Zondag 4/4, 20.00 – Canvas

Aan een buitenlander krijg je het niet uitgelegd – aan menig binnenlander evenmin – maar mogelijk staat het Belgische staatsbestel na de paasvakantie weer op springen. Dan zou er immers een oplossing moeten komen voor de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. Het kan nooit kwaad om eens te kijken hoe zo’n taalkwestie elders wordt aangepakt, meende Panorama, en het stuurde een ploeg richting Québec, de Franstalige provincie in Canada.

‘Het is toch wel fascinerend dat zowel Vlaamse als Franstalige politici naar Québec verwijzen’, zegt Michaël Van Droogenbroeck, die samen met Ludo Penninckx de reportage Randgevallen inblikte. ‘Voor beide partijen is het een voorbeeld van hoe het wel moet: een Franstalige provincie in een Engelstalig land met een Engelstalige minderheid.’

En wie liegt er dan: Bart De Wever of Olivier Maingain?

Michaël Van Droogenbroeck: Geen van beiden, ze pikken er elk de zaken uit die in hun kraam passen. De situatie in Québec is nogal dubbel. Aan de ene kant genieten de inwoners verregaande individuele vrijheden, zoals faciliteiten voor de Engelstalige minderheid – koren op de molen van Maingain dus. Aan de andere kant wordt de taalwetgeving wel heel streng toegepast. Dat is dan weer een voorbeeld voor de partijen die strijden tegen de verfransing van de Vlaamse rand rond Brussel.

En zijn de verhoudingen tussen Frans- en Engelstaligen in Québec even gespannen als bij ons?

Van Droogenbroeck: Neen, die combinatie van verregaande individuele taalvrijheid en streng toegepaste taalwetten zorgt ervoor dat in Québec alles peis en vree lijkt. Neem nu de gemeente Saint-Claire: de Engelstaligen zijn er inmiddels in de meerderheid, maar dat leidt in de gemeenteraad niet tot toestanden als in Kraainem en Linkebeek, waar de Franstalige meerderheid verplicht is om Nederlands te spreken met het Taal Aktie Komitee op de stoep. Iedereen in Saint-Claire kan zijn eigen taal spreken, en men doet ook moeite om een woordje in de andere taal te spreken. Aan het loket word je er in je eigen taal geholpen, bij ons in de rand is dat ondenkbaar.

Het loopt dus perfect in Québec?

Van Droogenbroeck: Dat nu ook weer niet. Het feit dat de taalwetten er bijzonder strikt worden toegepast – door een echte taalpolitie – zorgt soms wel voor vreemde situaties. Zo mogen in het straatbeeld Engelse teksten pas half zo groot zijn als de Franse, en dat wordt gemeten met de meetlat! In Montréal zijn we op bezoek geweest bij een maker van glasmozaïeken die al jaren in strijd ligt met de overheid omdat ‘vitraux’ en ‘stained glass’ in even grote letters op zijn ruit staan. En dat terwijl in het plaatselijke Chinatown geen haan kraait naar de grootte van de Chinese lettertekens. Toch niet helemaal consequent dus.

Niettemin, kunnen onze politici uit jullie reportage nog iets opsteken voor een BHV-compromis?

Van Droogenbroeck: Toch wel. De situatie in Québec bewijst dat verregaande faciliteiten niet betekenen dat die minderheidstaal een streek overrompelt – waarvoor Vlamingen hier dus vrezen. Ze bewijst ook dat verregaande taalwetten voor een meer relaxte manier van samenleven kunnen zorgen. Als je bedenkt hoe heftig bij ons gereageerd werd op een meldpunt voor anderstalige reclame, kun je je echter afvragen of een heel strikte taalwetgeving hier wel gepikt zou worden.

(H.V.G.)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content