White Teeth, vier dinsdagen vanaf 28/1 û 21.05 Ned3

Eind 1999 was de 24-jarige Zadie Smith nog een illustere onbekende uit het Engelse dorpje Willesden. Dankzij haar debuutroman White Teeth (vertaald als Witte Tanden) lag de naam van Smith nauwelijks een jaar later op ieders lippen, eerst in Groot-Brittannië zelf, enkele maanden later ook onder meer in België en Nederland. Het boek verkocht meer dan een miljoen exemplaren in Engeland alleen al en kreeg er een resem prijzen – waaronder de prijs voor het beste debuut van The Guardian en de Whitbread Prize voor beste debuut. Zadie Smith van haar kant werd een veelgevraagd mediafiguur, enerzijds door de onmiskenbare literaire kwaliteiten van White Teeth, anderzijds ook door haar ideale profiel als jonge, mooie zwarte vrouw, de Engelse en zwarte Donna Tartt, zeg maar.

Dat er al vlug gesproken werd over een verfilming van het boek, is gezien de hype dus weinig verwonderlijk (maar het pleit wel voor producent Channel Four dat de rechten werden gekocht toen de gekte nog ten volle moest losbarsten), ook al lijkt White Teeth op het eerste zicht niet te verfilmen. De roman waarin drie Londense families van verschillende afkomst drie generaties lang worden gevolgd, bulkt immers van de personages en verbindt grote thema’s als migratie, identiteit en religie met de soms dramatische, soms grappige levensverhalen van gewone mensen. Dat alles speelt zich dan ook nog eens af tegen het decor van enkele belangrijke gebeurtenissen uit de recente geschiedenis.

Maar: ‘alle schrijven is schrappen’, dachten de scenaristen van White Teeth, en dus brachten ze het boek terug tot een tv-serie van vier afleveringen van elk één uur. Hun recept is simpel: ze beschouwen iedere aflevering als een op zichzelf staand kortverhaal waarin telkens één personage centraal staat en laten de andere figuren via kleine scènes aan bod komen, om zo langzaamaan een caleidoscopisch en wijdvertakt verhaal over het moderne stadsleven in een multiculturele samenleving op te bouwen. Dergelijke drastische aanpak houdt natuurlijk risico’s in – zeker bij een boek dat bij wijze van spreken bij de helft van de kijkers op het nachtkastje ligt -, maar de reacties van de Engelse critici waren zo goed als eensluidend positief. Een aanrader dus, zowel voor de fans van het boek als voor de liefhebbers van modern Brits drama.

DOOR STEFAAN WERBROUCK