New Yorkse tragedie – James Grays derde film in dertien jaar is een intense misdaadprent die als een donkere klaagzang voorbijtrekt.

Film: **** Extra’s: (Paradiso)

Je kan James Gray zeker geen gebrek aan coherentie verwijten: zijn drie films delen dezelfde obsessies en tillen hun genreconventies (film noir, policier, misdaadkroniek) naar het niveau van een Griekse tragedie.

In We Own the Night spint Gray andermaal een variatie op zijn favoriete motief van de gefolterde broederliefde dat ook zijn twee vorige films beheerste: Little Odessa (1994) en The Yards (2000). De twee acteurs uit deze laatste film, Joaquin Phoenix en Mark Wahlberg, spelen nu twee Pools-Amerikaanse broers die er in het New York van de late jaren tachtig een tegengestelde levenswandel op na houden.

Phoenix is de slechte broer die een nachtclub runt, vervaarlijk met de Russische maffia flirt en een schijnbaar goedaardige Russische patriarch als zijn ersatzvader omarmt omdat hij van zijn echte familie is vervreemd. Wahlberg is de goede zoon, een gerespecteerde officier bij New York’s Finest, die in de voetsporen van zijn vader (Robert Duvall) treedt. Wanneer Wahlberg achter de drugsdealer aangaat die in Phoenix’ discotempel opereert, komen de twee broers lijnrecht tegenover elkaar te staan.

Terwijl de meeste genrefilms het verhaal vertellen van een bad boy die onafwendbaar zijn ondergang tegemoet gaat, kiest Gray voor een fabel met Bijbelse resonanties over een verloren zoon die zijn leven betert. De transformatie die hij ondergaat wordt door Phoenix aangrijpend maar zonder de minste valse sentimentele noot vertolkt.

Het materiaal lijkt op het oog erg déjà vu, maar dankzij briljante vertolkingen en de schitterende mise-en-scène (die op discrete wijze intense emoties aan de oppervlakte brengt) wordt dit een eersteklas cop-thriller waarin de klemtoon ligt op sterke karaktertekeningen en de complexiteit van menselijke relaties en bloedbanden.

Wat dan weer niet wil zeggen dat de discreet virtuoze Gray geen actie kan regisseren. Een autoachtervolging in de gutsende regen (gemonteerd op het ritme van de ruitenwissers) waarbij huurmoordenaars hinderlijke getuigen uit de weg willen ruimen is ongemeen spannend in beeld gezet. En een mooi staaltje ook van zinvolle digitale sfeerschepping: de wolkbreuk en stortvloed die de scène een hallucinante kwaliteit geven werden er volledig met de computer aan toegevoegd.

Patrick Duynslaegher