Met een retrospectieve rond de legendarische Studio Ghibli, plus de tentoonstelling Anime! High Art-Pop Culture gaat Gent de Japanse toer op. Een introductie tot de wondere wereld van animesensei en Ghiblioprichter Hayao Miyazaki.

Met tien bejubelde langspelers – waarvan er vier in deze retrospectieve worden vertoond – is Hayao Miyazaki ’s werelds grootste animatiefilmer. Geen wonder dat de nu 68-jarige Japanner wel eens de oosterse Walt Disney wordt genoemd, al bezig je die titel het best niet in zijn gezelschap. ‘Disney leidde een fabriek’, liet Miyazaki optekenen. ‘Hij was animator noch regisseur. Bovendien mag ik er niet aan denken dat mijn figuren in hamburgerketens en videogames zouden opduiken.’

Best ironisch dus dat net John Lasseter, de huidige Chief Creative Officer van Disney en Pixar, geen kans onbenut laat om Miya- zaki ‘een absoluut genie’ te noemen en persoonlijk de Engelse dubbing van diens films overziet. Dat Miyazaki nu ook in het Westen scoort, is geen toeval. De an- glofiel heeft altijd al uit inspiratiebronnen als Lewis Caroll, Roald Dahl en Ursula K. Le Guin geput, en weet die steeds op een poëtische manier tot leven te brengen – of het nu om ontroerende sprookjes, postapocalyptische fabels of surrealistische epen gaat.

Daarbij vertrouwt hij nog altijd liever op ingenieuze ambacht dan op de laatste hippe snufjes. ‘De Japanse creatieve geest is nu eenmaal niet geschikt voor computers of 3D-animatie’, luidt Miyazaki’s oordeel. ‘Bij Ghibli creëren we ruimte en beweging op papier. Dat blijft het fundament van alle animatie. We gebruiken wel computers om de look te versterken, maar alles vertrekt vanuit de tekeningen. Zelfs de kleuren. Op die manier verloopt het misschien trager, maar de keuzes worden bewuster gemaakt. Zo raken het verhaal en de personages nooit bedolven onder de techniek en de decibels.’

Het verschil met de meeste Amerikaanse computeranimatie kan nauwelijks groter zijn – met fantasie, vrijheid en puurheid als sleutelwoorden. In elke film van Miyazaki – wiens vader een vliegtuigbedrijfje had – valt bijvoorbeeld wel een duizelingwekkende vliegscène te bewonderen, en ook zijn protagonisten kijken meestal met open vizier en kinderlijk optimisme de wereld in. Andere constanten? Het broze evenwicht tussen goed en kwaad, mens en natuur, geest en technologie, plus zijn voorkeur voor sterke, vrouwelijke personages en zijn impliciete pleidooien voor pacifisme en milieubewustzijn. ‘Ik ben zelf nochtans behoorlijk pessimistisch’, geeft Miyazaki toe. ‘Maar ik wil geen films maken waarin kinderen de boodschap krijgen: wanhoop en vlucht weg. Integendeel. Ook al gaat het niet de goede kant op, met mijn films hoop ik een klein beetje troost te bieden.’

Alle films van Miyazaki zijn uit op dvd.

Door Dave Mestdach

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content