UZAK

NURI BILGE CEYLAN

TUR 2002, MET MUZAFFER ODEMIR, EMIN TOPRAK, NAZAN KIRILMIS

15.05 – ARTE

Vier jaar geleden werd Uzak overladen met prijzen en superlatieven op het filmfestival van Cannes en daar waren voldoende redenen voor . De derde langspeler van de Turkse cineast Nuri Bilge Ceylan is een pakkende studie over lijden, dromen en verlies met als empathische antagonisten: de werkloze Yusuf (Emin Toprak) die langs de havenloodsen van het ondergesneeuwde Istanboel doolt op zoek naar werk én Mahmut (Muzaffer Odemir), zijn cynische neef die de kost verdient als fotograaf en hem tijdelijk onderdak biedt. Bijzonder aan deze winterse grootstadkroniek is Ceylans contemplatieve, bij vlagen aan Tarkovski herinnerende scène-opbouw en uitgepuurde fotografie, waardoor de banale lotgevallen van Yusuf algauw de allures krijgen van een existentiële zelfinquisitie. Bovendien valt er nauwelijks een streepje muziek op de klankband te horen, terwijl de dialogen tot het uiterste minimum worden beperkt. Geen wonder dat Ceylan zich binnen dit akelig kille kader vooral toespitst op eloquente stiltes, sprekende blikken en revelerende geluiden, met scheepssirenes die als doodsklokken in de oren klinken en beukende golven die alle hoop lijken weg te wassen. Vrolijker zul je van Uzak – ondanks de pikzwarte humor die er af en toe tegenaan gegooid wordt – dan ook niet worden, al is dat nog géén excuus om deze parel te negeren. De jongste jaren waren maar weinig films te zien die het gevoel van totale eenzaamheid op zo’n compromisloze en haast fysiek tastbare wijze wisten te vatten. Hou voor de veiligheid de prozac toch maar bij de hand.

Palmetto * Volker Schlondorff, Dui-VS 1998. Wankel geregisseerde en weinig geloofwaardige psycho-thriller van Neue Deutsche Welle-veteraan Volker Schlondorff ( Die Blechtrommel) over een in scène gezette kidnapping die compleet ontspoort. Wat wil je ook als je de hoofdrol toevertrouwt aan de vleesgeworden overacting Woody Harrelson? (20.45 – LaDeux) Les Choristes ** Christophe Barratier, Fr 2004. Sentimenteel, betuttelend maar ambachtelijk in beeld gezet highschooldrama à la française over een leraar (Gérard Jugnot) die zijn pupillen op het rechte pad houdt met koorgezang. Goed voor twee Oscarnominaties en ontelbare volgesnotterde zakdoeken. (20.50 – Antenne 2) Antwone Fisher ** Denzel Washington / VS 2002. Regiedebuut van Denzel Washington met hemzelf in een hoofdrol over een jonge marinier die in psychiatrische behandeling moet na het in elkaar meppen van een collega-soldaat. Good Will Hunting met een donkere huidskleur. (22.40 – Antenne 2)

(D.M.)