Mogen er nog groupies zijn?

De Californische groupiegroep The GTOs - voluit: Girls Together Outrageously - met (tweede van rechts) PAMELA DES BARRES. Het enige album van The GTOs werd geproducet door Frank Zappa. © © Getty Images

Geen rock-‘n-roll zonder groupies. Of zo is het toch lang geweest. Bestaat de echte band aid nog, de jonge vrouw die zich met lijf en leden aan haar rockster wijdt? En zo ja, wíllen we dat nog wel?

‘We’re not groupies. Groupies sleep with rock stars because they want to be near someone famous. We are here because of the music, we inspire the music. We are band aids.’ Tot u spreekt Penny Lane, een van de hoofdpersonages uit de Cameron Crowe-film Almost Famous (2000), over een jonge journalist die de fictieve rockband Stillwater en zijn entourage volgt op tour.

Uiteraard slapen Penny en haar kompanen wel met de muzikanten die ze vergezellen, maar seks is voor hen eigenlijk bijzaak. Alles draait om de levensstijl, de muziek, de dromen en je muzikale familie volgen. Maar dat Penny zo stellig ontkent dat ze een groupie is, lijkt vooral voor de hedendaagse kijker van de film bedoeld, die andere associaties maakt bij dat woord. In de jaren zestig en zeventig, de hoogdagen van de groupie en de periode waarin Almost Famous zich afspeelt, vormde die term geen probleem. Integendeel: het was een soort ereteken.

Bijna beroemd

In haar eerste autobiografische boek I’m with the Band: Confessions of a Groupie beschrijft Pamela Des Barres een groupie als ‘iemand die heel erg van muziek houdt en zo dicht mogelijk in de buurt wil komen van zij die die muziek mogelijk maken’. Des Barres was een icoon in de rockscene van de sixties en seventies. Zij en ondertussen even legendarische collega’s als Cynthia Plaster Caster (die gipsen afgietsels maakte van beroemde penissen), Bebe Buell, Sable Starr en Connie Hamzy zijn in bed gedoken met zowat de volledige playlist van De Tijdloze. Hun sekscapadesmet Mick Jagger, Jimmy Page, Steven Tyler, Captain Beefheart, David Bowie en Frank Zappa pasten perfect in het alles-kan-alles-magsfeertje van de seksuele revolutie en de hoogdagen van de rock-‘n-roll.

Rockbands en hun groupies prijkten zij aan zij in muziekbladen, waardoor de meisjes haast evenveel bekendheid genoten als de muzikanten die ze volgden. Als je afgaat op de vele boeken van en over groupies – Des Barres alleen al heeft er vier op haar naam staan – raak je ervan overtuigd dat die meisjes een belangrijke positie bekleedden in de entourage van de band en constant fungeerden als muzes voor bekende songs – zie Plaster Caster van Kiss, Super Freak van Rick James en Going to California van Led Zeppelin.

In zekere zin waren groupies ook een inspiratiebron voor andere jongeren, niet het minst omdat de media hen zo portretteerden. Het snel ter ziele gegane tienerblad Star plaatste vooral groupies op de cover, pakte uit met een stap-voor-stapgids ‘om net als Sable Starr een star te worden’ en fotoshoots waarin haarfijn uitgelegd werd hoe je je moest kleden om backstage te raken in de Whisky a Go Go in Los Angeles, waar destijds heel wat rocksterren het podium beklommen. In februari 1969 wijdde Rolling Stone zelfs een heel nummer aan groupies. Jann Wenner, de toenmalige hoofdredacteur, had zelfs 7000 dollar veil voor een paginagrote advertentie in TheNew York Times om het nummer aan te kondigen: ‘If we tell you what a groupie is, will you really understand?’ Groupies vormden een select clubje dat wist wat cool was en waar je ontzettend graag bij wilde horen.

Er werd in interviews ook openlijk over de backstagebacchanalen gesproken, managers juichten kleurrijke beschrijvingen van wat er écht op tour gebeurde toe en verhalen over blowjobs op het podium maken deel uit van een zekere rockfolklore. Biografen konden optekenen hoe Led Zeppelin-drummer John Bonham een fan neukte met een dode vis of hoe Aerosmith-zanger Steven Tyler het voogdijschap over zijn favoriete groupie aanvroeg zodat ze met hem mee op tour kon, zónder dat hun bands aan status inboetten – eerder integendeel.

De hevig geromantiseerde documentaires, biografieën en interviews over die ‘gloriedagen’ beschrijven een periode waarin er tussen rockbands en gevolg een vreemde machtsverhouding bestond, waarbij ze elkaars beroemdheid versterkten en het nooit helemaal duidelijk was wie nu juist wie gebruikte. Zo omschrijft Lori ‘Lightning’ Mattix de maanden waarin Led Zep-gitarist Jimmy Page haar op veertienjarige leeftijd vrijwel gegijzeld hield in hotelkamers als ‘a great love story’, terwijl we dat vandaag allicht eerder als kidnapping zouden beschouwen.

Almost Famous-regisseur Cameron Crowe, zelf een voormalig Rolling Stone-journalist, baseerde zijn film overigens op wat hij destijds gezien en gehoord heeft in de entourage van bands. ‘Ik probeerde met mijn film eigenlijk vast te leggen hoe die meisjes vastzaten in de ontkenning’, aldus Crowe. ‘Ze zagen zichzelf echt als een onmisbaar deel van de band, maar wanneer je met de rocksterren zelf sprak, realiseerde je je dat die groupies (voor hen) eigenlijk niet meer dan accessoires waren.’

Maar tot vandaag blijven de wilde verhalen van toen inspireren. Fotografen Vanessa Hollander en Wilson Philippe brachten begin dit jaar hun kortfilm Midnight Ramblers uit, een esthetische verheerlijking van de sixtiesgroupie en de impact die die vrouwen op mode en muziek hebben gehad. In een interview met Nylon vertellen de twee hoe hun obsessie met groupies – ‘we are groupies for groupies’ – begon met de film Almost Famous en sindsdien enkel maar groter is geworden. ‘We maken mensen nostalgisch naar een tijd die ze misschien nooit hebben beleefd.’

En we vergeten daarbij dus dat de groupies van weleer niet altijd de grandes dames waren die vandaag je ne regrette rien pleiten. Ooit waren ook zij beïnvloedbare naïevelingen, piepjonge meisjes van amper zestien die ervan overtuigd waren dat hun puberaal strakke lichaam de enige bijdrage was die ze konden leveren aan de ronkende, kolkende muzikale scene waarin ze net waren terechtgekomen. Volwassen mannen deelden zonder problemen de lakens met die minder-dan-minderjarigen, en omdat er enkele fraaie boeken en songs uit zijn voortgekomen waarboven het free spirit, free love-vaandel wappert, vinden we dat allemaal wel oké.

Aan de schandpaal

Tegenwoordig kijken we neer op tieners die behaatjes gooien bij een One Direction-concert en hoopvol tweeten naar Jake Bugg. En je favoriete muzikanten maandenlang op tour volgen om vervolgens als bedankje hun zweterige penis tussen de lippen te mogen nemen wordt niet meer gezien als een glamoureus tijdverdrijf – of toch niet eentje waarover je vier boeken wilt schrijven.

Het woord groupie is dusdanig gedevalueerd dat weinigen zich tegenwoordig nog zo zullen omschrijven, al wil dat natuurlijk niet zeggen dat er geen groupies meer bestaan. Zoals muziekjournaliste Amanda Petrusich in The New Yorker schrijft: ‘Al zo lang als er mensen zijn die mooie dingen maken, zijn er andere mensen die die energie willen opnemen of temmen via seksuele gemeenschap.’ Het verschil met vroeger: die verhalen zijn niet meer zo benijdenswaardig of begeesterend dat ze nog op de voorpagina van gerespecteerde muziekbladen prijken. Bovendien hebben managers ondertussen door dat de idolatrie van fans misbruiken niet bepaald voordelig is voor het imago van de artiesten die ze vertegenwoordigen.

Maar wie zoekt, die vindt op het internet voldoende anekdotes die het lang niet slecht zouden doen in een Almost Famous over onze tijd. Op de sociaalnieuwssite Reddit telt een thread die oproept om seksuele ervaringen met bekende muzikanten te delen ondertussen al meer dan 7088 reacties. Het is een schatkamer aan informatie: naar verluidt is Chad Kroeger van Nickelback best wel goed voorzien, vindt Steve Aoki het interessant wanneer meisjes zichzelf penetreren met voorwerpen uit zijn hotelkamer, heeft Thom Yorke iets met Aziatische meisjes en is The Weeknd net zo smooth in bed als je zou verwachten.

Je idool benaderen is tegenwoordig wel moeilijker – artiesten worden veel meer afgeschermd – en als het je al lukt, loop je nog een stevig risico om aan de virtuele schandpaal genageld te worden. Fuck Yeah Groupies is een onlineplatform dat zes jaar geleden opgericht werd met de bedoeling groupies te ontmaskeren en door het slijk te halen. Gebruikers konden er informatie delen over welke meisjes met welke bands hebben geslapen. Omschrijvingen als ‘whore’, ‘bitch’ of ‘slut’ zijn er niet van de lucht. De website is bijzonder expliciet en vermeldt alle informatie die er over de nietsvermoedende slachtoffers te vinden is: naam, familienaam, leeftijd, woonplaats, socialemediaprofielen, en soms zelfs foto’s. Initiatiefneemster Kate – familienaam in haar geval niet beschikbaar – verklaarde dat ze de webstek in het leven heeft geroepen omdat ze vond dat groupies het verpesten voor de meisjes die (lees dit vooral niet verkeerd) serieus genomen willen worden in de muziekindustrie, al kun je dat bezwaarlijk voldoende verantwoording noemen voor haar brandmerkcampagne.

De site werd al meerdere malen offline gehaald wegens laster en eerroof en lijkt momenteel van het wereldwijde web – of toch van onder ons alziend oog – verdwenen, maar dat ze überhaupt bestaat, zegt veel over hoe de tijden veranderd zijn, én over onze eigen tijd: vrouwen zijn in enkele generaties hopelijk een stuk minder accessoires geworden, maar voor wie afwijkt van de geldende normen, lonkt meer dan tevoren de publieke schande. Met een wereldwijd publiek.

DOOR KATRIN SWARTENBROUX

Groupiegetuigenissen van nu: naar verluidt is Chad Kroeger van Nickelback goed voorzien, ziet Steve Aoki graag meisjes zichzelf penetreren met voorwerpen en heeft Thom Yorke iets met Aziatische meisjes.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content