Op het 33e Filmfestival van Vlaanderen-Gent worden behalve films ook een vracht muziekdocumentaires vertoond. Van snoeiharde rockumentary tot ingetogen muzikantenportret: de grootste aanraders.

loudQUIETloud: a film about the Pixies

Muzikanten die documentaires over hun avonturen verketteren, het is niets nieuws onder de zon. Toen de Rolling Stones in 1972 ontdekten dat de tourregistratie Cocksucker Blues de groep voorstelde als een stel grieten versierende en cokesnuivende nietsnutten, zetten ze gerechtelijke stappen om de film uit de zalen te houden. The Brian Jonestown Massacre distantieerde zich op zijn beurt van Dig! omdat daarin hun rivaliteit met The Dandy Warhols zou worden geëxploiteerd. En nu blijkt dat de Pixies evenmin opgezet zijn met dit document over hun succesvolle reünietournee in 2004.

Frank Black: ‘Ze hebben de hele boel gemanipuleerd. Ze wilden een verhaal vertellen en dat verhaal werd de onderlinge spanning tussen de bandleden. Het klopt inderdaad dat onze drummer (Dave Lovering, nvdr. ) tijdens een optreden in Chicago ingestort is, maar hoe zou jij reageren als je te horen krijgt dat je vader overleden is? En ik begrijp maar al te goed dat onze bassiste (Kim Deal) liever niet als een wanhopige ex-junkie wilde worden afgeschilderd.’

Everyone Stares: The Police Inside Out

Je zult het maar meemaken: het ene moment sta je nog in lege achterafzaaltjes te spelen, het volgende vertrek je op Amerikaanse tournee en bij je terugkeer in Engeland ben je plots een van de populairste muziekgroepen op deze aardbol. Voormalig The Police-drummer Stewart Copeland maakte het allemaal zelf mee en illustreert aan de hand van zelf geschoten Super 8-materiaal hun bizarre avontuur.

Stewart Copeland: ‘Ik wou al lang iets met mijn archief doen en toen ontdekte ik Final Cut Pro, het montageprogramma dat ik thuis op mijn computer kon draaien. Eindelijk was er een manier om mijn fragiele bronnenmateriaal op een houdbare drager vast te leggen. Ik was zelf nog het meest onder de indruk van de beelden die ik schoot na een optreden in Londen in 1979. De massa fans maakte het bijna onmogelijk om onze auto te bereiken. Eens we in het voertuig zaten, kregen we alle drie een hyperventilatieaanval. En zeggen dat we die avond in het voorprogramma van een andere band hadden gespeeld.’

Awesome: I Fuckin’ Shot That!

Eén ding is zeker: de Beastie Boys, het hiphoptrio met gevoel voor humor uit Brooklyn, hecht veel belang aan de visuele kant van zijn bezigheden. Hun videoclip van Sabotage was een magistrale ode aan flikkenreeksen uit de seventies. In het promotiefilmpje van Intergalactic lieten ze een reusachtige kartonnen robot opdraven. En in 2004 kwamen ze op het originele idee om een van hun optredens in het beroemde Madison Square Garden te laten registreren door niet minder dan 50 camera’s. Sterker nog: ze deelden die apparaten uit aan 50 mensen uit het publiek. De kwaliteit van de Hi-8-beelden is niet bijster hoog, het energiepeil des te meer.

Regisseur Nathaniel Hörnblower (pseudoniem van Beastie Boy Adam ‘MCA’ Yauch): ‘Ik weet niet wat ons bezielde. 50 camera’s uitdelen aan 50 vreemdelingen en verwachten dat je ze allemaal terugkrijgt? En trouwens: waarom heb ik deze documentaire niet gewoon zelf gefilmd? O ja, ik weet het weer: ik lag uitgeteld achter het podium nadat ik iets te snel aan de crackpijp had zitten lurken. Weet je wie er uiteindelijk een camera heeft gestolen? Ad Rock, godverdomme! Ik probeerde het toestel nog terug te vragen, maar zijn security guards sloegen me neer. Typisch!’

Neil Young: Heart of Gold

In de lente van 2005 werd bij singer-songwriter Neil Young een potentieel dodelijk hersenaneurysma vastgesteld. In de weken voor de levensnoodzakelijke operatie die hij moest ondergaan, schreef hij Prairie Wind, een persoonlijk album over het verlies van geliefden en het vinden van de kracht om verder te leven. De ingreep verliep vlekkeloos en Youngs nieuwste album werd zeer enthousiast onthaald. Enkele maanden later belde cineast Jonathan Demme de muzikant op met het voorstel om diens droomconcert op pellicule vast te leggen.

Jonathan Demme: ‘Ik had het idee opgevat om een concert te filmen dat alleen maar door cinemabezoekers kon worden bekeken. Neil wilde een tijdloze setting creëren waarin de countrytraditie geëerd werd. We werkten samen aan de achtergronden en hielden ons bezig met de belichting. Neil koos als locatie het Ryman Auditorium, een legendarische concertzaal in Nashville, en hij nodigde wereldster Emmylou Harris uit om met hem mee te spelen. Ik zou elke dag een film met Neil willen draaien. Zelfs als hij gewoon zijn ding zit te doen in een luie stoel levert dat fantastisch materiaal op.’

American Hardcore

Klinken de groepsnamen Bad Brains, Black Flag en Minor Threat u niet meteen vertrouwd in de oren? Het zijn nochtans de peetvaders van de US hardcore-scene – het Amerikaanse antwoord op de Britse punk van The Clash en de Sex Pistols. Het op zijn zachtst gezegd energieke muziekgenre veroverde in de jaren 80 de Amerikaanse suburbs en zou later wereldberoemde acts als de Beastie Boys en de Red Hot Chili Peppers beïnvloeden. Enkele jaren terug schreef Stephen Blush het boek American Hardcore, een historische analyse van de hardcorehoogdagen tussen ’80 en ’86. Samen met voormalig videoclipmaker Paul Rachman bewerkte hij zijn boek aan de hand van oude concertbeelden en nieuwe interviews tot deze documentaire.

Paul Rachman: ‘Deze film is niet alleen een muziekdocumentaire, het is ook een tijdscapsule waarin een stukje Amerikaanse geschiedenis verborgen zit. Het gaat om een sociaal statement. Het was geen toeval dat de hardcorescene ontstond op het moment dat Ronald Reagan president was. De man stond voor onaanvaardbare conservatieve waarden en hardcore was daar een reactie op. Het was geen georganiseerde, intelligente respons. Het gebeurde allemaal heel instinctief.’

Metal: A Headbanger’s Journey

U kent ze wel: die enge kerels en meiden met hun lange haren, zwarte T-shirts en vreemde tatoeages. Ze luisteren naar teringherrie die moeilijk als muziek kan worden omschreven en hun favoriete bands hebben griezelige namen als Aeturnus, Lucifer Rising en Children of Bodom. Met al die vooroordelen wou de 30-jarige Canadese antropoloog en onbeschaamde metalfan Sam Dunn eindelijk korte metten maken. Hij trok samen met filmmakers Scot McFadyen en Jessica Joy Wise op pad en interviewde genregoden als Slayer-frontman Tom Araya en voormalig Black Sabbathvocalist Ronnie James Dio om op die manier de vaak bespotte muzieksoort in een correct cultureel kader te plaatsen.

Sam Dunn: ‘Elk stereotype bevat een korreltje waarheid, maar het is en blijft een korreltje. Ik vond het hoog tijd om de rest van de zandbak eens te laten zien. Mijn ouders dachten dat ik de spreekwoordelijke uitzondering op de regel was. Ik speelde basketbal, haalde goede rapporten en was zeer sociaal ingesteld. Je had hun gezichten moeten zien toen ik hen vertelde dat Bruce Dickinson, de zanger van de legendarische Britse heavy metalband Iron Maiden, een gebrevetteerd lijnvluchtpiloot is.’

Door Steven Tuffin

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content