Literaire snobs kunnen niet om Virginia Woolf (1882-1941) heen. Ze wordt zonder veel discussie gerekend tot de beste auteurs van de twintigste eeuw. Alleen heeft bijna niemand haar boeken gelezen. Nu Woolf een eigen expo krijgt in de National Portrait Gallery: enkele cocktailweetjes om mee uit te pakken op de volgende receptie*.

De meesten kennen Woolf vooral in de gedaante van de vals beneusde Nicole Kidman die in The Hours veel getormenteerd rondkijkt en uiteindelijk in een nogal ruime bruine jurk gevuld met stenen een riviertje in stapt. In haar afscheidsbrief fileert Woolf haar eigen schrijfstijl genadeloos: ‘Zie je, zelfs dit kan ik niet eens treffelijk schrijven.’ Kritisch tot in de kist.

The Hours, naar het boek van Michael Cunningham – zeg: ‘Zijn nieuwe boek De sneeuwkoningin ligt klaar op mijn nachtkastje, maar eerst Capital van Thomas Piketty uitlezen’ – was de titel die Woolf oorspronkelijk voorzien had voor haar roman die later Mrs Dalloway zou gaan heten. Maak deze opmerking: ‘Toen ik de openingszin van Tirza van Arnon Grunberg las, wist ik meteen: hier verwijst hij naar Mrs Dalloway. Slimmerd, die Grunberg.’

De jonge Virginia Woolf was betrokken in de Dreadnought hoax, een uitgebreide studentengrap waarin een aantal mannen én vrouwen zich verkleedden als Abyssinische prinsen – verduidelijk met ‘Abyssinië, het huidige Ethiopië’ – en er zo in slaagden een rondleiding te krijgen op de HMS Dreadnought, een superieur slagschip van de Royal Navy. Woolf ging gekleed in een oosters gewaad, een tulband en een valse baard. Aarzel even, en zeg: ‘Misschien lag daar al de eerste kiem voor haar flirt met biseksualiteit, en, belangrijker, het ondergraven van de sekseclichés, iets wat ze in haar dikke roman Orlando helemaal uitwerkt.’

Onthoud u van vette knipogen wanneer u Woolfs lesbische periode aanhaalt. Woolf behoorde tot de literaire Bloomsbury Group, een gezelschap intellectuelen waar ook John Maynard Keynes en E.M. Forster toe behoorden. Radicale denkers met losse zeden. Woolf exploreerde haar lesbische kant met Vita Sackville-Westen, schrijfster en tuinier – ‘Ja, daar wordt in Engeland niet mee gelachen, tuinieren is daar een kunst. En ach, Woolf was dan wel gehuwd, maar wie heeft niet eens geëxperimenteerd?’ Daarna zwijgt u veelbetekenend. Of u komt over als ruimdenkend, of iedereen begint zijn seksuele escapades op te biechten.

Keer ten slotte terug naar Kidman. Druk uw bewondering uit voor haar acteerprestatie. Zo leerde ze als linkshandige rechts schrijven en droeg ze ook in haar vrije tijd die beruchte valse neus. Niet omwille van de method acting, maar om de paparazzi om de tuin te leiden: op dat moment lag ze in een vechtscheiding met Tom Cruise en met die neus herkenden de persmuskieten haar niet. Uw praatje eindigen met The Hours stelt gerust: iedereen heeft de film gezien, iedereen was onder de indruk en het gunt uw gesprekspartner een insteek om over een andere film te beginnen: ‘Dogville, en die andere film van Lars von Trier, ook met die plattegronden… Allez…’

* behalve als die doorgaat op een Britse ambassade, want in die kringen behoort Woolfs levensloop tot de parate kennis.

RODERIK SIX