Paul Baeten
Paul Baeten Columnist bij Knack Focus

P.B. GRONDA, schrijver van onder meer Onder vrienden en Straus Park, duikt elke week in de populaire cultuur.

Breed genomen brachten de jaren zestig de strijd voor de vrijheid, de jaren zeventig de viering van die vrijheid, de jaren tachtig de tegenreactie in de vorm van gel en overconsumptie, en de jaren negentig de ironische afbraak van alles wat in de eighties werd opgeblazen: kapsels, schouders, ego’s, geloof in politiek, en zo verder.

Een van de grote tegenstellingen van deze tijd is dan weer dat de mogelijkheid tot haast eindeloze individuele profilering er vooral voor zorgt dat we geobsedeerd raken door normaliteit.

Dat uit zich op geestige manieren. Bijvoorbeeld via mensen die dure kleren aantrekken die er goedkoop uitzien en dat normcore noemen – net zoals daarvoor streetwear werd gedragen door rijke kroost uit groene verkavelingen.

Het uit zich ook in popculturele fenomenen zoals de publicatie Gewoon Joy van een Thuis-actrice die bekend is van haar eigen Instagramaccount. Het meisje Joy is een mooi voorbeeld van hoe ver valse profilering kan gaan. We leren namelijk dat we een merkje zijn, en dat we dat merkje kunnen inkleden met een leuke profielfoto, een halve zin gelul en het kleurtje dat we voor ons onlinehuisje kiezen. Leuk. En het ziet er allemaal zo cool en echt uit op een scherm. ‘Jeeeuuuuj!’

Met de opkomst van MTV en reality-tv gingen we allemaal dromen van een leven als ster. Dat ging natuurlijk niet: de maatschappij verlangt dat er brood wordt gebakken, dat er auto’s worden geassembleerd, dat er gekookt wordt in restaurants en dat onze kinderen worden onderwezen. Frustratie alom. Fuck MTV Cribs.

Toen kwamen sociale media op en plots werd het wel heel gemakkelijk. Plots was het feit aanwezig te zijn genoeg om aanspraak te maken op niet zozeer het beschikken over maar wel het zijn van een personality.

Dat leidde natuurlijk tot democratisering, en mensen die niet via klassieke mediakanalen aan een publiek raakten, doen dat vandaag wel, bijvoorbeeld via Twitter. Geweldig. Het merendeel van de mensen is echter enkel interessant voor hun directe omgeving. Voor hun kinderen, enkele vrienden en een eventuele hond.

Het probleem is dat we intussen allemaal dezelfde kanalen gebruiken. We hebben een redelijk strak modelletje aanvaard, moraal van het huis incluis, waarbinnen we geweldig hard onszelf mogen zijn. Zolang we geen tepels laten zien. En het niet erg vinden dat iedereen meekijkt, zichtbaar en minder zichtbaar. We leren dat te aanvaarden, want ja… Waarom eigenlijk?

In de echte wereld, die met bomen en zo, daarin mag gek genoeg steeds minder.

Die evolutie in combinatie met het sinds 9/11 door een breed publiek aanvaarde opgeven van privacy ten koste van de zogenaamde veiligheid, is zorgwekkend. Het kweekt kritiekloze kopieën van elkaar die zich vooral bezighouden met kritiek leveren op alles wat volgens hen niet ‘normaal’ is.

We kunnen enkel hopen dat onze kinderen minder weerloos zullen zijn en technologisch de vrijheid weer zullen vinden. Net zoals in de jaren zestig, eigenlijk. Alles komt terug, de vijand weet zich alleen telkens beter te vermommen.

P.B. GRONDA

WE HEBBEN ONLINE EEN REDELIJK STRAK MODELLETJE AANVAARD, MORAAL VAN HET HUIS INCLUIS, WAARBINNEN WE GEWELDIG HARD ONSZELF MOGEN ZIJN. ZOLANG WE GEEN TEPELS LATEN ZIEN.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content