Zwangere nonnen, travestiete huismeiden of neurotische wraakengelen: in de films van Almodóvar is er bij iedereen wel een hoek af, maar bij de vrouwen nog het meest. En toch blijven ze hem lang trouw, de actrices die ze vertolken. Een overzicht van zijn belangrijkste veroveringen.

Penélope Cruz

Volver (2006), Todo sobre mi madre (1999), Carne trémula (1997)

Ere wie ere toekomt: de beroemdste filmdiva van Iberië is een ontdekking van Bigas Luna (die andere flamboyante Spaanse regisseur; hij liet haar in 1992 debuteren in zijn film Jamón, Jamón), maar haar beste en meest complexe rollen zette ze wél voor Almodóvars camera neer. In Carne trémula is ze het hoertje dat op kerstavond bevalt in een Madrileense lijnbus, in Todo sobre mi madre het ruimdenkende nonnetje dat door een travestiet bezwangerd wordt en in Volver de sensuele arbeidersvrouw die onverwachts het bezoek krijgt van haar overleden moeder. ‘Ik was veertien toen ik Átame! zag in de bioscoop’, liet Cruz ooit optekenen. ‘Ik zat helemaal alleen in de zaal maar ik was er zo ondersteboven van dat ik meteen besloot om actrice te worden.’ Cruz hield woord en deed enkele jaren later auditie voor Kika. Toen werd ze door Almodóvar nog te jong bevonden, maar met haar gracieuze verschijning, zwoele gestiek, angelieke bambi-ogen en romige decolleté had ze wel een plaatsje in don Pedro’s hart veroverd.

ROSSY DE PALMA

La Flor de mi secreto (1995), Kika (1993), Átame! (1990), Mujeres al borde de un ataque de nervios (1988), La Ley del deseo (1987)

Hét archetype van de buitenissige Almodóvar-protagoniste. Rossy de Palma – een spichtige, kubistisch geprofileerde verschijning met ravenzwarte haren, die haar gezicht graag verbergt onder een genereuze laag make-up – oogstte onder andere succes als travestiete huismeid in Kika en drugsdealende bad boy in Átame!. Zonder Almodóvar lukt het haar blijkbaar niet: haar carrière telt spectaculair weinig hoogtepunten en ze moet het tegenwoordig vooral hebben van karikaturale bijrolletjes in kitscherige B-prullen.

CARMEN MAURA

Volver, Mujeres al borde de un ataque de nervios, La Ley del deseo, Matador (1986), Qué he hecho yo para merecer esto!! (1984), Entre tinieblas (1983), Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón (1980), Folle… folle… fólleme Tim! (1978)

Carmen Maura (61 inmiddels) gaat al mee van in het prille begin van Almodóvars carrière, toen die nog spotgoedkope en licht geflipte super-8 filmpjes ineenknutselde. Maura – het achternichtje van een legendarisch Spaans politicus – was eind jaren zeventig een behoorlijk gereputeerde theateractrice. Die intellectuele status weerhield haar er niet van om het kitschuniversum van de toen nog jonge, speelse en rebelse Almodóvar te verkennen. Hoogtepunten uit hun jarenlange samenwerking? In La Ley del deseo, Almodóvars internationale doorbraakfilm, schittert ze als transseksueel aan de zijde van de toen nog onbekende Antonio Banderas, en in de wervelende vrouwenkomedie Mujeres al borde de un ataque de nervios zet ze een verveelde tv-ster neer die de hysterie en de wraakgevoelens voelt boven drijven wanneer ze door haar minnaar aan de kant geschoven wordt.

‘In het begin was draaien met Pedro een absolute droom’, verklaarde Maura ooit. ‘Iedereen was vrij om te doen wat hij wilde, we leerden onze stiel al doende en er heerste een heerlijk samenzweerderig sfeertje op de set. Naarmate Pedro beter en succesvoller werd, ging dat ongedwongen karakter helaas verloren. Hij eiste steeds meer van zijn acteurs, had telkens een heel specifiek doel voor ogen. Dat zorgde tijdens de opnames van Mujeres al borde helaas voor hoog oplaaiende conflicten.’ Maura vertrok toen met slaande deuren. Nu, achttien jaar later, maakt ze eindelijk haar rentree met Volver.

VICTORIA ABRIL

Kika, Tacones lejanos (1991), Átame!

In Spanje behoorde Abril al tot de absolute top toen Almodóvar haar voor het eerst castte in Átame!, een film over een koppel dat verblind wordt door begeerte (moeten we iemand nog herinneren aan de scène met het plastieken duikertje?). In Tacones lejanos is ze een kindvrouwtje en in Kika de licht psychotische presentatrice van een realityshow. Ondertussen woont en werkt Abril al twintig in Frankrijk, heeft ze in geen tijden nog een potente rol te pakken gehad en haalt ze vooral het nieuws als zangeres en tabloid queen.

MARISA PAREDES

Todo sobre mi madre, La Flor de mi secreto, Tacones lejanos, Entre tenieblas

De muze van de ‘volwassen’ Almodóvar. Marisa Paredes is een van de weinige fetisjactrices die zowel voor als na Almodóvars internationale doorbraak en artistieke make-over met hem samenwerkte. Hij castte haar als hopeloze moeder en tragische ster in Tacones lejanos, ongelukkig gehuwde pulpschrijfster in La flor de mi secreto en ouder wordende filmdiva in Todo sobre mi madre. Voornaamste wapenfeit zonder Pedro: haar bijrolletje in de Oscarwinnende Holocaustkomedie La Vita è Bella (1997).

JULIETA SERRANO

Átame!, Mujeres al borde de un ataque de nervios, Matador, Entre tenieblas, Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón

De Barcelonese veterane Julieta Serrano (73 ondertussen) speelde in verschillende films van Almodóvar, maar nergens maakte ze meer indruk dan in Mujeres al borde de un ataque de nervios. Daarin speelt ze de rol van een pas uit een psychiatrische instelling ontslagen neurotica die met twee pistolen in de hand door de straten van Madrid haar ex achternazit. Op de bagagedrager van een scooter dan nog! In een roze mantelpakje! En met knoerten van valse wimpers! Na die onvergetelijke doortocht keerde Serrano nog een keertje terug in een minder memorabel bijrolletje in Atame!, om vervolgens voorgoed uit het spectrum van Almodóvar te verdwijnen.

CECILIA ROTH

Todo Sobre mi madre, Qué he hecho yo para merecer esto!!, Entre tenieblas, Laberinto de passions (1982), Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón

Zeker niet Pedro’s meest begeesterende muze, maar in elk geval de blondste. Cecilia Roth begon haar filmcarrière als wulpse seksbom en libertijnse del in Almodóvars flamboyante debuutkomedies, keerde daarna terug naar haar geboorteland Argentinië, werd er een nationale tv-ster, rijpte er als dramatische actrice en dook plots terug op in mondo Almodóvar als leading lady in het met de Oscar voor beste buitenlandse film bekroonde Todo sobre mi madre. Daarin vertolkt Roth, echtgenote van de populaire zanger Fito Paez, de rol van een gekwetste moeder die gebukt gaat onder de dood van haar zoon.

BIBI ANDERSEN (OF BIBIANA FERNANDEZ)

Kika, Tacones lejanos, La Ley del deseo, Matador

Niet te verwarren met Ingmar Bergmans fetisjactrice Bibi Andersson. Bibi Andersen is een langbenige transseksueel (né Manuel Fernandez Chica) die nog een tijdje samenhokte met Almodóvar en ooit verkozen werd tot Spanjes meest sexy actrice. Niet verwonderlijk: Almodóvar heeft in zijn films nooit een woord gerept over haar geslachtsoperatie en zette steevast haar vrouwelijkheid in de kijker (als moeder in La Ley del deseo, als femme fatale in Kika en als sexy danseres in Tacones lejanos). Begon haar carrière ooit als disco-chanteuse, maar daar houdt de vergelijking met Amanda Lear écht wel mee op.

(D.M.)