Dat schandalige grote budgetten zeker geen garantie bieden voor goede cinema, demonstreerde Samuel Z. Arkoff een kwarteeuw lang.

FILMS: *** extra’s: ** (Video/film express)

Viking Women and the Sea Serpent/ Rock All Night/ Machine Gun Kelly/ Female Jungle/Shake, Rattle and Rock!

Films. Met zijn partner James H. Nicholson richtte ex-entertainmentadvocaat Sam Z. Arkoff (1918-2001) in 1954 American International Pictures op, gespecia- liseerd in low budget-producties die in minder dan tien dagen werden gedraaid en bij voorkeur als dubbelprogramma in het drive-incircuit werden gegooid. Terwijl het vermolmde studiosysteem door antitrustwetten aan het afbrokkelen was en totaal geen voeling had met de opmarcherende teenagercultuur, begreep armeluismaatschappij AIP maar al te goed de angsten en fantasieën van de doorsnee tiener. De favoriete genres waren goedkope horror en SF, uit Spanje en Italië geïmporteerde en in het Engels gedubde historische verzinsels en alles met bikini’s, motorbendes en drugs. Eerst werd gezocht naar een sensationele titel, vervolgens werd de poster gemaakt en pas daarna de film.

Zowel voor en achter de camera werd jong én goedkoop talent ingehuurd. Het grootste regietalent was Roger Corman, wiens autobiografie er ook al geen doekjes om windt: How I Made a Hundred Movies in Hollywood and Never Lost a Dime. Op zijn beurt gaf exploitatiefilmkoning Corman een eerste kans aan zowat iedereen die de Amerikaanse cinema van de seventies zou bepalen (van Coppola tot Scorsese, van Jack Nicholson tot Robert De Niro, van John Milius tot Robert Towne). En zo lang je maar binnen het krappe budget en dito draaischema bleef, was er ruimte voor experiment, persoonlijke visie en frisse ideeën.

Nogal logisch dat van de eerste vijf titels uit de immense catalogus van Arkoff die Video/Film Express uitbrengt, er drie geregisseerd zijn door Corman. Twee ervan zijn onweerstaanbare camp curiosa. Viking Women and the Sea Serpent (1957) heette oorspronkelijk The Saga of the Viking Women and their Voyage to the Waters of the Great Sea – beslist de recordhouder van langste titel en kleinste budget van een historisch spektakel met een zeemonster. De potsierlijke plot: vikingvrouwen (in feite Valley Girls met een blonde pruik op) redden hun venten die gevangen zitten op een eiland. De titel van het volgende vluggertje (vijf dagen opname op één set voor 62 minuten film) is bedrieglijk: Rock All Night (1957) is een gijzelingsdrama dat zich afspeelt in de rock-‘n-rollbar Cloud Nine, waar twee moordenaars de cliënteel bedreigen en dwingen om begeleid door de jukebox rocksongs te zingen. The Platters zijn van de partij in de openingsscène die verder met de rest niets te maken heeft.

Machine Gun Kelly (1958) is een van de beste films uit Cormans uitpuilende filmo- grafie. ‘Without his gun he was naked yellow!’krijst de reclameslogan voor de kordate biopic van de beruchte bankrover en zijn onafscheidelijk machinegeweer. Charles Bronson speelt zijn eerste hoofdrol als Public Enemy Number One uit de Prohibitie . Cormans vaste medewerkers (Floyd Crosby achter de camera en Daniel Haller voor het decor) doen wonderen met de beperkte middelen. Een typisch voorbeeld van de economische verteltrant is de eerste hold-up, louter gesuggereerd met schaduwen.

In de categorie ‘niet echt serieus te nemen, maar zeer onderhoudend’, lonen Female Jungle (1955) van Bruno Ve Sota en Shake, Rattle and Rock! (1956) van Edward Cahn best de moeite. De eerste programmavuller openbaart Jayne Mansfield in haar eerste filmrol. Ze kreeg 150 dollar voor het spelen van een nymfomane en vatte de ervaring later gevat samen: ‘It was finished in two weeks and led to nothing.’De tweede prent gaat over een oude zak die een deejay voor de rechter sleept en stelt enkele prangende levensvragen. Is rock-‘n-roll slecht voor uw gezondheid? Moet rock verboden worden? Ain’t That a Shame zingt Fats Domino terecht.

Extra’s: Bij elke film een 50 minuten durend audio-interview met Arkoff en negen originele bioscooptrailers.

Patrick Duynslaegher