in ‘Bewogen Leven’ leidt Nadia Dala ‘Besneden’ in, een film van Kim Longinotto over vrouwenbesnijdenis. De documentaire werd bekroond met de Canvasprijs 2003. (woensdag 18/8 – 22.50 canvas) DOOR GUNTER VAN ASSCHE

1 Waarom intrigeerde die reportage je?

Kim Longinotto slaagde erin om zo’n gebruik, dat in een taboesfeer schuilgaat, op beeld vast te leggen. Daarvoor moest ze het vertrouwen inwinnen van iedereen die ze aan het woord liet, pro of contra. Ze kon zichzelf en haar cameraploeg integreren als aanwezige, niet als buitenstaander. Dat is een prestatie op zich.

2 Wat greep je het meest aan?

Het afschuwelijke van de ingreep zelf. Het ging niet om hoeveel bloed je te zien kreeg, maar om het idee van wat er gebeurt, de paniek en de pijn. Kinderleed grijpt je onmiddellijk naar de keel – het is zonder meer een vorm van mishandeling. Wat me trof was dat een vrouw de besnijdenis verrichtte – dat gebruik wordt van generatie op generatie doorgegeven, dus die vrouw wist zélf hoe pijnlijk die ingreep was. Een bizarre logica.

3 Longinotto houdt vaak een onderkoelde stijl aan. Is zo’n documentaire expliciet genoeg om au fond iets te veranderen?

Volgens mij is de documentaire zelf expliciet genoeg. Alleen: een documentairemaker is geen politicus. Een oorlogsfotograaf brengt ook zuivere getuigenissen, en daar kan desnoods sensibilisatie uitvloeien. Longinotto heeft meer een journalistieke verdienste: ze durfde het aan om een niet eerder betreden pad te bewandelen.

4 Ze beweert zich vooraf vaak te beklagen waaraan ze zich nu weer zal wagen.

Dat kan ik me voorstellen. Ik weet ook niet of ik zulke reportages zou kunnen maken. Ik ben een kijker – laten we het daar maar op houden.

5 Je bent diversiteitmedewerkster bij de VRT. Je zorgt dus voor meer kleur op het scherm?

Sommige mensen klampen me aan en zeggen dat er nog steeds weinig allochtone mensen op het scherm komen, maar dat is in feite het eindpunt. Ik geef advies aan alle programmamakers. We willen dat elk VRT-programma een afspiegeling is van de maatschappij: de diversiteit van Vlaanderen moet je ook op en achter het scherm zien. En niet alleen in het nieuws, trouwens.

6 Vandaar die twee allochtone personages in ‘Thuis’. Die komen anders nogal mak over.

Zij kwamen inderdaad niet zo goed naar buiten. Dat maar weinig allochtone personages in series komen, is geen slechte wil van de schrijvers maar wijst op een gebrek aan kennis voor verhaallijnen en een tekort aan allochtone acteurs. Ik stel dan bijvoorbeeld een allochtoon kijkerspanel op dat we naar Thuis laten kijken, en dat zegt wat het vindt van de personages.

7 Ben je zelf geen slachtoffer van discriminatie geweest? Men vond je ’te frivool voor het TV-journaal’.

Je zoekt het veel te ver. Ik vond dat helemáál niet seksistisch. Integendeel: dat was een compliment (lacht). En grappig natuurlijk. Ik meen dat, hoor. Iedere journalist werd op een bepaald moment aangesproken om een screentest te doen voor het nieuws. Ik was aanvankelijk niet eens zo happig.

8 Je bent al een jaar lang een van de presentatoren in ‘Voetzoeker’. Wat vond je tot nu het hoogtepunt?

Mijn interview met Panamarenko: wat hij maakt is zo enorm poëtisch, delicaat en grappig. En ik was vooraf nochtans zelf gruwelijk zenuwachtig. Men had me gewaarschuwd dat ik maar best kon hopen dat hij goedgezind was. Maar die mens was superlief: hij had een mechanische kip in elkaar geknutseld en toonde zélf voor hoe die bewoog: je merkte dat er nog een heel levendig kind in Panamarenko zit.

9 Een van je lievelingsauteurs is Hafid Bouazza. Om zijn schrijftechniek te verbeteren, componeert hij klassieke muziek. Laat jij je beïnvloeden door andere liefhebberijen?

Ik loop toch de hele tijd rond met plannen om iets naast mijn werk te doen. Ik heb ooit privé-lessen piano gevolgd, maar (lacht) dat is zo bescheiden dat ik het nauwelijks durf vernoemen. Wat me meer prikkelt is veel lezen, vooral internationale berichtgeving.

10 Je zou nog het liefst operazangeres willen zijn. Staat je voorliefde voor grootse finales niet haaks op die nuchterheid?

(lacht) Ik houd wel van barok en bombarie: grootsheid die je naar de keel grijpt. Maar het één sluit het ander niet uit, hé. Je moet noodgedwongen met je beide voeten op de grond staan, zeker in de omgang met andere mensen. Je wordt een eikel als je zaken groter voorstelt dan ze in werkelijkheid zijn. Maar niets belet je om de meest fantastische dingen te dromen, toch? l

Gunter Van Assche

‘DAT MEN ME TE FRIVOOL VOND VOOR HET VRT-JOURNAAL, ZAG IK ALS EEN COMPLiMENT.’