What ever happened to baby Joan? – De helleveeg van Hollywood: zo leerde de wereld Joan Crawford kennen dankzij het schandaalboek van haar dochter. Een nieuwe biografie stuurt aan op eerherstel.

Charlotte Chandler, Simon & Schuster, 316 BLZ, euro24

Van je familie moet je ’t hebben: een jaar na haar dood in 1977 verscheen over Hollywoodlegende Joan Crawford ( Possessed, Torch Song, What Ever Happened to Baby Jane en nog ontelbare andere films) het schandaalboek Mommie Dearest. Daarin schilderde een van Crawfords vier adoptiekinderen haar moesje af als een regelrecht monster. Het boek, dat later verfilmd zou worden met Faye Dunaway in de hoofdrol, maakte dat Crawford wereldwijd zou worden herinnerd als een eersteklas helleveeg. Met Not the Girl Next Door stuurt biografe Charlotte Chandler aan op eerherstel, zonder daarom het filmicoon heilig te willen verklaren.

De vlot leesbare biografie is gebaseerd op interviews met Crawford uit de jaren 70 en gesprekken met mensen die belangrijk waren in haar leven en beroep. Crawford, die het van arm meisje tot koningin van MGM, horrordiva en Pepsi-Cola-ambassadrice schopte – komt eruit als een gedisciplineerde en door haar uiterlijk geobsedeerde actrice maar ook als een toegewijde vrouw en liefdevolle moeder. Een altruïstische vrouw ook: haar sterrenstatus en luxueuze levensstijl beletten haar niet om altijd klaar te staan voor vrienden in nood. Zo betaalde ze tot op het einde van haar leven ziekenhuiskamers voor minder gefortuneerde collega’s.

Uiteraard had Crawford haar hebbelijkheden. Chandler tracht haar publiciteitsgeile kant en haar divagrillen – zo mocht het nooit meer dan 13 graden zijn op de set – geenszins te verhullen. Al fietst ze toch het liefst in een snelle bocht om de smeuïge roddels, Crawfords duistere verleden (de vermeende pornofilm zou niet meer dan chantage geweest zijn), seksuele veroveringen en drankzucht heen.

Voor een gedegen analyse van Crawfords werk of meer inzicht in haar culturele betekenis (op haar schoudervullingen na) ben je bij dit boek aan het verkeerde adres. Tussen de citaten zijn korte, soms foute synopsissen van haar films ingelast, that’s it. Westernklassieker Johnny Guitar krijgt slechts enkele regels, terwijl er wel lustig doorgeboomd wordt over Crawfords babytalk tijdens haar huwelijk met Douglas Fairbanks.

Echt boeiend wordt het pas wanneer Chandler haar schroom overwint, zoals in de passages met regisseur Vincent Sherman en aartsrivale Bette Davis. Sherman vertelt bijvoorbeeld hoe Crawford tijdens een privévisie van Humoresque plots haar rok oplichtte en haar panty’s liet zakken, waarbij hij zich niet van de indruk kon ontdoen dat ze opgewonden was geraakt van haar eigen erotische uitstraling op het scherm.

Luc Joris