Het fenomenale succes van Lize Spits debuutroman Het smelt is ook dat van een nieuw soort uitgever.
Minder, minder, minder: voor die ene politicus een strafbare uitspraak, voor de jonge snuiters van Das Magazin de slagzin waarmee ze hun literaire blad oppompten tot een heuse uitgeverij: minder boeken uitgeven, kieskeurig zijn in het aantrekken van auteurs maar die dan ook volop steunen met originele en langdurige promotiecampagnes. Argwaan was aanvankelijk hun deel, maar elke smalende scepticus moest zijn ongelijk toegeven toen Lize Spit met Het smelt dé bestseller van het jaar schreef.
Net zoals het tijdschrift Das Magazin vijf jaar geleden werd Das Mag opgericht via crowdfunding. De uitgeverij van de toekomst is een netwerkuitgeverij. Lezers zijn aandeelhouders die via sociale media en pop-upevents intens betrokken worden bij het hele proces. Toen Spit, ondanks het grote succes in Vlaanderen, niet in Nederland bleek aan te slaan, bedacht Das Mag een simpele campagne: gratis boeken verspreiden op de trein. Dat is nog al geprobeerd, maar Das Mag communiceerde ook heel open over de actie, riep treingebruikers op selfies te nemen met hun vondst en nadien kon je ook lezen of die hele stunt een succes was geweest. Ook wordt bij elke prijs en herdruk de lezer expliciet bedankt: het is dankzij jouw inspanning dat we van Spit een succes kunnen maken. Daarbij wordt – slim – benadrukt hoe gewoon Spit onder al die roem is gebleven – je koopt liever koekjes van het toffe buurmeisje dan van een arrogante intellectueel die spuwt op het brede publiek.
Dezelfde techniek hanteert ook nieuwssite De Correspondent, die aanvankelijk gedegen journalistiek digitaal bracht, maar later van hun beste journalisten ook boeken begon te vermarkten. Denk aan de jonge historicus Rutger Bregman, die vroeger zijn vuistdikke boeken bij De Bezige Bij publiceerde, maar nu even makkelijk hoge verkoopcijfers haalt via een digitaal platform.
Daarmee komt het klassieke piramidale uitgeefmodel nog niet meteen in het gedrang, maar het is wel veelzeggend dat Das Mag een handvol auteurs bij De Bezige Bij wegsnoepte. Dat toonbeeld van de klassieke uitgeverij, kreeg het afgelopen jaar veel rake klappen, mede door de opgeklopte heisa over Dyab Abou Jahjah, maar iemand als Yves Petry hekelde expliciet het wanbeleid – lees: ik krijg te weinig promotionele steun voor mijn boeken – van de uitgeverij en koos bijna symbolisch voor de hipsters van Das Mag. Want daar hapert inderdaad het klassieke model: er worden te veel boeken uitgegeven die dan op een overvolle markt met elkaar moeten concurreren om krappe pr-budgetten en de broodnodige media-aandacht.
Ironisch genoeg kan de lokroep van Das Mag ook hun ondergang inluiden: hoe meer paradepaardjes je binnenhaalt, hoe groter je stal, hoe meer je op een klassieke uitgeverij gaat lijken.
RODERIK SIX
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
