Argos verrast met een dramatisch product van een vrouwelijke Belgische tandem. The Wave, een film van Sarah Vanagt en Katrien Vermeire, focust op een van de vele massagraven uit de tijd van Franco.
TE ZIEN BIJ ARGOS, BRUSSEL, TOT 30/6.
In juni 1939 werden negen mensen om het leven gebracht door aanhangers van Franco. De lijken werden in een put gegooid en bedolven onder een dikke laag aarde. Meer dan zeventig jaar later werd de onheilsplek onderzocht. Eerst vond iemand een schedel doorboord door een kogel, niet veel later legde men het graf van de negen ongelukkigen bloot. Geen losstaand feit: overal in Spanje worden momenteel massagraven uit het Francotijdperk blootgelegd. Schrikbarend veel mensen werden tijdens het regime van de Spaanse generaal zonder noemenswaardig proces geëxecuteerd. Kinderen en vooral kleinkinderen van slachtoffers zijn dezer dagen op zoek naar hun verdwenen verwanten. Ook de Belgische historica Lore Colaert deed er onderzoek naar, en tipte regisseur Sarah Vanagt over het graf van de negen, vierhonderd kilometer van Madrid. Vanagt zakte samen met fotografe Katrien Vermeire af naar Spanje en legde de opgraving vast in de film The Wave. Gedurende twintig minuten zie je hoe de restanten van de doden langzaam worden blootgelegd. De archeologen en hun gereedschap blijven meestal uit beeld, randinformatie is er nauwelijks, je krijgt enkel het vorderen van de werkzaamheden in de macabere put te zien. Maar ook nadat alle skeletten – negen lichamen en acht schedels – aan het licht zijn gekomen, gaat het verhaal door. Eén na één verdwijnen alle knoken en laarzen uit het graf, tot slechts een zanderig spoor in een dorre vlakte overblijft.
Ondanks het trage verloop houdt The Wave je twintig minuten lang in de ban. Het blootleggen van de geraamten wordt getoond als een zacht, bijna natuurlijk proces. Details verschijnen en verdwijnen schijnbaar achteloos, alsof geen enkele mensenhand aan het gebeuren te pas komt. Door de focus op de lichamen – en niet op de werkzaamheden – komt de dramatische dood van het negental bijzonder dichtbij. Het resultaat is beheerst en zelfs een beetje poëtisch, al is dat niet vanzelf komen aanwaaien. Tijdens de werkzaamheden moesten de archeologen om de tien minuten opkrassen. Ook hun gereedschap, emmers, kussens en andere spullen moesten uit beeld zodat telkens een cleane foto van de beenderen kon worden gemaakt. Of de archeologen blij waren met het eindeloze opkrassen en weer beginnen is ons niet verteld, maar uit de talloze foto’s werd uiteindelijk wel een koelbloedige en ingetogen film gedistilleerd. Naast nog een handvol rauwe foto’s van beenderen op krantenpapier is bij Argos enkel The Wave present. Sober maar indringend: alweer is less more.
ELS FIERS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
