e dat ik min of meer in de menselijke realiteit sta. (lacht) Maar volwassen ben ik nog altijd niet, hoor. Gelukkig, want die kinderlijke verwondering vind ik heel belangrijk. Oké, je hoeft daarvoor niet zo nodig naar Suriname te gaan, maar het is nu eenmaal zo dat zulke plekken je wel prikkelen. Je zet er je sensoren meer open. Thuis zijn er zo veel dingen die je afleiden.

Arche was een hit, en dan vooral dankzij de singles Black Video en Gold. Maar was de plaat zó’n succes dat jullie er vier jaar tijd mee konden kopen en er die buitenlandse trips mee financieren?

CALLEBAUT: Om rijk te worden moet je tegenwoordig niet meer in de muziek zijn. (lacht) Die reizen naar Suriname en Gran Canaria waren voor Benjamin en mij gewoon vakantie.

DESMET: Het verschil is wel: terwijl andere vakantiegangers een week op het strand gaan liggen, trekken wij er een week op uit met onze camera of drone.

CALLEBAUT: Het succes van Arche heeft ervoor gezorgd dat we die periode van vier jaar konden overbruggen, dat klopt wel. En dat we het ons konden permitteren om te investeren in nieuwe camera’s, maar evengoed in nieuw studiomateriaal, nieuwe kledij en in ons Community X-project. We kunnen dus wel van de muziek leven.

Stefanie, jij bent tijdens de voorbereidingen op Alphabet ook vijf maanden in Parijs geweest, evenmin een omgeving die gespeend is van prikkels.

CALLEBAUT: Dat was in 2013, voor en na ons eerste optreden op Rock Werchter. We speelden veel in die periode. Maar het is niet zo dat ik naar Parijs gevlucht ben. Integendeel, het was daar een féést.

DESMET: En ik ondertussen maar nieuwe muziek schrijven op het Kortrijkse platteland. (lacht)

CALLEBAUT: Het contrast tussen de gekheid van zo’n stad en de isolatie van het platteland, daar heb ik heel veel behoefte aan. Ik heb veel vrienden die in Parijs wonen. Al ben ik er toch vooral naartoe gegaan om in mijn eentje nieuwe horizonten te verkennen, inspiratie op te doen, mijn geest te verruimen. Er beweegt zo veel in die stad, alleen al op het gebied van cultuur. Ik verbleef in het noorden van Parijs. In klein-Afrika, zeg maar.

Een jaar geleden richtten terroristen in Parijs, onder meer in concertzaal Le Bataclan, een bloedbad aan. Ook jullie hebben die avond enkele kennissen verloren.

CALLEBAUT: Er zijn toen inderdaad vijf mensen omgekomen die we kenden, vooral uit de muziekwereld.

DESMET: Met een Franse boeker die in de Bataclan het leven heeft gelaten, hebben we nog samengewerkt in de periode dat we voorprogramma’s deden voor Yeasayer en Vampire Weekend.

CALLEBAUT: Een andere vriend van ons, een professionele danser, heeft de aanslagen wél overleefd. Hij was die avond niet in de Bataclan, maar in de buurt van het Canal Saint-Martin. Vlak naast hem zijn die schutters uit de wagen gestapt en in de richting van de cafés aan de overkant van de straat beginnen te schieten. Hij voelde zich machteloos, en heeft het op een lopen gezet. De snelle reflexen die hij als danser heeft, hebben hem gered. Maar hoe sportief hij ook is: hij heeft bij het rennen zowat iedere spier in zijn benen gescheurd.

Hoe reageer je als zo iemand zijn hart uitstort?

CALLEBAUT: Dat was heel intens. Hij was extreem triest, maar óók enorm hoopvol en dankbaar dat hij leefde. Zoiets meegemaakt hebben en toch de drive hebben om meteen de draad weer op te pikken, dat is bewonderenswaardig. Zijn relaas heeft me echt geraakt.

***

Callebaut krijgt schijnbaar even de krop in de keel. Desmet, behalve haar muzikale kompaan ook haar lief, lijkt haar wat te willen temperen. Ze draait zich in zijn richting: ‘Ik ga niet schreien, hoor.’ Waarop hij: ‘Nee, nee, ik ben gewoon aangedaan door je verhaal.’ Er valt een korte stilte.

Later zal Callebaut verklaren dat, hoewel ze elkaar naar eigen zeggen perfect aanvoelen, er toch ook ‘voortdurend een groot spanningsveld’ is tussen hen twee. Dat hij heel rationeel, voorzichtig en berekend is, en zij hoogsensitief is en zich dus enorm door haar emoties laat leiden.

CALLEBAUT: Ik vind het moeilijk om over Parijs te praten. Het is raar, maar ik heb altijd het gevoel dat ik in dit soort situaties geen recht van spreken heb. Nochtans ken ik daar veel mensen, heb ik honderd keer in de getroffen cafés gezeten, en hebben wij met SX zelf ook al in concertzalen à la Bataclan gestaan. Toen we na die aanslagen gingen optreden, heb ik geprobeerd daar niet te veel over na te denken. Je bent zo kwetsbaar op dat podium. Je staat daar zo goed als náákt, hè.

Jullie huidige single Comfort gaat over die tragedie. Eigenlijk is het een heel positief nummer geworden.

DESMET: Dat geldt voor heel Alphabet. Alle lettertjes op de plaat ademen hoop uit.

CALLEBAUT: Wat uit het verhaal van die danser ook bleek, is dat we niet mogen vergeten hoe graag wij mensen leven, hoezeer we nood hebben aan liefde en warmte. De boodschap van Comfort is dan ook simpel: laten we blij zijn met wat we allemaal hebben.

Enkele jaren geleden stond op jullie setlist steevast Strange Fruit, een nummer over racisme in de VS, bekend van Billie Holiday en Nina Simone.

CALLEBAUT: Ja. Racisme is nog zoiets dat mij bezighoudt. Omdat het nog altijd zeer aanwezig is in deze wereld. Ook in mijn eigen omgeving. De ex-man van mijn tweelingzus is een Amerikaan uit Charleston, South Carolina. Zijn familieleden wonen nog steeds op het stuk land dat ze twee, drie generaties terug als ex-slaven gekregen hebben. Niet zo lang geleden, dus. Die mensen worden nog elke dag met racisme geconfronteerd. Ze gaan nog elke dag opzij voor een blanke op het voetpad. Puur uit gewoonte. Dat is zeer pijnlijk.

Door Strange Fruit te spelen wilden we dat aankaarten, de mensen eraan blijven herinneren. Op een podium wordt er naar mij geluisterd, dus vind ik dat we zulke thema’s niet altijd uit de weg moeten gaan. Maar ook hier had ik het gevoel dat ik weinig recht van spreken had. Daarom ben ik op voorhand even te rade gegaan bij die Amerikaanse familie, om er zeker van te zijn dat we wel de juiste beslissing hadden genomen. Dat zij het een heel mooi gebaar vonden, stelde ons gerust.

Staat er op Alphabet een eigen Strange Fruit?

CALLEBAUT: Ik denk dat we toch nog wat zullen moeten groeien voordat we zelf een song als Strange Fruit kunnen schrijven.

DESMET: Wat wel is: Alphabet is een geëngageerdere plaat dan Arche, zonder dat we moraliserend willen zijn of een bepaald voorbeeld willen stellen. Zo is het nummer Apollo een aanklacht tegen het uitdijende kapitalisme.

CALLEBAUT: Elders hebben we het dan weer over de rauwe natuur, of over vreemde dingen als singulariteit. En over elkaar liefhebben, zorg dragen voor elkaar: dat ook. Het is een plaat vol contrasten. Typisch SX. Wij zijn een band van contrasten: hedendaags en toch tijdloos, bevreemdend en toch herkenbaar.

Alphabet klinkt soms wat futuristischer dan zijn voorganger. Minder Beach House, meer FKA Twigs, maar toch weer onmiskenbaar SX. Waarin zit volgens jullie het grote verschil met de eerste plaat?

DESMET: Arche was ons grondbeginsel – naar het Grieks, ‘het eerste principe van alle materie’. We zijn nog altijd vree content met die plaat, al hebben we achteraf gezien er iets te vaak twee goeie songs in één op geduwd. Het was allemaal nogal maximalistisch. Dit keer hebben we de zanglijnen, de sound en de productie meer uitgepuurd. De nieuwe songs zijn bijgevolg melodieuzer, gestileerder ook.

We willen er graag mee naar het buitenland. De ep’s Alpha en Beta zijn vooral internationaal gericht. We willen er een basis mee leggen in het buitenland. En dat is aan het lukken. Met Alpha hebben we al van in Parijs tot in Boedapest gespeeld. In Berlijn hebben we in de beruchte Berghain-club opgetreden, weliswaar als support act voor Petite Noir. Met Beta gaan we er opnieuw naartoe, maar nu als hoofdact. Ook in Kopenhagen, Hamburg en Keulen gaan we eigen shows spelen.

CALLEBAUT: En in het voorjaar van 2017 trekken we naar de States.

Geen geringe ambities voor een band van het West-Vlaamse platteland. Ook jullie buren van Goose hebben er weer een boerenjaar op zitten, en die van Balthazar lieten zich opmerken met hun soloprojecten. Vruchtbare grond precies, daar in het Kortrijkse.

CALLEBAUT: Wij West-Vlamingen zijn down to earth, denk ik, en we beseffen dat als je ergens wilt raken je er keihard voor moet werken, punt. Ik geloof ook dat je tussen de koeien en de varkens minder snel overgeprikkeld raakt. (lacht) Je krijgt hier bovendien niet het gevoel dat je het zoveelste kleine visje in het water bent, wat je in een grootstad volgens mij wel kunt hebben. De West-Vlaamse scene telt intussen aardig wat bands, dat klopt. Die kennen en steunen elkaar ook allemaal. De gasten van Goose zijn bijvoorbeeld heel goede vrienden van ons. Meer zelfs: de eerste man op wie ik ooit echt verliefd ben geweest, is Goose-zanger Mickael Karkousse. (lacht)

Eén ding wil ik nog weten: waarom hadden jullie in godsnaam een tak nodig voor de fotoshoot?

CALLEBAUT: Wel, toen we dus in Suriname waren, hebben we daar een heel rare tak aangetroffen.

DESMET: Meer bepaald de ‘houder’ van de cocos nucifera, de kokospalm. Een vree coole tak, die we een hele dag lang hebben zitten filmen.

CALLEBAUT: We wilden er nog meer mee doen, maar kregen die tak niet mee naar huis.

DESMET: Dus zijn we hem hier in België gaan zoeken. Na lang speuren hebben we hem in de Plantentuin in Meise gevonden.

CALLEBAUT: We hebben hem ingescand en er een 3D-model van gemaakt, hem vervolgens van structuur veranderd en er dan een keramieken versie van gemaakt.

DESMET: Je ziet hem in enkele van onze clips, en in het artwork van Alpha.

CALLEBAUT: En nu is die rare tak een wezenlijk onderdeel van ons verhaal.

Dus als ik het goed begrijp, is het de keramiekversie van de 3D-versie van de Belgische versie van een Surinaamse tak die jullie voor de video’s en het artwork gebruikt hebben?

CALLEBAUT: Precies. Geestig, toch?

***

We zeiden het al: het visuele aspect is niet alles voor SX, maar toch véél.

ALPHABET

Uit op 18/11 via Universal. SX speelt op 20/11 in De Kreun, Kortrijk; op 23/11 in Het Depot, Leuven; op 24/11 in Trix, Antwerpen en op 3/12 in de Vooruit, Gent. Alle info: sxmusic.be

door Michael Ilegems – foto’s Athos Burez

‘Comfort, onze huidige single, is een heel positief nummer over de aanslagen in Parijs. Eigenlijk geldt dat voor de hele plaat: alle lettertjes daarop ademen hoop uit.’ Benjamin Desmet

‘De eerste man op wie ik ooit verliefd was, is Goose-zanger Mickael Karkousse.’ Stefanie Callebaut

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content