Super Furry Animals, dEUS en Moby vinden een nieuwe dimensie door te experimenteren met het dvd?medium. Neil Finn en U2 bewijzen dat dvd ideaal is voor liveregistraties. Beter dan het livealbum, omdat je het zweet van de muzikanten ziet, en ook beter dan video, wegens de geluidskwaliteit. Audiovisuele verwenning voor onder de kerstboom.

Door Peter Van Dyck

SMASHING PUMPKINS – Greatest Hits Video Collection 1991-2000 (Hut/Virgin) ***

The Smashing Pumpkins heeft in zijn videoclips een mooi evenwicht gevonden. Soms behoorlijk freaky, maar nooit overdreven arty. De enige stijlbreuk was Thirty-Three, een schokkerige opeenvolging van uit de hand geschoten snapshots, door frontman Billy Corgan zelf geregisseerd. Uit de verhelderende achtergrondinfo vernemen we dat de groep trouwens ook bij de andere filmpjes de beste vondsten aanleverde. Toen de platenfirma, na de eerste psychedelische uitstapjes, Corgan aanmaande om voor Today een standaardvideo te maken, weigerde de bandleider om voor een typische MTV-clip te kiezen en suggereerde hij om in de rol van een ijscoventer te duiken. Ook de ideeën om Tonight Tonight te modelleren naar de stomme film A Trip To The Moon en om met Perfect een vervolg op het teenage-angstverhaal van 1979 te breien, kwamen uit zijn koker. In bijna elke video is een groepsperformance te zien, zelden worden de leden louter als acteurs voor de camera gehaald. The Everlasting Glaze moet zowat het meest bescheiden filmpje van Jonas Akerlund zijn, bekend van zijn controversiële werk voor de Prodigy en Roxette. In Try, Try, Try was hij daarentegen weer zijn schokkende zelf. Saillant detail: in de 15 minuten lange kortfilm die als bonus bij de dvd is gevoegd, krijgt het junkiekoppel géén happy end. Nog mooie extra’s zijn de twee livetracks: één uit ’93 met clowns op het podium ( Geek USA) en een erg wild uittreksel van hun afscheidsconcert in Chicago ( An Ode To No One).

MASSIVE ATTACK – Eleven Promos (Virgin). ***

Massive Attack is altijd al een beetje tegendraads en anti-corporate geweest. Logisch dus dat deze verzameling van elf videoclips in een eenvoudig plastic doosje zit, zónder hoesafbeelding. De Britse groep heeft elke lay-out gemeden, naar eigen zeggen omdat het materiaal afkomstig is uit drie albums en het dus onmogelijk is om de verscheidenheid in één sfeer te vatten. Er is inderdaad geen lijn te trekken in de videokunst van Massive Attack. Waren de eerste filmpjes vrij sober, met een voorliefde voor zwart-wit, vanaf het in een stripteasetent gedraaide Be Thankful For What You’ve Got werd de beeldtaal gevoelig exuberanter. Toch is er sprake van een weerkerend thema: paranoia. Karmacoma en het nooit eerder vrijgegeven Angel leunen aan bij de film noir. Eleven Promos is consequent in zijn weigering om poespas te verkopen. Naast de video’s zijn er alleen twee weblinks te vinden, waarvan één je naar de site leidt waar je artwork naar keuze kan downloaden. Om te bewijzen dat deze jongens het hart op de juiste plaats hebben: de opbrengst van de dvd gaat naar het Rode Kruis.

TRAVIS – More Than Us. Live In Glasgow (SMV Enterprises/Independiente) **

Travis staat ver van de arrogantie van Oasis- big mouth Noel Gallagher. Travis schaamt zich er niet voor dat ze blokes zijn, gewone mensen die ook bij voorkeur zingen over gewone mensen. De groep toont zich hier een populistische versie van de oude Radiohead. De begeleidende on the road-documentaire staat dan ook haaks op de ontluisterende Radiohead-videofilm Meeting People Is Easy van drie jaar geleden. Er wordt wat afgelachen in het toerbusje van Travis. Bassist Douglas Payne ontpopt zich als de humorist van het huis. Zijn rondleiding door het Swan Hotel en de backstage-ontmoeting met de gitarist van The Strokes zijn grappig. De registratie van de live-show zit eveneens vol positieve vibes, met als apotheose de zeer enthousiast gebrachte All I Want To Do Is Rock en Happy. More Than Us. Live In Glasgow ruikt naar plastic drinkbekertjes. Een sympathieke dvd van sympathieke knullen.

MOBY – Play. The DVD (Mute) ****

De videoclips die Moby bij zijn recentste singles verzon, hebben het album Play niet alleen richting multi-platina gestuwd, ze hebben ook zijn imago als inventieve kunstenaar versterkt. In het filmpje van Run On wordt het verhaal in omgekeerde chronologie verteld. In Bodyrock doorprikt hij de videoclichés. In hoeveel clips waait en regent het niet? Demonstratief laat Moby machines wind maken en spuit hij water op een zich uit de naad dansende jongeling. Wanneer hij op de koop toe vuur produceert, blaast hij per ongeluk een auto op. Leuk is trouwens ook een compilatie van de audities voor de rol van de danser: het is waanzinnig welke freaks hierop zijn afgekomen. Moby loopt steeds cool door zijn eigen video’s. Zijn zelfrelativering is verfrissend. In de animatie-escapades Why Does My Heart Feel So Bad? en Natural Blues doopt hij zijn alter ego little idiot. Zijn eigen kortfilm Give An Idiot A Camcorder kreeg dan ook een accurate titel. Het is duidelijk dat onnozel doen zijn middel is om de verveling op tournee te verdrijven. De dvd bedient zijn fans royaal. Het gamma is heel uitgebreid, met onder meer zes deels akoestische tracks uit de tv-show van Jools Holland, software om zelf remixes te maken en een megamix bonus-cd.

SUPER FURRY ANIMALS – Rings Around The World (Epic) ***

De zesde cd van Super Furry Animals uit Wales is een unicum, omdat hij tegelijk op dvd wordt uitgebracht. Het gezelschap gaf voor alle twaalf songs belangrijke Britse filmmakers een regie-opdracht (het prijskaartje moet duizelingwekkend zijn). Met de proloog waan je je meteen in Star Trek, ook het menu met de vele mogelijkheden van deze dvd oogt futuristisch. Al lijkt de aardbol (de world uit de cd-titel) een soort rode draad, de clips boren diverse bronnen aan. Sidewalk Serfer Girl heeft iets surrealistisch, Presidential Suite ging te leen bij Yellow Submarine, Shoot Doris Day kreeg Indiase shots opgekleefd en op Run! Christian Run! worden allerlei citaten geprojecteerd, die je doen nadenken over godsdienstwaanzin. Opmerkelijk: de groep figureert nergens zelf. Niettemin zijn Super Furry Animals erin geslaagd met deze dvd een andere dimensie aan zichzelf te geven. Ze gebruiken het medium ten volle om hun boodschap over te brengen. Op een tweede schijfje staan ook nog audio-remixes: het kan niet op.

DEUS – No More Video (Island) ****

dEUS steekt eens te meer zijn nek uit met een deal: Island kreeg zijn commercieel interessante singlescollectie en Tom Barman mocht met de hulp van het Leuvense multimediabedrijf Kunstmaan zijn droom realiseren en een dvd concipiëren. No More Video is een nationale primeur: zelfs wereldwijd ging in deze combinatie van videomateriaal en databestanden alleen Underworld hen voor met de interactieve Everything Everything-dvd. De tien clips van dEUS schetsen goed de evolutie die de grafisch beslagen groep op visueel vlak doormaakte. In het begin was het nog wat dollen, parallel met de speelsheid in de muziek overigens. Theme From Turnpike was het kantelmoment: losse ideeën ruimden plaats voor minicinema met dansers. Per album werd ook een electronic press kit samengesteld: in de wirwar van livebeelden van MTV en Pinkpop, stukjes interview en akoestische sessies zitten jammer genoeg iets te veel herhalingen. Ontroerend is wel de relatie tussen Barman en Stef Kamil Carlens, het ene ogenblik hand in hand, het andere in een kleedkamerruzie verwikkeld. Voorts zijn er the making of-reportages van de nieuwe single Nothing Really Ends en van de cd The Ideal Crash (in hun paradijselijke Spaanse stulp mét zwembad). Het revolutionaire dvd-romgedeelte is een soort schetsboek waarin je naar van commentaar voorziene videofragmenten, artikels, songteksten, demo’s en ga zo maar door kunt zoeken.

U2 – Elevation 2001. Live From Boston (Island) ****

Wie U2 vorige zomer in Antwerpen bezig zag, zal het optreden herkennen. Alles lijkt uitgetekend: als Bono rondjes loopt op het hartvormige podium en tijdens The Fly als een vlieg tegen een lichtscherm plakt, wordt een strikte timing gevolgd. En toch behoudt U2 z’n spontaniteit. Aan kleine details merk je dat ze in Amerika spelen, zoals de verwijzing naar de wapencultuur van het land, vóór Bullet The Blue Sky losbarst. Na een intiem onderonsje met een meisje uit het publiek _ Bono gaat languit naast haar liggen terwijl hij With Or Without You zingt _ is de zanger zichtbaar geëmotioneerd.

Ontwapenend is de eerlijkheid van Hamish Hamilton, de regisseur van de concertregistratie, in de making of-documentaire. Hij geeft toe na de eerste concertavond met gemengde gevoelens te hebben gezeten, en niet al te veel te begrijpen van de intellectuele referenties waar de Ierse groep graag mee strooit. Voor alle duidelijkheid: de tweede avond zat het gevoel helemaal juist, met een hartverwarmende livevideo tot gevolg. Fraai is ook de vormgeving, mét essayboekje, een facet dat bij dvd’s vaak verwaarloosd wordt. Zonde dat de road movie geen blik achter de schermen biedt, maar alleen het opstellen van het podium toont. Voor de rest, en dat is nogal wat met concertbeelden vanuit diverse perspectieven, extra livetracks, screensavers en weblinks, een puike dubbele dvd.