Sam Mendes, met Tom Hanks, Paul Newman, Jude Law, Jennifer Jason Leigh, Stanley Tucci, Daniel Craig, Tyler Hoechlin

Voor wie zijn misdaadfilms stijlvol geserveerd wil, is Road to Perdition een feest. De Britse regisseur Sam Mendes voert in het door de Depressie geteisterde Illinois van de jaren dertig een archetypisch ‘koningsdrama’ op, met onderwereldfiguren in de plaats van vorsten. De tegendraadse casting is gedurfd, maar werpt zijn vruchten af: Tom Hanks is de huurmoordenaar én huisvader die nadat zijn gezin wordt gehalveerd op de vlucht slaat en zijn overlevend zoontje voor een gelijkaardige misdaadcarrière wil behoeden. Jude Law speelt ook een huurmoordenaar, maar dan een zonder scrupules of erecode: hij krijgt zijn kicks van het fotograferen van lijken. Laws transformatie (hij werd nadrukkelijk lelijk gemaakt) is sterker dan de stoutste special effects. Ook Paul Newman is tegen zijn imago gecast als de Ierse maffiabaas en pater familias die het hele noodlotsdrama beheerst en voor een schier onmogelijk dilemma wordt geplaatst: kiezen tussen zijn perfide echte telg en zijn eervolle surrogaatzoon.

De tragische perikelen worden allemaal herinnerd en verteld door het twaalfjarig zoontje, wat de dramatische en ultragewelddadige gebeurtenissen transformeert tot een wervelend avontuur dat soms sprookjesachtige allures verwerft. De kracht van de film schuilt in de verbazend homogene stilering: belichting ( ‘soft noir’volgens veteraan cameraman Conrad Hall), kleur, kostuums, decors, ritme, cameravoering, montage en muziek zijn allemaal prachtig op elkaar afgestemd en hun optelsom levert een zeldzame film uit-één-stuk op. Mendes en zijn ploeg putten veel van hun visuele ideeën uit het arsenaal van misdaadfilms uit de jaren veertig en vijftig en de bijbehorende iconografie van fedora’s, lange overjassen, mitrailleurvuur, antieke auto’s en een continue stroom van loodrecht neerdalende regen. Maar de zuiverheid van hun angstvallig genuanceerde picturale stijl grijpt zelfs terug naar een nog vroegere tijd: naar het sterke beeldend vermogen van de stille film. Dat uitgerekend een theaterman (Mendes was al een gevierd toneelregisseur toen hij drie jaar geleden debuteerde met American Beauty) zo’n intense cinematografische taal hanteert, maakt Road to Perdition des te indrukwekkender.

Patrick Duynslaegher