Paul Noble mag dan een maniak zijn,in zijn spookstad word je zelfs door de zwartste gedachte verleid.

MUSEUM BOIJMANS VAN BEUNINGEN

MUSEUMPARK 18-20 IN ROTTERDAM, TOT 19 JUNI. WWW.BOIJMANS.NL

Paul Noble

Een kluizenaar met een collectie potloden en een peniscomplex, dat is ongeveer de Paul Noble (42) die voor vuurwerk zorgt in het Boijmans. De tengere Brit spendeerde acht jaar aan zijn monumentale Nobson Newton, een hypergedetailleerde reeks potloodtekeningen over een verlaten stad. Noble tekende talloze vellen vol die – naast en onder elkaar opgehangen – uitmonden in drie duizelingwekkende stadsgezichten. De sloppenwijk, het heiligdom ( The Mall) en de begraafplaats in vogelperspectief lijken ontworpen door iemand met een hoger bewustzijnsniveau. ‘The artist as a perverse godhead’, schreef Dennis Kardon (Artnet) over Noble, en dat is bepaald niet overdreven wanneer je de onwaarschijnlijk complexe stad probeert te doorgronden. Zodra je je op de details concentreert, blijkt dat Nobson Newton niet geconcipieerd is voor mensen zoals u en ik. De metropool heeft eigen wetten en hoe langer je kijkt, des te waanzinniger alles wordt.

In het drie meter hoge Nobson Central tekende Noble een vervallen huizenblok met in het midden een magisch ei. De huisjes doen denken aan opbergmappen, zij het uitgebouwd met microscopische regenpijpjes, satellietschoteltjes en alle mogelijke afsluitingen. Op het eerste gezicht staat de wijk op een steile helling, maar een paar tellen later blijkt Nobson Central weer zo vlak als een schaatsbaan. Door het eigenaardig schuine perspectief oogt de sloppenwijk ver weg, maar eens je het geheel tracht te vatten, zit je er plots beklemmend dicht op. Zinsbegoochelingen hebben duidelijk geen geheimen voor Noble, en zo neemt hij je mee naar een omgekeerd Utopia: dat van de ideale puinhoop.

In het nog surrealistischer Huh Huh tekent hij een slordig gemetste maar uitzinnig gedecoreerde muur, waarop hij de grimmige stijl van Robert Crumb mixt met die van Jeroen Bosch. Door die al behoorlijk volle cocktail klutst hij nog een flinke scheut kosmologie, zodat je – van op tien centimeter afstand – een zon met een korenaar tussen de lippen treft, een achterwerk met een stopsel in de aars, een masturberende godheid op een wolk en vooral: een apocalyptische hoeveelheid elastische penissen die overal door priemen en het volledige scheppingsverhaal beheersen.

Nadat je ogen eraan gewend zijn, draait Ye Olde Ruin uit op een begraafplaats met grafstenen in de vorm van letters, geflankeerd door een lusthof voor sombere elfjes. Ernaast staat een ventje dat een boom begiet vanop een elegante sokkel. En een minuscule, kapotte computer. En een gebarsten ei op een gekrulde voet, en zo blijft het maar duren tot je je met bloeddoorlopen ogen van het zeven meter brede plan losrukt.

Het lijkt wel alsof Noble acht jaar geleden een schetsje maakte en er geobsedeerd aan bleef werken tot hij uitkwam bij een orgelpunt voor krankzinnige genieën. De symboliek staat gelijk aan een discussie over het geslacht der engelen, maar de beheerste opbouw, de verfijnde details en het hypnotiserende effect slaan al na een paar seconden in als een bom. Els Fiers

Els fiers