Alle commotie rond seks en geld is voorgoed achter de rug, George Michael kan zich weer concentreren op zijn kunst. ‘Patience’, zijn eerste plaat in vijf jaar, moet voor zijn comeback zorgen. Een gesprek over muziek natuurlijk, maar ook over verliefd zijn, Tony Blair en George Bush, de dood van zijn moeder en zingende honden.

Door Stefan Woldach

De laatste jaren heeft George Michael vaak genoeg de headlines gehaald, met verhalen over seks in toiletten, rechtszaken en problemen met zijn platenfirma. Nu komt de 40-jarige popster eindelijk weer met zijn muziek in het nieuws, dankzij Patience, de plaat die zijn comeback moet inluiden. Een passende titel, want Michael heeft ruim vijf jaar nodig gehad om het album te maken. Nadat hij afscheid nam van zijn thuis in Los Angeles, is George Michael weer in Londen, van waar hij meer dan twintig jaar geleden met zijn partner Andrew Ridgeley vertrok om de popwereld te veroveren. Hij voelt zich zichtbaar relaxed in Suite 346 van het Londense Landmark Hotel voor de aanvang van ons gesprek. Vaak met gevoel voor humor en zonder een blad voor de mond te nemen, kijkt de popster terug, en hij gunt ons een blik in het leven van een man die met zichzelf en zijn carrière in het reine is.

‘Amazing’ is je eerste single. Ongelooflijk hoe dat nummer aan Wham! doet denken.

George Michael: Klopt! Ik heb er onlangs nog over nagedacht: het laatste nummer dat ik in deze richting heb geschreven moet I am a man of Edge of Heaven zijn geweest. Amazing heeft dezelfde vibe. Ik vind het een opwindend idee dat ik zoiets nog kan schrijven. It’scool!

Het zit in je bloed?

Michael: Het moet aan de genen liggen. ( lacht)

Maar alles bij elkaar is ‘Patience’ relatief rustig en beschouwend uitgevallen.

Michael: Eigenlijk niet. Listen Without Prejudice en Older zijn duidelijk langzamer. Ik vind dit album half om half.

Vertel eens iets over de achtergrond en inhoud van ‘Amazing’. Dat nummer klinkt als een liefdeslied.

Michael: Dat was het eerste nummer waar ik aan gewerkt heb, vijf en een half jaar geleden. Maar pas in januari is het afgeraakt, na zes of zeven versies. Amazing is een liefdeslied voor mijn vriend Kenny over hoe hij mijn leven veranderd heeft. De tekst is eenvoudig en direct, licht biografisch – ik weet niet of ik ooit eerder zo’n open liefdeslied heb geschreven.

Kun je je voorstellen hoe heteroseksuele jonge mannen voor hun lief op de knieën vallen en vertellen hoe ‘Amazing’ ze zijn?

Michael: ( lacht) Wie weet. Ik denk dat het een grote song wordt voor mensen die net verliefd zijn.

Met ‘John & Elvis are dead’ heb je een song gewijd aan twee van je idolen. Je bent van plan een video voor dit nummer te maken met originele filmopnames uit die tijd. Hoe heb je bij John Lennon de rechten geregeld? Yoko staat bekend als een uiterst moeilijke onderhandelingspartner.

Michael: Is dat zo? Toen ik haar vertelde dat we voor dit nummer een video wilden draaien, heeft ze meteen alles geregeld. Ik heb lang met haar gesproken en ze heeft een grote indruk op me gemaakt.

En onlangs heb je voor veel geld een piano uit de nalatenschap van John Lennon gekocht. Naar men zegt die waar Lennon ‘Imagine’ op heeft geschreven.

Michael:Yep. Ik heb er twee miljoen dollar voor betaald. Misschien daarom dat ze zo vriendelijk was. (lacht)

Heb je de piano ook voor het album gebruikt?

Michael: Ja, bij twee nummers. Ik heb er niet zelf op gespeeld, maar Chris Cameron. Ik kan gewoonweg niet zo goed spelen als hij.

Chris Cameron, Jo Bryant, Johnny Douglas en Cris Austin hebben je ook al op ‘Older’ begeleid. Zijn zij inmiddels zo’n beetje jouw officiële band?

Michael: Eigenlijk niet. We hebben wel met z’n vieren in de afgelopen vijf jaar aan deze plaat gewerkt, maar het meeste heb ik gespeeld en geprogrammeerd. Bovendien waren er nog een handjevol andere musici bij betrokken, vooral gitaristen.

‘Precious Box’ klinkt ideaal voor remixers.

Michael: Er zullen inderdaad veel mixen van verschijnen. In ieder geval heb ik daar een superidee voor een video voor. Ik wil met Mario Testino werken en een soort Freedom zonder supermodellen maken. Ik houd van die song, hoewel ik vind dat Flawless zich beter voor de clubs leent.

Vijf jaar is een lange tijd om een cd op te nemen.

Michael: Voor mijn vorige studioalbum, ik bedoel dus mijn laatste album met eigen nummers, was het zelfs acht jaar. Dat is minder dan twee nummers per jaar. Ik heb het eens nagerekend en ik kom op niet meer dan zeven platen in 22 jaar. Daartegenover staat dan weer, zoals ik net vernomen heb, dat ik van de PRS (de Britse SABAM, nvdr) een prijs krijg voor de meest gedraaide artiest van de afgelopen twintig jaar op de Britse radio! Indrukwekkend! Vooral als je bedenkt hoe lang ik in de VS heb gewoond.

Zo’n prijs zal je in Amerika niet krijgen, nietwaar?

Michael: Dat hoofdstuk heb ik al heel lang afgesloten. Je kunt daar geen succes verwachten als je er niet permanent aanwezig bent. Maar mij kan het intussen niks meer schelen.

In Amerika heb je sowieso een slechte naam.

Michael: Bedoel je vanwege mijn arrestatie?

Nee. Ik doel eigenlijk op je onverholen kritiek op de politiek van George Bush.

Michael: Waarom zou ik in de luwte blijven? Toch was ik geschrokken van het feit dat veel Amerikaanse muziekagenten en managers mij toch wilden hebben. Ik dacht dat ik bekend stond als een losbandige communist, maar uiteindelijk is er in de media weinig rond mijn uitspraken te doen geweest. Alleen de New York Post en een paar onbelangrijke bladen hebben wat ophef gemaakt.

Desondanks heeft precies Sony USA je een nieuw contract gegeven.

Michael: Ja. Ik dacht dat een nieuwe overeenkomst in Amerika volledig uitgesloten was, maar blijkbaar niet: Sony heeft me een goede deal aangeboden. Zij vonden de tijd rijp voor een comeback, ik moest alleen beslissen of ik dat wel wilde. De deal met Sony geldt wereldwijd. We zullen wel zien.

Vraag je je niet af of de mensen je nog wel kennen?

Michael: Soms wel, maar ik moet het in ieder geval proberen. Alleen al omdat ik zolang aan deze plaat gewerkt heb. Ik zal dus door de zure appel heen moeten bijten en reclame moeten maken, terwijl ik dat soort zaken eigenlijk liever uit de weg ga. Maar als het ondraaglijk wordt, houd ik er gewoon mee op.

Nu even eerlijk: je had rustig van het leven kunnen gaan genieten. Waarom wil je jezelf dan nog eens al die stress van de muziekbusiness op de schouders laden?

Michael: Ik weet dat ik het eigenlijk niet had mogen doen. Maar in het verleden heb ik het mezelf altijd heel gemakkelijk gemaakt, heb ik altijd de weg van de minste weerstand gekozen. Fuck them all, dat was mijn houding. Nu denk ik aan de wereldwijd meer dan een miljoen trouwe George Michael-fans die ondanks alles loyaal zijn gebleven. Dat vind ik zeer indrukwekkend. Alleen al voor hen moet ik simpelweg eens ‘hallo’ zeggen. En ook de Amerikaanse fans verdienen het om mij weer te horen, omdat ze van het begin af aan achter mij en mijn muziek hebben gestaan. Ondanks het feit dat mijn songs in de VS nauwelijks op de radio gedraaid werden.

Meer vanwege je uitlatingen over Bush dan om het gebeuren op het herentoilet?

Michael: Neen, volgens mij ben ik door Tommy Mottola op die lijst gezet. ( lacht)

De vroegere directeur van Sony USA.

Michael: Laten we het zo zeggen: sinds het proces tegen Sony heeft geen van mijn platen nog een goede rotatie gehad. Was het hele land tegen mij omdat ik Sony aanklaagde? Of kwam het doordat Tommy Mottola vele jaren lang de machtigste man in de muziekindustrie was?

Met alle respect, waarom heb je dan uitgerekend weer met Sony een overeenkomst getekend?

Michael: Omdat Mottola daar niet meer zit! De vier overgebleven platenfirma’s zijn tegenwoordig gewoon grote bedrijven, daar heb ik geen illusies meer over. Uiteindelijk heeft Sony me de beste deal gegeven die ik ooit gehad heb. Ze wilden me echt weer hebben, en daarvoor hebben ze me een gigantische hoeveelheid geld aangeboden. Ik heb van hen de beste voorwaarden gekregen die ik ooit heb gehad. Het was geen zware beslissing om ja te zeggen.

Heb je er spijt van dat je vier jaar in rechtszalen hebt doorgebracht?

Michael: Drie jaar om precies te zijn. Maar als ik daar niet mee door was gegaan, dan had ik nog vier albums moeten afleveren. Aangezien ik geen snelle werker en niet zo productief ben, ben ik blij dat ik me aan dat proces gewaagd heb. Het is nuttig geweest. Ik heb nu de volledige controle over al mijn werk. Als Sony iets uitbrengt, is dat met mijn toestemming. Als ik niet de ballen had gehad om te procederen, dan had ik geen artistieke controle, geen auteursrechten en belachelijke condities. En dat alles voor nog eens vier albums.

Je wordt er niet jonger op. Afgelopen juni ben je veertig geworden. Heb je dat op gepaste wijze gevierd?

Michael: Jammer genoeg niet. Ik was aan het album aan het werken en ik kon me de ‘hersteltijd’ niet veroorloven. Na mijn feestjes heb je toch altijd een aantal dagen nodig om bij te komen. Ik wist dat ik die tijd niet had. Maar ik heb wel een beetje gevierd, met vrienden in een klein restaurant aan de overkant van de studio.

Hoe houd je jezelf fit?

Michael: Simpel. Ik eet niet al te veel en gelukkig heb ik een normale stofwisseling.

Je hoeft dus niet speciaal op je voeding te letten

Michael: Eigenlijk niet. Als ik minder eet, verlies ik automatisch gewicht. Ik moet dus niet eens aan sport doen! Gelukkig maar, want tijdens de opnames van dit album had ik niet eens de tijd om mijn honden uit te laten.

Je hond Hippy heeft een credit als backing vocal bij het nummer ‘Shoot The Dog’. Is Hippy inderdaad aangesloten bij de Amerikaanse SABAM?

Michael: ( lacht) Nee. En jammer genoeg is Hippy afgelopen jaar overleden. Ik wist dat ze niet lang meer te leven had, dus heb ik haar bij Shoot The Dog voor de microfoon gezet. Wat ik zeer passend vond. Maar waarschijnlijk zal ik haar inkomsten postuum aan de dierenbescherming moeten betalen of zo. (lacht)

Zowel op ‘Older’ als op ‘Patience’ staat: dank voor het wachten. Ben je gewoon heel erg langzaam of geniet je zo van het leven dat je het werk laat wachten.

Michael: Om eerlijk te zijn, ik heb de laatste vier jaar als een bezetene geprobeerd een plaat te maken. Maar het wilde eenvoudigweg maar niet lukken omdat ik tegelijkertijd tegen depressies aan het vechten was.

Wat voor depressies?

Michael: Depressies en angsten die voortkwamen uit het verdriet om de dood van mijn moeder. Ik geloof dat ik mijn arrestatie toentertijd in Los Angeles in mijn onderbewuste gewild heb. Dat ik me met opzet heb laten betrappen. Door voor mijn carrière te vechten, had ik geen tijd meer om om mijn moeder te treuren. Maar dat heeft me later ingehaald.

Daarnaast had ik ook moeite met de mensen die vonden dat ik in de ‘kast’ zat, dat ik niet openlijk homoseksueel was. Ik bedoel maar: in de vijftien jaar voor mijn arrestatie had ik me echt niet duidelijker kunnen gedragen! Ik wilde me alleen niet outen. Die arrestatie heeft twee dingen voor me gedaan: het heeft me van dat geheim bevrijd en het heeft het mogelijk gemaakt dat ik vijf, zes maanden voor mezelf en voor mijn carrière moest vechten. Daarna ben ik dan meteen in een depressie terechtgekomen en heb ik gemerkt dat ik de dood van mijn moeder nog niet verwerkt had.

En dat niet alleen. Je vriend Anselmo is toch ook overleden?

Michael: Het heeft drie jaar geduurd voor ik daarover kon spreken, voor ik er een beetje overheen was. Ik had mijn geloof verloren, mijn spiritualiteit. Ik voelde me leeg en wist niet meer waarover ik nog schrijven kon. Ik kon niet meer positief denken. Ik zat vol woede, vol angst, ik was bang dat er nog meer verschrikkelijke dingen zouden gebeuren. En toen kreeg ik in mijn privé-leven ook tegenslag op tegenslag. Telkens als ik weer een beetje tot mijzelf was gekomen, gebeurde er iets vreselijks. Het was ongelooflijk zwaar. Ik probeerde mezelf in mijn werk te begraven. De media dachten dat ik het ervan nam, maar zo was het niet. Ik ben gedurende drie jaar niet op vakantie geweest, omdat ik het album klaar wilde hebben.

Je hebt met ‘Please Send Me Someone’ ook een nummer gewijd aan Anselmo.

Michael: Juist. Please Send Me Someone is het oudste nummer op deze plaat. Ik schreef het terwijl ik aan Older werkte, ongeveer zes maanden voor ik Kenny tegenkwam. Grappig. Tot die tijd was ik tamelijk ongelukkig met mijn partnerkeuze, maar na de dood van Anselmo heb ik mezelf gedwongen om me open en positief op te stellen. En toen heb ik Kenny ontmoet en leerde ik eindelijk de ware liefde kennen. Om de een of andere reden kwam het nummer niet op Older. Veel later vonden vrienden van mij dat ik dit nummer op mijn nieuwe album moest zetten. Ik heb het wel duizend keer verbeterd en het refrein is pas sinds twee weken af. Maar het origineel is al negen jaar oud.

Het is toch interessant hoe men verliefd wordt?

Michael: Om eerlijk te zijn heb ik op dat gebied geen ervaring, ik ben eigenlijk altijd alleen maar met mijn carrière bezig geweest. Ik had gewoon geen tijd om op iemand verliefd te worden. Ik liet niemand bij me in de buurt komen. Maar ik was er absoluut zeker van dat ik ooit een buitengewoon bijzonder mens zou ontmoeten. En dat gebeurde kort nadat ik dat nummer geschreven had, toen ik Kenny ontmoette. Mijn God, wat is dat alweer lang geleden.

Sindsdien is er heel wat veranderd in de wereld.

Michael: Oh ja. De toenemende wreedheden, de massamoorden overal, 11 september en de daaropvolgende oorlog. Alles waar ik bang voor was, is bewaarheid geworden. Al die negatieve vibes werden me ook gewoon te veel. Ik probeer al twintig jaar gevoelige, liefdevolle muziek te maken, maar als ik in mijn binnenste alleen maar woede voel, kan ik gewoon niet schrijven.

Maar uit je boosheid is wel ‘Shoot The Dog’ voortgekomen, het nummer waarin je Tony Blair een schoothondje noemt.

Michael: Dat nummer heeft mij ook enorm geholpen om mijn kracht, mijn scherpte, mijn politieke betrokkenheid en mijn spiritualiteit terug te vinden. Hoewel iedereen op mij inhakte. En er was niemand om me te helpen.

Maar de video was eigenlijk heel grappig.

Michael: Dat vond ik ook. Ik denk ook dat ik heel voorzichtig met de waarheid ben omgegaan. Omdat ik dacht dat men er nog niet klaar voor was.

Ben je er trots op dat je een Brit bent?

M ichael: Ja hoor. Hoewel daar momenteel weinig reden toe is.

De houding van de Britten is toch niet veel veranderd de laatste tijd. Al in de jaren tachtig volgden Reagan en Thatcher een gezamenlijke politieke koers.

Michael: Zeker. Maar ik denk toch dat onze houding iets veranderd is. Wij Britten spiegelen ons meer en meer aan de Amerikanen. Als er moeilijke vragen op tafel komen en men bang is, vraagt men zich tegenwoordig niet meer af wat er aan de hand is. Bepaalde zaken worden niet verder onderzocht. Dat is nieuw.

Met alle respect, maar ik heb altijd gedacht dat jij je niet zo met politiek bezig hield.

Michael: Luister, sinds ik me voor politiek interesseer – en dat is misschien nog niet zo erg lang – heb ik nog nooit een dergelijke situatie meegemaakt: onze politici hebben het volk zo bang gemaakt dat men ging geloven dat hun leven verdedigd werd. Wat een onzin! Zoiets heb ik nog nooit meegemaakt! Michael Moore ziet het heel scherp. Zijn nieuwe film gaat over wat er in de 24 uur na 11 september in Amerika is gebeurd. Hoe de CIA enkelen van Bin Ladens mensen heeft geholpen het land te verlaten. Deze film zal sommige mensen behoorlijk beschadigen.

Heb je waardering voor het werk van Moore?

Michael: Ja. Hij is heel sluw, zeer vernuftig en absoluut noodzakelijk. Voor een intellectueel weet hij behoorlijk goed hoe hij zijn concept op een eenvoudige manier moet overbrengen. Toen ik zijn boek Stupid White Men de eerste keer las, moest ik het vaak even wegleggen omdat ik zo vreselijk boos was.

Je bent toch ooit, voor zover ik weet, uitgenodigd voor een diner bij de Blairs? Ik denk dat dat niet nog eens zal gebeuren.

Michael: Waarschijnlijk niet. (lacht) Maar ik ben nog niet met hem klaar.

En je zal waarschijnlijk ook geen onderscheiding van de koningin krijgen?

Michael: Daar zou ik toch problemen mee hebben, omdat ik geen monarchist ben. Ik vind dat monarchieën tegenwoordig geen bestaansreden meer hebben. Oké, misschien is het wel iets dat ons Britten van de rest van de wereld onderscheidt.

Is het dan niet vreselijk dat Wham! het Thatcher-tijdperk muzikaal symboliseert.

Michael: ( Onthutst) Hey, dat meen je niet! Hoe kan zonnecrème en lol op Ibiza nu symbool staan voor het Thatcherisme?

Voor mij is Wham! gewoon de soundtrack van het Groot-Brittannië van begin jaren tachtig.

Michael: We waren dan misschien wel jong, succesvol en rijk, maar dat betekent nog niet meteen dat je politiek rechts bent. Vanaf het begin hebben wij afstand van Thatcher genomen. We hebben solidariteitsconcerten voor de stakende mijnwerkers gegeven en dat soort zaken. En toch waren er altijd problemen met mensen die niet begrepen dat we popmuziek konden maken en toch politiek bewust waren. ( lacht)

… en dat je felgekleurde shorts kon dragen!

Michael: (lacht) Misschien: we waren 18 en hadden nog geen idee van stijl.

Heb je die schreeuwerige kostuums nog?

Michael: Veel toch nog wel.

Ondertussen ben je wat smaak betreft gegroeid. Wie is je huidige modeheld?

Michael: Ik denk Armani. Hij is tijdloos en ik houd van zijn kwaliteit. Hij was vroeger ook een beetje onopvallend, wat ik prettig vond. Geheel in tegenstelling tot Versace, die erg extrovert was en altijd wilde opvallen. Maar ik heb het lichaam niet voor Armani. Daarvoor zou ik groter moeten zijn!

Wat draag je dan?

Michael: Rommel! (lacht) Op dit ogenblik GAP! Dat heeft ook te maken met verliefd zijn. Vroeger droeg ik alleen het beste van het beste, omdat ik weinig zelfrespect had. Maar als je iemand in je leven hebt en je een goed gevoel over jezelf hebt, dan hoef je niet meer zo’n ophef te maken om bij andere mannen in de smaak te vallen. Ik kan me in elk geval niet meer herinneren wanneer ik voor het laatst een pak aan had.

Dus George Michael gaat gewoon naar een warenhuis?

Michael: ( verontwaardigd) Nee! Dat doet Kenny voor mij. Ik vraag hem of hij ook voor mij wil shoppen. Hoewel ik dat zelf graag doe, kan ik dat gewoon niet.

Zelfs niet naar de supermarkt om de hoek, thuis in Hampstead?

Michael: ( euforisch) Nee, ik bedoel niet de gewone boodschappen, die doe ik graag! Vooral in de winkel om de hoek: daar kan ik nu alles op de poef kopen, want ik vergeet altijd geld mee te nemen. Maar ik vermijd liever die hele grote supermarkten. En als ik ga, dan ’s avonds laat, als het niet zo druk is. In de loop van je carrière wen je aan bepaalde dingen. Ik kan bijvoorbeeld in een recordtijd tanken, betalen en weer wegrijden, zonder herkend te worden.

Laatste vraag: hoe definieer jij je eigen sex-appeal?

M ichael: Ondeugende gedachten en een rein hart. © IFA

Door Stefan Woldach

‘Ik geloof dat ik mijn arrestatie in mijn onderbewuste zelf gewild heb. Dat ik me met opzet heb laten betrappen, om het verdriet om de dood van mijn moeder te ontlopen.’