Zaterdag 4/5, 20.25 – Ned3

Van John Lennons hoopvolle hippiemeezinger Give Peace a Chance over de schuimbekkende protestsongs tegen Thatchers Falklandoorlog (How Does It Feel to Be the Mother of a Thousand Dead, van Crass) tot een tranerige treurzang over de Balkanoorlog als Miss Sarajevo van U2 met Pavarotti: popmuziek en protest gaan al decennialang hand in hand. Met Rock the War heeft de Nederlandse popfanaat Leo Blokhuis een docu gemaakt over de wisselwerking tussen die twee. Wij lijsten als appetizer alvast enkele minder voor de hand liggende protestsongs op.

Leonard Cohen – Lover Lover Lover Met Story of Isaac maakte Cohen ten tijde van de Vietnamoorlog al een vingerwijzing over vaders die hun zoons naar het offeraltaar leiden, maar een nog opmerkelijker oorlogslied volgde midden jaren zeventig. In 1973 wilde Cohen, die ondanks zijn fascinatie voor andere religies altijd verknocht is gebleven aan joodse tradities, zijn bijdrage leveren aan de Jom Kipoeroorlog. Zich inschrijven in het Israëlische leger ging uiteindelijk niet door, al reisde hij wel als entertainer met de troepen mee naar de Sinaïwoestijn. ‘And may the spirit of this song, may it rise up pure and free, may it be a shield for you, a shield against the enemy’, klinkt het in het Lover Lover Lover waarmee de zanger terugkeerde. Al zou Cohen Cohen niet zijn mocht het nummer niet een diepere betekenis bevatten, namelijk vrede vinden met jezelf.

Rob de Nijs – Johnny Soldaat Als de Nederlanders aan eigen protestliederen denken, komen ze al vlug uit bij Meneer de president van die ernstige Boudewijn de Groot. Maar ook zijn populairdere vakgenoten maakten wel eens een vuist(je) tegen de waanzin van de oorlog, zelfs Rob de Nijs. In 1985, midden in het protest tegen de kernkoppen die de Verenigde Staten in West-Europa wilden plaatsen, bracht de immer viriele popster Johnny Soldaat uit. ‘Als de bom valt, dan staat ie paraat. Sterven is zijn vak, zijn wapen een doelwit’, zo staat De Nijs in deze typische eightiespowerpop stil bij het lot van veel jonge soldaten als kanonnenvlees.

Ice MC – Think about the Way Bestaat er vrijblijvender vermaak dan rondhossen op foute dancehits uit de jaren negentig? Als je wat aandachtiger naar de teksten luistert, dan blijken bepaalde artiesten toch niet onbewogen te blijven bij oorlogsleed. ‘Too many people dem a talk’bout peace, but de war ina de world man it just cya cease’, rapt Ian Campbell alias Ice MC in niet altijd even verstaanbaar Jamaicaans-Engels in Think about the Way (That We Live Today), maar zijn verwijzing naar de oorlog in ex-Joegoslavië is niet mis te verstaan: ‘Ina Bosnia lord me know seh dem wrong.Boom diggy diggy diggy boom diggy bang.’

Jona Lewie – Stop the Cavalry Dankzij die ene zin van het refrein, ‘Wish I was at home for Christmas’, en de begeleiding door enkele aanstekelijke Leger des Heils-blazers kennen we dit nummer enkel nog als een onmisbare kerstklassieker. Maar eigenlijk kroop zanger Jona Lewie in de huid van een soldaat in de loopgraven van WO I – ‘Wish I could be dancing now, in the arms of the girl I love’ en hij trekt ook een parallel naar de atoomdreiging van de Koude Oorlog – ‘in the nuclear fallout zone’. Eenmaal terug van het front weet de jongeman wel wat hem te doen staat, in plaats van naar de pijpen van die oorlogszuchtige wereldleiders te marcheren: ‘If I get elected I’ll stop, I will stop the cavalry.’

(H.V.G.)