Te voet – Hoe twee benen de mens verder brengen

Eerste zin Wat maakt ons menselijk?

Lopen is het beste medicijn, wist Hippocrates een paar millennia geleden al. Recenter werd hij daarin bijgevallen door een hele rist filosofen. Zo merkte Rousseau op dat zijn geest altijd samen met zijn benen werkte en Nietzsche dat alleen de ideeën die hem te binnen schoten tijdens het wandelen achteraf gezien ook iets waard bleken. Wandelen bracht onze voorouders niet alleen van Afrika tot hier, het maakte ook dat ze stukken gezonder waren dan wij, want bewegen is niet alleen goed voor het hart en de spijsvertering, het vertraagt ook het verouderingsproces van de hersenen. En het houdt ons bij de pinken, zoals blijkt uit de befaamde Stroop-test (genoemd naar de bedenker ervan, John Ridley Stroop). Daarin krijg je een reeks woorden van kleuren voorgeschoteld, gedrukt in verschillende kleuren. Soms staat er blauw in het blauw, andere keren is het woord blauw in het rood gedrukt. De proefpersonen wordt gevraagd het woord te lezen, en dus de kleur waarin het gedrukt is te negeren. Dat blijkt heel wat beter te gaan na een eindje lopen.

Dat is maar een van de vele voorbeelden die Shane O’Mara, hoogleraar experimenteel breinonderzoek aan Trinity College Dublin, in Te voet geeft om aan te tonen hoe belangrijk wandelen voor de mens is. Soms zijn die voorbeelden echt wel overdonderend. Zo blijken mensen in hun hoofd een cognitieve kaart van hun omgeving te maken. Dat doen ze door te kijken, zou je denken, maar dan zouden blinden zich niet kunnen oriënteren. Die kaart maak je door te stappen. In onze hersenen hebben we ‘plaatscellen’ en ‘richtingcellen’ die actief worden wanneer we onze cognitieve kaart raadplegen. Dat die activering alles met zelf lopen te maken heeft, blijkt wanneer je mensen in een karretje rondrijdt: dan ‘vuren’ die cellen veel minder.

O’Mara geeft antwoord op fascinerende vragen als waarom een waterpoliep haar zenuwstelsel verliest wanneer ze zich aan een rots vasthecht en waarom een kip zonder kop toch nog rondloopt. Hij wijst op de noodzaak van groen in onze steden, en op de sociale en creatieve functie van wandelen. Politici die zichzelf vastgereden hebben aan de onderhandelingstafel kunnen ook beter samen een boswandeling maken dan geïrriteerd naar hun partijbureau vertrekken, schrijft O’Mara nog. De kans dat er ooit een akkoord komt, is dan groter.

Te voet – Hoe twee benen de mens verder brengen ****

Shane O’Mara, De Bezige Bij (In Praise of Walking – The New science of How We Walk and Why It’s Good for Us), 236 blz., ? 21,99.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content