Nu was Tom Waes net van het juk van Bart De Pauws dubieuze schoonbroer af, wordt toch wel niet het langverwachte De oplichters uitgezonden. Al een geluk dat hij zich intussen in het tweede seizoen van Tomtesterom ook nog eens de durfal mag tonen. ‘Ik hoop dat ze mij op mijn zeventigste niet meer in het Kanaal smijten.’

Toegegeven, Waes’ passage als quizmaster in The One Man Show was weinig memorabel. De man is immers op zijn best als hij zich fijn onder de mensen kan begeven of vreemde stunts poogt uit te halen. En dat treft: niet alleen komt één met het langverwachte tweede seizoen van Tomtesterom, VT4 haalt na anderhalf jaar eindelijk ook De oplichters van het schap. Het format van het eerstgenoemde programma is intussen genoegzaam bekend, zijn andere wapenfeit behoeft nog wat meer uitleg. Al licht de titel wel al een stevige tip van de sluier: samen met een team anonieme gezichten toont Waes aan hoe makkelijk mensen zich tegenwoordig in de luren laten leggen.

‘Na het maken van De oplichters durf zelfs ik niet meer van mezelf te zeggen dat ze mij nooit liggen zullen hebben’, aldus meestermanipulator van dienst Tom Waes. ‘Het kan iedereen overkomen, niet enkel de oudjes van Trigger Happy. Dat De oplichters dat stramien doorbreekt, vind ik fijn. We hebben hele bedrijven in de luren gelegd. Zo hingen we bij een laadbrug van een magazijn een bordje ‘Kapot, bel dit nummer’ met dan ons eigen gsm-nummer. Als een vrachtwagenchauffeur ons belde, kwamen wij meteen zijn lading oppikken. Zo hebben we onder meer een hoop computers achterover kunnen drukken.

Je had met dit programma binnen kunnen zijn!

Tom Waes: Nu je het zegt. Maar we hebben alles netjes teruggegeven, hoor. Bij een andere list lieten we een vrouw van haar handtas beroven. Een behulpzame ziel, die mee in het complot zat, bood dan zijn gsm aan om naar Card Stop te bellen en toetste het nummer al in. Komt die vrouw uiteraard bij ons terecht, waarop onze nepbankbediende haar om haar code vroeg. Nooit antwoorden dus!

Dat klinkt als een programma dat de paranoia bij de bange burger nog wat zal aanwakkeren. Of willen jullie net sensibiliseren?

Waes: Opvoedende tv maken? Dat is wel mijn laatste opdracht. (Lacht) De scams die wij opzetten, vergen zoveel organisatie dat je ze niet zomaar de dag na de uitzending kunt nadoen. En aan het einde van elke list laten we steeds een expert aan het woord. In het geval van die overval zal die bijvoorbeeld zeggen dat een bankbediende of iemand van Card Stop nooit of te nimmer de code van je bankkaart zal vragen.

De oplichters is gebaseerd op een BBC-format. Hoe hebben jullie dat te pakken gekregen?

Waes: Dat moet op de tv-beurs in Cannes of Luzern geweest zijn. We vonden The Real Hustle, zoals het oorspronkelijk heet, meteen superleuk. Doorgaans zijn die BBC-formats echter al lang ingepikt of onbetaalbaar. Toch hebben we onze stoute schoenen aangetrokken om te vragen of wij het konden maken: wonderwel was het mogelijk met onze beperkte middelen. We hebben snel een zender gezocht, VT4 dus, en we waren vertrokken.

En hoe is dat, werken met de BBC?

Waes: Dat is toch iets aparts. Het is de wereldtop, hé. Er is een BBC-producer bij ons langsgekomen: héél leerrijk. Voor ons Vlamingen komt het er uiteraard eerst op aan om zo’n productiemodel naar ons budget terug te brengen. Terwijl de BBC met gigantische teams werkt, moeten wij het met een paar man zien te rooien. Als zo’n producer dan de eerste keer langskomt, levert dat wel grappige situaties op: ‘En wie gaat dit maken? Deze vier?!’ (Lacht) Na het tonen van het eindresultaat hebben we wel enthousiaste reacties gekregen over de productiewaarde. Met onze beperkte middelen hebben we naar internationale normen een knap resultaat neergezet.

‘Tomtesterom’ hebben jij en je collega’s helemaal zelf bedacht. Bestaat de kans dat jij het format in het buitenland mag gaan uitleggen?

Waes: Die mogelijkheid is er. Totnogtoe hebben Nederland en Duitsland de oorspronkelijke Tomtesterom gekocht en uitgezonden, met een behoorlijk goede respons. Vooral in Duitsland, waar we op een digitaal kanaal van ZDF te zien waren als Der Extremtester, is men enthousiast over een tweede reeks. Voor de Duitse editie worden de oorspronkelijke afleveringen trouwens gedubd. Op de achtergrond hoor je mij, maar tegelijkertijd weerklinkt er een Duitse stem die – euhm – toch niet helemaal bij mijn hoofd lijkt te passen. Heel vreemd. In Denemarken gaan ze misschien een eigen Tomtesterom maken, met een vrouw trouwens.

Loopt daar nergens een onverschrokken mannelijke Viking rond?

Waes: Blijkbaar wil enkel een vrouw zich daar aan al die waanzinnige tests wagen. Het maakt mij des te nieuwsgieriger om er te gaan uitleggen hoe je Tomtesterom maakt. Dat moet nogal een mens zijn.

Met programma’s als ‘Het geslacht De Pauw’, ‘Tomtesterom’ en ‘De oplichters’ lijkt er altijd wel een hoek af te zijn bij jou. Enkel in ‘The One Man Show’ bleef je keurig binnen het stramien van een quiz. Hoe kijk je daar zelf op terug?

Waes: Ik heb het gevoel dat ik er iets te snel ben ingegooid, maar dat ik toch overeind ben gebleven. The One Man Show heeft mij veel bijgeleerd en vertrouwen gegeven. Ik hoef niet meer bang te zijn om in een tv-studio mijn mannetje te staan, ik wéét dat ik het kan. Al zie ik het me niet meteen opnieuw doen: daarvoor zit het keurslijf van een quiz me te strak. Je moet de hele tijd aan minstens drie dingen tegelijkertijd denken, terwijl ik meer vrijheid nodig heb. Uit het Censydiamonderzoek achteraf is trouwens gebleken dat de kijker me evenmin een geboren quizmaster vond, maar ook dat hij mij nog wel wil terugzien.

Is zo’n marktonderzoek over jezelf niet erg confronterend?

Waes: Dat ging over het hele programma met mij als onderdeel daarvan. En ja, ik ben wel zo ijdel dat het me zou kwetsen om over mezelf te horen dat de kijkers me niet meer hoeven. Gelukkig vonden ze mij als niet zo ideale gastheer wel leuk om naar te kijken.

Je mist misschien de typische tandpastalach. Zou het trucje van Erik Van Looy niet helpen: aan elke kant van de camera een vrouw met een bordje ‘Lachen, Tom!’?

Waes: Helaas. Zet honderd vrouwen naast de camera: als ik niet de neiging heb om te lachen, lukt het mij niet. Het blijft voorvallen dat mensen mij vragen: ‘Scheelt er iets?’ Terwijl ik gewoon voor mij uit zit te kijken.

Bij ‘Tomtesterom’ moet je gelukkig alleen naar de camera lachen om te bewijzen dat je een paar tanden hebt verloren. Voor de nieuwe editie ga je weer erg ver door onder meer in een week in de Sahara zeven marathons te lopen. Hoe kom je erbij?

Waes: De ‘How to’-gidsjes blijven het uitgangspunt van Tomtesterom. Waar we die vandaan halen? Opzoeken bij onlineboekenwinkels. Je kunt kiezen uit duizenden titels. Het komt er vooral op aan om er de praktisch realiseerbare opleidingen uit te pikken. Uiter- aard hebben we geprobeerd een aflevering te maken over ‘Hoe word ik astronaut?’. Maar dat is helaas niet betaalbaar. Tegelijkertijd willen we voor voldoende variatie zorgen. Het testosteron moet niet elke aflevering van het scherm spatten. Daarom beginnen we het tweede seizoen met een aflevering die ze op de VRT al lachend de ‘vrouwenaflevering’ noemen.

Niettemin lijk je altijd tot het uiterste te willen gaan voor een avond verstrooiing op tv. Kun je anders niet functioneren?

Waes: Ja, ik moet mij volledig smijten. Ik verwacht van iedereen dat hij z’n best doet. En als ik zie wat al de mensen achter de schermen gedaan hebben om weer een aflevering mogelijk te maken, voel ik me tegenover hen verschuldigd om tot het uiterste te gaan. Ik vind dat maar logisch: half werk zegt me niets. Pas op, ik ga niet beweren dat elke aflevering, van elk programma dat ik gemaakt heb, absoluut top was. Maar ik kan je wel garanderen dat we met de hele ploeg in iedere aflevering al ons Latijn hebben gestoken.

‘Tomtesterom’ bedacht je met productiehuis Toreador. Toen de overkoepelende groep failliet ging, sloot jij je aan bij De Mensen en startten enkele collega’s het bescheiden Shelter. Mis je dat vriendenclubje niet?

Waes: Onze wegen hebben zich niet definitief gescheiden, hoor. Met Tim Van Aelst heb ik bijvoorbeeld nog vaak contact. We belden nog toen hij op weg was om in het Nederlandse De wereld draait door bij Matthijs van Nieuwkerk over Benidorm Bastards te praten. Dat kan echt een internationale hit worden, en ik gun Tim die van harte. Ik voel mij ondertussen supergoed bij De Mensen. Hoewel dat een groot productiehuis is, kan ik er met een klein ploegje werken. Dat ligt mij het best. Voor Tomtesterom zijn we doorgaans met z’n vieren op pad: ikzelf, Nico en Pascal als respectievelijk klank- en cameraman, plus een regisseur, die onder meer met een klein handcameraatje filmt als Nico en Pascal mee in beeld moeten.

Als je steeds tot het uiterste wil gaan, kun je dan tot je pensioen in de televisiewereld overleven?

Waes: Ik hoop alleszins niet dat ze mij op mijn zeventigste nog in het Kanaal smijten (Waes moest tot zijn grote ontgoocheling zijn zwemtocht van Calais naar Dover staken; nvdr.). (Lacht) Ik besef dat ik net zoals iedereen een houdbaarheidsdatum heb, maar ik hoop dat ik ‘verscheiden’ genoeg ben om ook nog iets anders te doen dan de waaghals uit te hangen.

Denk jij tijdens het tv-kijken wel eens: dat programma had ik graag gemaakt?

Waes: Absoluut, De Bende van Wim bijvoorbeeld. Of We are from Belgium. De ontwapenende manier waarop Annick Ruyts de mensen keer op keer hun verhaal ontfrutselt, dat zou ik ook graag kunnen. En hoe Annemie Struyf In godsnaam heeft gemaakt, daar heb ik veel bewondering voor. Ik heb nog een hele weg af te leggen, maar ik denk ook zoiets in mij te hebben.

Tom Waes die geduldig blijft luisteren naar een zich nader tot God orakelende gelovige: zie je jezelf dat echt doen?

Waes: Maar ja, ik zou die zeker niet Tom De Pauwgewijs na vijf seconden een toek op z’n bakkes geven. Ik kan iemand een luisterend oor bieden. Meer zelfs, het volgende, weliswaar nog embryonale idee waarop ik zit te broeden, neigt naar een mix van avontuur en gesprekken. Er zitten echt wel meer facetten aan mij dan de bullebak, de gladjanus of de waaghals.

De Oplichters.

Vanaf donderdag 29/4 op VT4.

Tomtesterom

Het tweede seizoen start op zondag 2/5 op één.

Door Hans Van Goethem

‘Ik besef dat ik net als iedereen een houdbaarheidsdatum heb. Hopelijk ben ik verscheiden genoeg om iets anders te doen dan de waaghals uit te hangen.’