‘Gilles De Coster trok in november met tien onbekende Vlamingen naar Argentinië.’ Het is de enige zin die Woestijnvis tot nu toe over De mol heeft gecommuniceerd – en er staat meteen al een woord te veel in.

Een zender die doelbewust zijn speerpunt voor het televisievoorjaar uit de media probeert te houden: het moet een eerste keer zijn. We zijn ondertussen minder dan een week voor de eerste uitzending van het vierde seizoen van De mol en er is nauwelijks iets over deze reboot geweten. Geen namen van kandidaten. Geen namen van de overige makers. Geen visies voor de pers. Niemand bij Woestijnvis die iemand te woord wil staan over het programma. Vergelijk het met de uitvoerige promotiecampagne voor De slimste mens ter wereld, VIERs kijkcijferkanon van het voorbije najaar, en je weet dat er zenuwachtigheid heerst bij Woestijnvis.

Het zal iets met de hoge verwachtingen rond het programma te maken hebben. De druk is groot op De mol. De moeilijke voorgeschiedenis helpt ook al niet: Bart De Pauw, Tom Lenaerts en Michel Vanhove, destijds samen met Michiel Devlieger de bedenkers van de reeks, zijn ondertussen weg bij Woestijnvis en waren not amused toen ze hoorden dat er een nieuw seizoen kwam – een rechtenkwestie die ondertussen opgelost is. Sowieso is de angst voor lekken groot bij Woestijnvis: niemand die het durft te riskeren om vóór de eerste aflevering per ongeluk een woord te veel te zeggen. En dus heerst de schimmigheid. ‘Gilles De Coster trok in november met tien onbekende Vlamingen naar Argentinië’, dat is zowat alles waar u het tot komende zondag mee moet doen.

Het geinige: in die ene zin zit eigenlijk al een woord te veel.

‘November’, met name.

Wij verduidelijken: in Nederland, waar Wie is de mol? ondertussen aan zijn zestiende seizoen bezig is, gaan mollenjagers sinds enkel jaren op zoek naar de exacte draaiperiode van de reeks. Op basis van die info beweert Buzzcapture, een monitoringbureau, het socialemediagebruik van de kandidaten te kunnen nagaan en zo de afvallers te voorspellen. Kandidaten die in het buitenland aan opnames bezig zijn, zitten niet of minder op Facebook en Twitter, wat uiteraard verandert van zodra ze uit het spel liggen en naar huis terugkeren. Geolocaties op Instagram, het uur waarop berichten geplaatst worden op Twitter of Facebookfoto’s waarin de kandidaten getagd worden: Buzzcapture claimt van vijf kandidaten van het huidige Nederlandse seizoen genoeg aanwijzingen te hebben dat ze vóór de finale zullen afvallen.

Niemand die weet of er straks ook een Belgische Buzzcapture opduikt en of De mol daar überhaupt bang voor moet zijn, maar het zegt wel alles over de veranderde tijden waarin dit vierde seizoen begint. De spelformule is hetzelfde gebleven, de context is dat niet. Was de grootste uitdaging van de eerste drie seizoenen om de mol tijdens het draaien geheim te houden, dan is het nu zaak om daar buiten de opnames in te slagen – en een zwijgcontract met de kandidaten zal niet meer volstaan. De grootste nieuwigheid van De mol? Het internet.

Zeventien jaar is lang. Heel lang. Iets dat pas echt opvalt als je het persarchief over het eerste seizoen van De mol, eind 1998, begin 1999, raadpleegt. ‘Uiteindelijk werd De mol vooral voor internetprovider Planet Internet een onverhoopt succes. Dagelijks surften tussen 2000 en 3000 bezoekers langs de De mol-site. Zaterdag, toen de spanning een piek bereikte, zwol de massa aan tot 12.000 mensen’, schreef De Morgen daags na die eerste finale. Zinnen die even gedateerd klinken als het geluid van een inbelmodem.

De grote spoiler van dat eerste seizoen – een woord dat toen nog op een auto-onderdeel voor johnny’s sloeg – kwam overigens óók van De Morgen, waar journalist Douglas De Coninck zich als mollenjager had opgeworpen. Hij was het die nog voor de finale schreef dat Magda de eerste mol was. Op de De mol-site had iemand haar achternaam – Ral – gepost, waarna bleek dat ze in het telefoonboek vermeld stond als ‘actrice’. Woestijnvis had die info proberen te counteren door onder een valse gebruikersnaam een gemanipuleerde foto te posten van Mon, een andere kandidaat, waarop die met de grootouders van Tom Lenaerts stond.

Het is het soort geheimhouding dat vandaag niet meer mogelijk is – en niet alleen omdat niemand nog in de Gouden Gids kijkt. Vergeet het maar dat Woestijnvis straks de achternamen van de kandidaten ook maar één dag zou kunnen geheimhouden. Vergeet het dat Woestijnvis straks vals bewijsmateriaal op een forum kan posten zonder dat iemand achter dat IP-adres aangaat. Vergeet het dat ze een mol kunnen kiezen die nog maar één jeugdtheatervoorstelling heeft gespeeld zonder dat dat op Google terug te vinden is. En vooral: vergeet het dat er straks maar één man is die al die dingen gaat uitpluizen.

Op de vooravond van de finale van het tweede seizoen schreef diezelfde Douglas De Coninck dat als je het eerste woord dat Michiel Devlieger in elke aflevering uitsprak achter elkaar plakte, je de zin ‘De mol is Hugo en alleen Hugo natuurlijk’ kreeg. Toen bleef dat nieuws beperkt tot de lezers van De Morgen, vandaag zou het een videocompilatie worden op YouTube die bovenaan op elke nieuwssite zou staan met titels als ‘Dit is de mol’. En niet in VHS-kwaliteit.

Dat is de nieuwe realiteit voor De mol: iedere kijker heeft straks de middelen én een forum om zijn ideeën aan de wereld te verkondigen. Elke foto van een kandidate die op een plaats is waar ze niet mag zijn, kan viraal gaan. Elke iets te nadrukkelijke sabotagepoging van de mol in beeld kan een slow-motiongif worden. Elke poging om de kijker te misleiden kan als een boemerang terugkeren in het gezicht van de makers.

Al hoeft dat allemaal geen probleem te zijn. De zestien Nederlandse seizoenen bewijzen dat De mol ook in een digitale wereld kan overleven, zelfs ná Buzzcapture. Ook niet onlogisch: de berichten over Magda in De Morgen hebben de hype destijds alleen maar aangezwengeld. Tot de finale blijft alles een theorie. Plus: in het Game of Thrones-tijdperk hebben mensen geleerd om weg te blijven van echte spoilers. Geen enkele krant durft nu nog ‘Magda Ral is de mol’ op zijn voorpagina koppen: ook op dat vlak zijn de tijden veranderd.

Woestijnvis lijkt zich daarvan bewust: samen met de uitzendingen start zondag ook een digitaal platform, waarop kijkers hun persoonlijke theorieën deugdelijk kunnen uitwerken. Een slimme zet: bombardeer de kijker met zoveel mogelijk info en het zou wel eens kunnen dat niemand nog weet wat te geloven. Bespaart je meteen de moeite om zelf met een valse gebruikersnaam aan de slag te moeten gaan. En met een beetje geluk heb je de eerste echte crossmediale hit te pakken. De grootste angst van Woestijnvis kan straks evengoed de grootste opportuniteit worden.

Gilles De Coster is overigens bijna een anagram van ‘codeert stellig’.

Kan geen toeval zijn.

DE MOL

Vanaf 1 februari elke maandag om 20.35 uur op VIER.

DOOR GEERT ZAGERS

GEEN ENKELE KRANT DURFT NU NOG ‘MAGDA RAL IS DE MOL’ OP ZIJN VOORPAGINA TE KOPPEN: OOK OP DAT VLAK ZIJN DE TIJDEN VERANDERD.