Het is zover: The Wire, de beste serie aller tijden, wordt op de Vlaamse televisie uitgezonden. Ze hebben er zelfs speciaal een nieuwe omroep voor opgericht, de digitale zender Acht. Een handleiding voor al wie de reeks nu zal ontdekken.

Vanaf 18 mei gaat Acht van start, een nieuwe ‘digitale commerciële kwaliteitszender’ die vooral de kaart van de betere buitenlandse tv-series wil trekken. Vanaf dag één programmeert Acht (zie kaderstuk) The Wire, de bejubelde Amerikaanse dramaserie over het leven aan de zelfkant in Baltimore, die tot nog toe in Vlaanderen enkel op betaalzender Prime of op dvd te bekijken was. We hebben het op deze pagina’s al enkele keren over The Wire gehad – om eerlijk te zijn durven we niet meer te tellen hoe vaak – maar nu eindelijk een redelijk groot publiek de reeks voorgeschoteld krijgt, willen we er nog één keer op terugkomen, met enkele raadgevingen voor wie de serie nu zal leren kennen.

Wees geduldig

The Wire is niet bepaald een kijk-cijferkanon. In de Verenigde Staten raakte de reeks tijdens de uitzendingen op HBO nooit boven de paar miljoen kijkers, en dat was zelfs naar de standaarden van de kabelzender behoorlijk mager – bij Six Feet Under lagen de kijkcijfers bijvoorbeeld meestal rond de 7 miljoen en naar The Sopranos keken op het hoogtepunt 15 miljoen Amerikanen. In Groot-Brittannië, waar de serie uitgezonden werd door FX, de soort commerciële kwaliteitszender waaraan Acht zich spiegelt, scoorde The Wire nog slechter. Bij de start van het vijfde en laatste seizoen op FX vorig jaar stonden Britse kwaliteitskranten zoals The Guardian en The Independent vol met artikels waarin de serie opgehemeld werd en iedereen werd aangespoord om te kijken. Weet u hoeveel Britten er op die eerste aflevering afstemden? Nog geen 40.000. We mogen dus hopen dat de verwachtingen bij Acht niet al te hoog gespannen zijn.

The Wire mag dan niet de meest bekeken tv-serie zijn, het is ongetwijfeld wel de meest bejubelde. Critici die erover schrijven, hebben het vaak nogal moeilijk om zichzelf in te tomen – een euvel waar ook auteur dezes af en toe last van heeft gehad. Met als gevolg dat wie The Wire nu wil bekijken, hij of zijn dat niet meer onbevooroordeeld kan doen: een nieuweling verwacht niets minder dan ‘de beste tv-serie aller tijden’ te zullen zien. Nu, The Wire ís ook de beste tv-serie aller tijden – ze torent zelfs ver boven elke mogelijke concurrent uit – maar de kans dat je van bij het begin van je sokken wordt geblazen, is klein. Oké, van bij die briljante openingsscène – waarin zowat alle thema’s vervat zitten die verder in de reeks uitgespit worden – zul je merken dat The Wire beter geschreven, geacteerd en geregisseerd is dan 99 procent van wat je anders op tv ziet, maar misschien denk je na afloop van de eerste twee of drie afleveringen onwillekeurig ook: ‘Is dit alles?’Daarom: wees geduldig. The Wire is immers niet het soort televisie dat op instant succes mikt. De serie is al vaak met een vuistdikke roman vergeleken, enerzijds omdat dat natuurlijk cool klinkt, anderzijds omdat de vergelijking ook klopt. De schrijvers, David Simon en Ed Burns, gebruiken net als bij een roman de eerste ‘hoofdstukken’ om de personages neer te zetten en de sfeer op te bouwen: het duurt bijvoorbeeld tot ongeveer halverwege het eerste seizoen tot de afluisteroperatie waarnaar de titel verwijst ook effectief op poten staat. Door die trage aanpak kan het dus even duren voor je ‘mee’ bent, maar zodra je door de wereld van The Wire opgeslorpt bent, is er geen weg meer terug.

Probeer niet alles te begrijpen

In het begin lijkt The Wire gewoon een hard misdaaddrama over de ‘ War on drugs‘ in de straten van Baltimore – zo heeft Simon het ook aan HBO verkocht. Gaandeweg wordt de reeks echter het veel meer dan dat: dit is tv met een missie. Simon en Burns wilden een serie maken over het leven in de Amerikaanse grootstad bij het begin van de 21e eeuw en een stem geven aan de mensen die tussen de mazen van het systeem vallen. In het eerste seizoen zijn dat vooral de armen uit de achtergestelde wijken die in de drugshandel moeten gaan om te overleven en de gewone politieagenten die machteloos moeten toekijken hoe de stad naar de haaien gaat. Naarmate de reeks vordert, komen echter ook andere bevolkingsgroepen aan bod, zoals de havenarbeiders die door de crisis zonder werk komen te zitten of de leraars die te weinig geld en steun krijgen om hun leerlingen echt iets bij te leren. Zo wordt The Wire uiteindelijk een reeks over de schaduwzijde van de American Dream en een aanklacht tegen – zoals Simon het noemt – ‘de excessen van het ongebreidelde kapitalisme, dat het sociale weefsel kapot maakt’.

Simon en Burns weten waarover ze schrijven. De eerste is jarenlang misdaadreporter geweest voor de krant The Baltimore Sun, de tweede werkte als politieagent in de stad – hij was in die hoedanigheid ook een van Simons tipgevers – en ging daarna in een van de scholen in de achterbuurten lesgeven. Zij kregen nog de hulp van enkele groten uit de Amerikaanse misdaad-literatuur, namelijk George Pelecanos, Dennis Lehane en Richard Price. De drie hadden nog nooit voor televisie geschreven, maar hadden in hun boeken het leven in de marge in de Amerikaanse metropolen wel al grondig onderzocht. Realisme is dus allerminst een hol begrip in The Wire: de serie is opgenomen in de straten van Baltimore, er doen mensen mee die ooit echt drugs gedeald hebben – sommigen zijn door toedoen van Burns in de gevangenis gevlogen – en de personages praten zoals ze dat in werkelijkheid doen, met veel schuttingtaal, slang en jargon. Ook op dat vlak zult u even moeten doorbijten voor u de dialogen echt begrijpt, maar wees gerust: na een paar afleveringen is het alsof u al uw hele leven in de drugshandel zit.

Er wordt niet veel moeite gedaan om de reeks toegankelijker te maken. Hoewel de verhaallijnen alle kanten uit gaan, kunt u een ‘previously on The Wire’, die voor elke aflevering een mooie samenvatting geeft van wat er gebeurd is, op uw buik schrijven. Maar ook al begrijp je niet meteen alles, toch is The Wire een genot om naar te kijken. En wel omdat er zoveel (zwarte) humor in verscholen zit, de dialogen tegelijk levensecht en heel poëtisch klinken én de personages zo mooi zijn. Simon en co hebben immers enkele van de meest memorabele personages uit de tv-geschiedenis in het leven geroepen: McNulty, de rebelse, maar goedhartige politieagent, Bubbles, de heroïneverslaafde met het gouden hart, Omar, de homoseksuele gangster voor wie de ‘erecode van de straat’ alles is, Stringer Bell, de drugsbaron die avondlessen economie volgt en tevergeefs zijn nieuwe kennis met zijn ondergeschikten probeert te delen,… Het zijn er letterlijk te veel om op te noemen, maar ze worden allemaal zo realistisch en levensecht neergezet dat je als kijker niet anders kunt dan met hen meeleven. Op zich is The Wire ook makkelijker te volgen dan bijvoorbeeld Lost, omdat je niet voortdurend op het verkeerde been wordt gezet. De serie gaat over mensen, zij die gevangen zitten in het systeem – de drugshandel, de bureaucratie van de politie, de falende havenindustrie… – maar er voor zichzelf en iedereen om hen heen het beste van proberen te maken.

Waarschuw vrienden en familie

En dan bedoelen we vooral diegenen die The Wire nog niet gezien hebben, want u kunt ze maar beter voorbereiden op wat komt. The Wire is immers een serie waarvan je de dvd-boxen zo vaak mogelijk uitleent, ook al is het gevaar groot dat je ze nooit meer terugziet. Bijna iedereen die de reeks gezien heeft, ontpopt zich onvrijwillig tot een onbezoldigde ambassadeur, die vrienden en familie vertelt dat ze dringend ook moeten beginnen te kijken. De critici konden er de afgelopen jaren zoals gezegd nauwelijks over zwijgen en ook op internetfora is het vuur waarmee de reeks verdedigd en gepropageerd wordt vaak aandoenlijk. Die drang om zieltjes te winnen komt ongetwijfeld wel eens irritant over – we denken eerlijk gezegd dat de mensen om ons heen nog blijer zijn dat de reeks eindelijk op tv te zien is dan wij zelf. Voor de lieve vrede thuis en in de vriendenkring is het dus beter om u nu alvast te waarschuwen dat u het de volgende maanden nog heel vaak over The Wire zult hebben. Of nog beter: overtuig gewoon iedereen om nu al mee te kijken.

The Wire.

Vanaf maandag 18/5, 20.00 – Acht.

Door Stefaan Werbrouck