Van 11 tot 20 december in deSingel, Antwerpen en van 30 januari tot 1 februari 2003 in Vooruit, Gent.

Jan Fabre heeft niet alleen als beeldend kunstenaar en schrijver altijd al een fascinatie getoond voor dieren, maar ook als regisseur, choreograaf en scenograaf. Als er op scène geen dieren rondlopen, dan op zijn minst antropomorfe wezen, performers die zich gedragen als dieren of in een dier transformeren.

Ook uit Parrots and Guinea Pigs blijkt die fascinatie: negen acteurs-dansers transformeren middels gedragingen en groteske pluchen kostuums van mens tot dier en omgekeerd. Een levende papegaai is permanent op de scène terwijl naaktheid, copuleren en het zich toe-eigenen van territorium met een grote vanzelfsprekendheid worden gebracht. Fabre neemt dieren ernstig als bondgenoot, partner, confrater en als bron van kennis.

Veel minder begrijpelijk noemt Fabre dieren ook ‘de beste geneesheren en de meest briljante filosofen’. Een enkele keer articuleert Fabre tijdens dit stuk de relatie tussen mens en dier op een interessante manier (de videobeelden van koeien die geslacht worden, blijven op het netvlies gebrand en ‘Tu comprendras que tu ne comprends rien’ plaatst de dierlijke zekerheid van het instinct tegenover de menselijke twijfel van de beslissingsvrijheid), maar die schaarse momenten wegen niet op tegen de onduidelijke metaforen en verwarde boodschappen of tegen de vrijblijvende mix van de menselijke en dierlijke wereld die tot weinig uitdagende consequenties wordt doorgedreven. Fabre weet niet waar hij naartoe wil. De acteurs proberen hem tegen beter weten in te volgen, nu eens in zijn pleidooi voor de herwaardering van ons instinct, dan eens in zijn aanklacht tegen het misbruik van dieren en ons misplaatst superioriteitsgevoel. Later in zijn relativering van onze sociaal aangeleerde gewoontes en nog later in zijn zoektocht naar onze verloren zintuiglijkheid.

Parrots and Guinea Pigs lijkt op een speeltuin voor de mad scientist Fabre die van alles uitprobeert in de hoop dat er iets vruchtbaars ontstaat. Hier is dat niet het geval. Fabres zoektocht naar schoonheid, die wel geslaagd is in andere creaties, mislukt grotendeels: de reusachtige pluchen kostuums, de speelse choreografie en de prachtige lijven van de acteurs zijn wel mooi, maar veel vaker is de voorstelling spuuglelijk. Hysterische herhalingen van spastisch kronkelende lichamen om de onbekende les het nodige gewicht mee te geven, missen hun doel al te vaak en maken ze eerder storend dan functioneel en/of mooi. Net toen wij ons klaarmaakten om het podium te bestormen en iedereen af te maken, omdat ze spugend, spastisch en volledig zinloos ‘I am not an animal’ bleven schreeuwen, viel iedereen theatraal dood. Op de valreep.

Als het de bedoeling was het dier in ons te tonen of de kracht van herhaling te articuleren, bekijk dan liever de film Sexy Beast. Ben Kingsley in de rol van Don Logan doet daarin waar een doelloze regisseur en negen zeer verdienstelijke acteurs, gedwongen in een papegaaienrol, niet in slagen.

DOOR WIM SMETS