Nog nooit gehoord van Laurent Bouzereau? Geen nood: weinig kans dat zijn naam ooit opduikt in ‘De Slimste Mens Ter Wereld’, maar des te meer kans dat zijn werk goed vertegenwoordigd is in uw dvd-collectie. Hij is immers Tinseltowns favoriete ‘go-to-guy’ voor de betere extra. Een portret van de meester van de ‘making ofs’.

The Bridge on the River Kwai, The Warriors, Jurassic Park, The Silence of the Lambs, Deliverance, The Big Chill en Flashdance. Het lijken titels uit een dvd-verzameling waar weinig lijn in zit en toch hebben ze iets gemeen: hun dvd-edities werden allemaal vakkundig samengesteld door Laurent Bouzereau. Straffer nog: wanneer filmgrootmeesters Brian De Palma, Paul Schrader en Steven Spielberg hun zilveren schijfjes van de nodige diepgravende extra’s willen voorzien, doen ze steevast een beroep op de naar de Verenigde Staten verkaste Fransman.

Zijn geheim? Zeer simpel: liefde voor cinema! Bouzereaus passie voor het medium zorgt dat zijn extra’s het niveau van de gladgestreken EPK’s of Electronic Press Kits moeiteloos overstijgen. ‘Oppervlakkige promopraatjes interesseren me niet’, zegt de documentairemaker. ‘Ik ben in de eerste plaats een filmfanaat. Ik wil alle geheimen achter een productie ontsluieren. Zo kan ik urenlang gepassioneerd luisteren naar een in theorie onbenullig crewlid. Al die magische details die hij zich herinnert: daar geniet ik met volle teugen van.’

Het zal dan ook niemand verbazen dat de in 1962 geboren Bouzereau het grootste deel van zijn jeugd doorbracht in de Parijse bioscopen: ‘Ik leefde en ademde cinema. Ik verzamelde posters en andere memorabilia. Een van mijn dierbaarste herinneringen is een bezoek aan de set van Moonraker, het uitzinnige ruimteavontuur van James Bond. Dat had mijn vader – die nochtans niks met de filmwereld te maken had – via via geregeld. Ik mocht zelfs spijbelen van mijn ouders, want er werd enkel gefilmd op weekdagen. De toewijding waarmee regisseur Lewis Gilbert zijn shots voorbereidde: dat zal ik nooit vergeten.’

La merde américaine

Bouzereaus voorliefde voor de Amerikaanse cinema speelde hem echter parten in Frankrijk: ‘Mijn vrienden begrepen niet wat ik in ‘la merde américaine’ zag. Toen ik de romantische draak The Other Side of Midnight verkoos boven Alain Resnais’ Providence, negeerden ze me wekenlang.’ Op zijn 20e besloot hij dan maar de plas over te steken. ‘Ik kon aan de slag bij een rijke dame uit New York. Ze had een horrorprent geproduceerd die ik op het Filmfestival van Montreal moest verkopen aan internationale distributeurs.’

Nadien kwam Bouzereau een tijdlang aan de kost als journalist voor de Franse filmtijdschriften L’écran fantastique en Globe. De publicatie van zijn boek The De Palma Cut in 1988 betekende echter een keerpunt. Deze diepgaande analyse van het oeuvre van de maker van Scarface, Body Double en The Untouchables bracht Bouzereau in contact met de mensen van The Criterion Collection. ‘Ik hoorde dat ze bezig waren met de laserdisc(de langspeelplaatgrote voorloper van de dvd; nvdr.) van De Palma’s Stephen Kingverfilming Carrie. Ik belde hen op en bood mijn archiefmateriaal aan.’

Maar Criterion wou iets anders van de cinefiel: een audiocommentaar. ‘Dat procedé stond toen nog in zijn kinderschoenen. Ik moest mijn tekst helemaal van buiten leren en meticuleus timen.’ De samenwerking beviel beide partijen zo goed dat er meteen een tweede project werd gepland: de laserdisc van de Hitchcock-thriller Blackmail uit 1929. ‘Ik kende Charles Bennett, de schrijver van het toneelstuk waarop Hitch zijn prent baseerde. Die wilde maar al te graag meewerken. Bovendien vond ik interessant archiefmateriaal van Hitchcocks eerste geluidsexperimenten.’

Exegeten onder elkaar

Langzaam maar zeker begonnen steeds meer filmmaatschappijen een beroep te doen op Bouzereaus diensten. Stuk voor stuk waren ze onder de indruk van zijn intensieve voorbereidingswerk. Zo stelde hij voor zijn baanbrekende The Making of Steven Spielberg’s Jaws– documentaire een bijbel vol notities samen. ‘Ik las alle artikels over de film, herlas het oorspronkelijke boek en nam de verschillende versies van het script door. Nadien ging ik op zoek naar trailers, deleted scenes en alternatieve cuts. Ik vind zulke dingen vanzelfsprekend, maar de meeste Hollywoodsukkels begrepen niets van mijn begeestering.’

Die grondige kennis van zaken bezorgde Bouzereaus interviews keer op keer dat ietsje extra. ‘Filmmakers zijn ook maar mensen. Wanneer ik hen ondervraag, zijn ze de details van hun vroegere projecten vaak al lang vergeten. Als ik hen help bepaalde zaken te herinneren, veranderen ze plots in de meest interessante spraakwatervallen. Neem nu Jodie Foster: sinds de door Taxi Driver geïnspireerde aanslag op Ronald Reagan praat ze liever niet meer over het meesterwerk van Scorsese. Toen ze echter doorkreeg dat ik elk productiedetail had bestudeerd, kon ik haar overtuigen om mee te werken aan Making Taxi Driver.’

Met één belangrijke Hollywoodfiguur klikte het onmiddellijk: Steven Spielberg. ‘Hij is een wandelend filmgeschiedenisboek. Hij weet alles over zijn eigen films én over die van anderen.’ Het duo begon dan ook intensief samen te werken. Toen Bouzereau zich ontfermde over de Lawrence of Arabia-dvd, ondervroeg hij de maker van E.T. over zijn passie voor David Leans magistrale epos en sinds Artificial Intelligence documenteert hij de opnames van elke Spielbergprent zorgvuldig. ‘Die nieuwe aanpak heeft de flow van mijn werk zwaar beïnvloed. Vroeger ging ik thematisch te werk, nu eerder organisch.’

Toch menen sommigen dat Bouzereaus alliantie met Spielberg zijn werk oppervlakkiger heeft gemaakt. ‘Bullshit! Mijn extra’s zijn alleen korter geworden. Dat is wat het publiek wil volgens de studio’s.’ Maar ook wij durven af en toe te twijfelen aan Bouzereaus objectieve kijk op Hollywood. Zo noemde hij Casino Royale, de recente James Bond-reboot, ‘een echte prent en geen marketing tool voor duizend-en-een producten’. Misschien had hij op dat moment toch een martini te veel op.

Door Steven Tuffin