NEONNOIR

RYAN GOSLING in ONLY GOD FORGIVES. De wraak is ijskoud, de sfeer is lynchiaans.

Nicolas Winding Refn verlegt de grenzen van de neonoir in het meesterlijk geregisseerde Only God Forgives.

Julian (Ryan Gosling, die nogmaals het nieuwe cool herdefinieert) en zijn broer Billy dealen drugs in Bangkok. Als Billy brutaal wordt afgeslacht, strijkt hun moeder Crystal (Kristin Scott Thomas met blonde pruik) neer in de Thaise metropool. Ze eist van Julian dat hij de moordenaar van zijn broer opspoort en molt. De regisseur van de Pusher-trilogie, Bronson en Drive blijft trouw aan zijn thematiek. De leefwereld van de crimineel, driest geweld en de duistere kanten van de grootstad tekenen ook deze broeierige wraakhistorie.

Reken alvast niet op de protagonisten om je in het verhaal te sleuren. Zowel Julian, zijn moeder Crystal als de Thaise flik Chang, die (letterlijk) het zwaard der gerechtigheid hanteert, straalt geen greintje emotie uit. Revenge is a dish best served cold, weet je wel? Daartegenover staat Refns biologerende sfeerschepping. Die is dermate dwingend dat je niet anders kunt dan je eraan over te geven. Refn interpreteert de term neonoir in de meest extreme betekenis van het woord. Bangkok doet dienst als sinister decor, bezaaid met schaars verlichte straten, kamertjes en bars. De onnatuurlijke kleuren van de neon- en straatverlichting beroven de personages van hun identiteit. Om de onbehagelijke sfeer te versterken, ruilt Refn de rockriffs en beats van zijn vorige films in voor ijle en bevreemdende soundscapes. Met als uitzondering: de zangpartijen van Chang voor het politiekorps telkens hij een misdadiger op middeleeuwse wijze heeft bestraft. Absurd? Wees gerust. Dergelijke scènes, maar ook de huiveringwekkend en surrealistisch aandoende sfeer, doen sterk denken aan het oeuvre van David Lynch. Niet dat Refn Lynch kopieert, maar het zijn wel die lynchiaanse scènes die van deze verstikkende tragedie een weergaloze trip maken.

Een plezierreisje is die trip echter hoegenaamd niet. In Refns wereld is er geen plaats voor de zwakken. De algemene toon getuigt van een verpletterende uitzichtloosheid. Het geëtaleerde geweld is gruwelijk en goor. De titel is cynisch, maar verwijst misschien naar Chang, die met zijn zwaard de zwakken beschermt en recht doet zegevieren op een manier die geen enkele geloofsovertuiging kan bekrachtigen. Of is God een sadist? Niet dat Refn theologische discussies wil uitlokken. Hij verplaatst je anderhalf uur wel in een wereld waar je in feite niet wilt vertoeven. Noem het boetedoening, maar verwacht geen verlossing.

ONLY GOD FORGIVES *****

Nicolas Winding Refn met Ryan Gosling, Kristin Scott Thomas, Vithaya Pansringarm

PIET GOETHALS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content