FILM: **** EXTRA’S: 0

(HOLLYWOOD CLASSICS)

Elk dvd-label dat zichzelf respecteert brengt dezer dagen wel een reeks klassiekers uit, en dat is niet anders voor House of Knowledge. Het mooie aan de eerste lichting Hollywood Classics is dat het niet om voor de hand liggende titels gaat, wel om obscure of vergeten golden oldies.

De prachtigste film in de reeks is Since You Went Away, een film van regisseur John Cromwell, maar waar vooral ook überproducer David O. Selznick zijn stempel op drukt (wat op de generiek de merkwaardige credit ‘screenplay by the producer’ oplevert). De producer van Gone with the Wind zag alles in het groot, en ook dit intimistische epos over de achtergebleven vrouwen in Amerika tijdens de Tweede Wereldoorlog, wordt soms tot grandioze proporties opgeblazen.

We volgen de lotgevallen en de strijd van een moeder (de comédienne Claudette Colbert in een van haar beste dramatische rollen) en haar twee dochters (Jennifer Jones, Shirley Temple) terwijl de echtgenoot aan het front is. Dit archetypische middenklassegezin wordt zeker geïdealiseerd (de film opent niet voor niets met de tekst: ‘This is a story of the unconquerable fortress: the American Home’) maar deze onomwonden propagandafilm overstijgt ook de Hollywoodconventies, plaatst kritische kanttekeningen bij de Amerikaanse war effort en zet de meest hartverscheurende taferelen met veel pudeur en terughoudendheid in beeld.

Cromwell transformeert het prentbriefkaartenrealisme tot een dromerig superrealisme en vervormt de huiselijke taferelen tot expressionistische tableaus, met dank aan de grote cameravorst Stanley Cortez (die ook Orson Welles’ The Magnificent Ambersons uitlichtte). Uit noodzaak (de schaarste in de oorlogsjaren en het verplicht doven van vuren of lichten) zijn vele scènes in nagenoeg complete duisternis gehuld, slechts verlicht door het zwakke schijnsel van een lamp of het smeulend vuurtje van de open haard. Het meest opzienbarend picturale effect krijgen we tijdens de afscheidsscène in het station, waarin Jennifer Jones na het vertrek van Robert Walker moederziel alleen achterblijft op het perron terwijl haar schaduw zich eindeloos voor haar uitstrekt.

In dezelfde reeks zijn ook verschenen: de onverwoestbare tearjerker Little Lord Fauntleroy (1936), het flamboyant meesterstukje van romantische kitsch The Garden of Allah (1936), het Shirley Temple-verhikel The Little Princess (1939) en het oververhitte melodrama Ruby Gentry (1952) van King Vidor.

(P.D.)