TRANSPARENT

De Amazon-serie Transparent draait misschien wel om een mannelijk hoofdpersonage dat vrouw wil worden, de boodschap is vooral dat het daar niet om hóéft te draaien.

De dramady Transparent gaat over een familie in Los Angeles die op de proef wordt gesteld wanneer pater familias Morton (Jeffrey Tambo) bekendmaakt dat hij liever een zij is. Alleen is dat in de eerste aflevering niet duidelijk. Bij de start krijgen de verschillende leden van de Pfeffermans weliswaar te horen dat Morton, een gepensioneerde professor politieke wetenschappen, een belangrijke mededeling moet doen, maar dat Morton in de toekomst liever als Maura wordt aangesproken, komen ze dan nog niet te weten.

In die eerste aflevering draait het om de strubbelingen in de levens van de andere personages. Zo is de oudste dochter een getrouwde moeder van twee kinderen die een geheime affaire met een andere vrouw heeft. De oudste zoon, Joshua, is dan weer erg succesvol in zijn werk als muziekproducent, maar houdt er een zeer getroebleerd liefdesleven op na. Alexandra, de jongste dochter, zoekt al een tijdje vruchteloos naar werk. Wanneer de kinderen te horen krijgen dat hun vader hen iets moet vertellen, registreren ze dat in die eerste aflevering dus wel, maar het is niet genoeg om hen van hun eigen besognes af te leiden.

Zodra Morton zijn grote nieuws wereldkundig heeft gemaakt, krijgt hij/zij natuurlijk wel alle aandacht en moeten de kinderen, samen met Mortons ex-vrouw, beslissen hoe ze tegenover die keuze staan, maar eigenlijk gaat het ook daarna evenveel over alle andere dingen des levens. De rode draad van het eerste seizoen van Transparent mag dan de transformatie van Morton zijn, dat thema slorpt zeker niet alle aandacht op. De boodschap van de reeks lijkt in de eerste plaats te zijn dat een transgender niet specialer behandeld hoeft te worden dan eender wie, noch op televisie, noch in het echte leven.

IN DIE ZIN IS TRANSPARENT DE laatste in een lange rij series waarin hoofdpersonages die voordien als ‘speciaal’ zouden zijn neergezet gewoon deel uitmaken van het grotere geheel. Toen de reeks vorig najaar in de VS te zien was, werd ze in recensies nogal vaak vergeleken met Six Feet Under, de HBO-klassieker over de Fishers, een familie begrafenisondernemers uit LA die de eindjes aan elkaar moet leren te knopen nadat in de eerste aflevering de vader onder een bus is terechtgekomen. Die serie was een van de eerste waarin de ‘disfunctionele familie’ de norm was, waarin gezinnen vaker wel dan niet met haken en ogen aan elkaar hingen. En niet toevallig was Six Feet Under baanbrekend in de portrettering van homoseksuele personages, in dat geval de jongere broer David Fisher, gespeeld door Michael C. Hall.

Davids homoseksualiteit was in die serie nooit een issue of een probleem, ze was gewoon een feit. Soms speelde ze een rol in de verhaallijnen rond David, soms ook niet. Dat was een breuk met het verleden, toen een homoseksueel personage bijna uitsluitend gedefinieerd werd door zijn of haar homoseksualiteit. Dat gebeurt nu natuurlijk nog altijd heel vaak in televisie en film, maar Six Feet Under heeft desalniettemin bakens verzet – zonder die reeks is het nauwelijks denkbaar dat een mainstreamsitcom als Modern Family al van bij het begin een verhaal had gebracht over een homokoppel dat een kind wil adopteren.

Het personage van Morton/Maura wordt in Transparent natuurlijk wel sterker toegespitst op zijn/haar transgender-zijn, maar de manier waarop de mensen om hem/haar heen daarmee omgaan, zorgt ervoor dat de geslachtsverandering niet écht als een probleem wordt beschouwd. In die zin doet Morton denken aan Sophia Burset, de transgender uit de Netflix-reeks Orange Is the New Black: de reden waarom zij in Litchfield Penitentiary is terechtgekomen, heeft dan wel rechtstreeks te maken met haar keuze om vrouw te worden – toen ze nog een man was, stal ze kredietkaarten om de operaties te betalen – maar voor de andere gevangenen is haar geslacht nooit echt een thema.

Voor publiek en critici ook niet, want zowel Orange Is the New Black als Transparent is een hit bij de kijkers en op awardshows. Transparent is een van de eerste series die gemaakt zijn voor internetwinkel Amazon, die via eigen tv-reeksen meer abonnementen op Amazon Prime wil verkopen. De website schoot er meteen een hoofdvogel mee af: bij de laatste Golden Globes kreeg Transparent zelfs meteen twee awards, die voor beste comedy en die voor beste acteur (voor hoofdrolspeler Jeffrey Tambor), waarmee het meteen de eerste internetreeks is die met een Globe naar huis ging. Voor Amazon was dat voldoende om ook een tweede seizoen te bestellen. Dat wordt in 2015 beschikbaar voor Amazon-abonnees.

TRANSPARENT

Vanaf vrijdag 6/3 op NPO2.

DOOR STEFAAN WERBROUCK

TRANSPARENT IS DE LAATSTE IN EEN LANGE RIJ SERIES WAARIN HOOFDPERSONAGES DIE VOORDIEN ALS ‘SPECIAAL’ ZOUDEN ZIJN NEERGEZET – IN DIT GEVAL EEN TRANSGENDER – GEWOON DEEL UITMAKEN VAN HET GROTERE GEHEEL.