Zondag 19/8, 13.55 – één. Howard Hawks, VS 1959
Hij haatte paarden maar dankzij westerns groeide John ‘The Duke’ Wayne uit tot een Amerikaans icoon. En al zit Wayne niet in het zadel in deze Rio Bravo, het is dankzij regisseurs als Howard Hawks dat hij de legende is ingedraafd als de man die het Wilde Westen temde.
In Rio Bravo zie je Wayne in zo’n archetypische autoritaire rol. Hij is John T. Chance, een sheriff van een grensstadje in Texas die het tegen een rijke rancher en zijn bende huurlingen opneemt omdat die zijn voor moord gearresteerde broer uit de gevangenis willen bevrijden. Chance doet dat niet soloslim: hij krijgt onverwachte hulp.
Hawks’ kijk op de heldenmoed kwam er als reactie op High Noon (1952), Fred Zinnemanns klassieke western, waarin wetsdienaar Gary Cooper het alleen tegen een boevenbende opneemt. Hij smeekt om steun maar de lokale bevolking kijkt laf toe. ‘Ik denk niet dat een goede sheriff als een kip zonder kop door het dorp zou lopen om om hulp te vragen’, aldus Hawks. Vandaar dat hij in het meer optimistische Rio Bravo met alles wat hem in High Noon ergerde net het omgekeerde deed. Zo krijgt Wayne een helpende hand van een kreupele oude man, een gewezen dronkaard die op de dool is (Dean Martin) en een welopgevoed groentje dat goed met de revolver overweg kan (Ricky Nelson). Meteen zit je bij een van Hawks’ favoriete thema’s: een groepje mannen, meestal professionals, dat moet samenwerken om een gevaarlijke job uit te voeren.
Hawks beperkt de actie tot het plaatsje Rio Bravo, een studioset die alsmaar claustrofobischer in beeld gebracht wordt. Logisch ook: Wayne en zijn bondgenoten raken alsmaar meer omsingeld door de rancher en zijn handlangers.
Toch trekt Hawks deze populaire western ook komisch open. Hij laat geen kans onbenut om voluit voor de lach te gaan of om met muziek de mannelijke camaraderie in de verf te zetten. Zo zingen crooner Martin en rockabillytieneridool Nelson een mooie versie van My Rifle, My Pony, and Me. Macho Wayne kust speels de kletskop van kankerende mankepoot Walter Brennan en raakt zowaar in de war wanneer een sexy Angie Dickinson met hem begint te flirten. Hawks’ bedrieglijk eenvoudige klassieke stijl valt daarbij nauwelijks op. En toch schopte Rio Bravo het tot cultstatus: Tarantino parafraseerde de ‘let’s make some music’-dialoog van Wayne, net voordat hij een kogelregen afvuurt, voor Natural Born Killers.
(L.J.)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
