Zondagavond, de universele melancholie nestelt zich naast je in de sofa. Vroeger werd dat onbestemd gevoel kracht bijgezet door de lijzige stem van Lutgard Simoens in haar programma Vragen staat vrij. Belgen in Ecuador met heimwee naar de heimat vroegen bij wijze van troost een plaatje van Will Tura aan. En Lutgard luisterde met oprechte interesse naar hun wedervaren in die verre oorden. Toen was de wereld nog geen dorp.

Tegenwoordig kies ik ervoor die melancholie te verdrijven met Idool 2004. De pijnlijke preselecties heb ik overgeslagen. Misplaatste ambities, gejank dat lijkt op de smeekbede om een nekschot en plaatsvervangende schaamte kunnen niet op tegen melancholie.

Maar nu is de echte show begonnen. De kandidaten zingen de sterren van de hemel en hopen dat nog lang te mogen doen. Het is natuurlijk een ontzettend wreed format. In normale omstandigheden begint een zangcarrière in het tuinhuis, ben je dolblij met je eerste optreden in de plaatselijke jeugdclub en als je geluk hebt, speel je ooit voor een afgeladen Sportpaleis. Maar hier is het de omgekeerde wereld. De kandidaten worden direct tot ster gebombardeerd. Geflankeerd door sensuele danseressen zingen ze voor een stampvolle zaal, ze wentelen zich in de glamour, delen met een verbazende vanzelfsprekendheid handtekeningen uit en de camera is hun beste vriend. Net zoals in hun langgekoesterde droom. En dan plots is het allemaal voorbij. En mogen ze blij zijn als ze nog eens het podium op mogen tijdens een of andere pensenkermis. Cindy of Tabitha, zegt het u nog iets?

Het afscheid van de afvaller is steeds gedrenkt in tranen. Wat wil je: weken van gezamenlijke stemoefeningen en danslessen, exquise uitstapjes en wilde kussengevechten in dure hotelkamers, dat schept een band. Als je dan ook nog samen van de trap dondert en op het nippertje ontsnapt aan een schedelbreuk of erger, laat je elkaar niet zomaar los. Een overaanbod van emoties in Idool.

Ik leef in ieder geval steeds ontzettend mee met de kandidaten. Het ironische van de zaak is dat het lot van de deelnemers afhangt van de willekeur en ondeskundige stem van de Vlaamse kijker. De Vlaming die degelijkheid, nuchterheid, betrouwbaarheid en herkenbaarheid zo hoog in het vaandel draagt. En laat dat nu net waarden zijn waarmee je het volgens mij in de showbizz niet echt ver schopt.

Dat lijkt me vooral erg voor de jury. Ze mogen dan wel elke week hun deskundige mening geven, Jan met de pet heeft uiteindelijk het laatste woord. Vooral met Bart Brusseleers heb ik te doen. Hij mag straks dat platencontract ophoesten maar het is het plebs dat beslist in wie hij een smak geld investeert.

Voor mij is Idool 2004 al lang een uitgemaakte zaak. Geef Sandrine en Laura D een platencontract. Sandrine zou de Vlaamse showbizz eindelijk wat internationale allure geven. En die Laura D, dat is Kylie Minogue, maar dan met ballen.

Maar daar denkt het volk vast anders over. Neen, de Vlaamse huismoeders zijn gek van Wouter. De koorknaap met de uitstraling van een celibataire hamster. Als hij Sexbomb van Tom Jones brengt, heb je het gevoel dat het over zijn geliefde huisdier gaat. Hij beweegt alsof hij een stok in zijn aars heeft en straalt zoveel katholieke degelijkheid uit dat je automatisch een kruisteken maakt voor hij begint.

Maar vooral Born is spek naar de bek van de Vlaming. De guitige chirojongen, de positivo, de jongen die fluitend je gras afrijdt in ruil voor een boterham met choco. Zijn onverzettelijk optimisme doet me huiveren. Ja, hij heeft een goede stem, maar verder munt hij uit in middelmatigheid. Beseffen zijn supporters niet dat de sappige verhalen in de Dag Allemaal straks zeker niet van hem zullen komen. En waarom koop je anders dat tijdschrift?

Geef mij dan maar Joeri. Dat schamper lachje, dat donker kantje, die sexy arrogantie. Jammer genoeg breng je het in Vlaanderen niet ver met een uitgesproken persoonlijkheid.

Neen, ik heb geen vertrouwen in het oordeel van de Vlaamse kijker, maar wat wil je: ook op een verkiezingsdag stel ik me vragen bij het democratisch systeem, en word ik telkens opnieuw bevestigd in mijn twijfel. Ik stem in ieder geval elke week trouw op Sandrine, al was het maar om Bart Brusseleers een plezier te doen. Door Mieke Debruyne

Mieke Debruyne