De grens tussen een lach en een traan is altijd flinterdun in de films van Noah Baumbach. Met While We’re Young toont de indieregisseur van The Squid and The Whale, Greenberg en Frances Ha hoe een vastgeroest koppel uit Brooklyn compleet herleeft. ‘Naarmate je ouder wordt, is het niet ongebruikelijk dat je nog steeds denkt, of hoopt, dat je nog zo kwiek bent als weleer.’
Iedereen wordt ouder. Ook Ben Stiller en Naomi Watts. Al weigeren ze dat toe te geven in het wrang komische While We’re Young. Ze spelen een uitgeblust koppel van middelbare leeftijd dat een tweede jeugd beleeft wanneer het zich op sleeptouw laat nemen door een veel jonger en hipper stel (Adam Driver en Amanda Seyfried). Is dit het portret van een man in een midlifecrisis? Kun je zeggen dat While We’re Young de meest autobiografische film van Noah Baumbach (45) is, sinds zijn Oscargenomineerde tragikomedie The Squid and The Whale (2005), die geïnspireerd was door de echtscheiding van zijn ouders? De New Yorkse regisseur-scenarist ziet het anders. ‘Autobiografisch? Niet voor zover ik me daarvan bewust ben. Al mijn films zijn natuurlijk persoonlijk, aangezien ze uit mijn pen vloeien. The Squid and the Whale mag dan autobiografische kenmerken hebben, het blijft toch vooral fictie.’
Naast de drang om een generatiekloof neer te zetten, vloeide de inspiratie voor While We’re Young voort uit de misvatting dat Baumbach zich nog steeds ziet als een jongere versie van zichzelf. ‘Ik denk dat het niet ongebruikelijk is dat je, naarmate je leeftijd vordert, nog steeds denkt, of hoopt, dat je nog zo kwiek en jong bent als weleer. Of dat je je jonger voordoet dan je bent. Ik vond dat een interessant uitgangspunt.’ Bovendien borrelde bij Baumbach al langer het idee om een film te maken over de interactie tussen koppels. ‘Hoe bevriende paren met elkaar omgaan, fascineert mij. Hoe ze zich aan elkaar spiegelen, maar soms ook achterbaks doen.’
De discussie over ouderparen versus kinderparen loopt als een rode draad door de film. ‘Ik ben nog niet op het punt gekomen dat ik mezelf niet langer als de belangrijkste persoon op aarde beschouw’, zegt Jack Black wanneer hij zich realiseert dat hij vader wordt in Baumbachs familiekomedie Margot at the Wedding (2007). Het citaat is ook van toepassing op Josh, het personage van Ben Stiller in While We’re Young, die al tien jaar vruchteloos probeert een documentaire te maken.
Sinds 2010 is Baumbach zelf vader van een zoon. Heeft het ouderschap zijn kijk op het leven en op de cinema veranderd? ‘I love being a dad’, klinkt het overtuigd. ‘Voor ik vader was, kon ik me al identificeren met het echtpaar Josh en Cornelia, dat machteloos toeziet hoe hun vrienden kinderen krijgen, terwijl zij zelf worstelen om van hun kinderwens een realiteit te maken. Tegelijk heb ik ook al tegen vrienden en kennissen rondgebazuind hoe geweldig het is om kinderen te hebben, en hoe het je leven zal veranderen – een irritant trekje waaraan ook het bevriende koppel in While We’re Young zich bezondigt. En ja, net als Josh en Cornelia heb ik vaak van die strontvervelende ouderlezingen bijgewoond. Omdat ik van beide walletjes heb gegeten, ging het schrijven van die scènes heel vlot.’
Dat gold ook voor de casting. Toen het scenario vorm kreeg, had Baumbach al in gedachten door welke acteurs hij de personages zou laten vertolken. ‘Ik had net met Ben Stiller Greenberg (2010) gedraaid. Een geweldige ervaring. Adam Driver heb ik pas ontmoet op de set van Frances Ha (2012).Ik vond hem zo innemend dat ik hem meteen de non-conformistische, wannabe-documentairemaker wilde laten vertolken. Het plaatje klopte.’
Baumbach is een bewonderaar van Woody Allen. Een blik op Baumbachs oeuvre en je merkt meteen waarom: ook zijn films zitten vol rake observaties, spitse dialogen, surrealistische humor en neurotische personages. Of ook While We’re Young geïnspireerd is door de beroemde neuroot? ‘Niet specifiek, nee. Ik ben natuurlijk opgegroeid met Woody Allen, ik ben me zelfs niet meer bewust van zijn invloed. Net als hem ben ik geboren en getogen in Brooklyn. Ik heb zelfs op dezelfde school gezeten als Woody. Maar voor While We’re Young heb ik eerder teruggegrepen naar films uit mijn adolescentie. Het soort karaktergedreven komedies voor volwassenen, waarvan naast Mike Nichols, Hal Ashby, Sydney Pollack en James L. Brooks ook Woody Allen er veel heeft gemaakt.’
Geen wonder dat Brooklyn ook het decor vormt van While We’re Young. De laatste jaren is het the place to be voor hipsters geworden. ‘Ik wist van in het begin dat ik die hipstercultuur nooit zou kunnen bijbenen. Op een gegeven moment zie je Stillers personage op rolschaatsen door de stad scheuren. Wist ik veel dat rolschaatsen een nieuwe trend in Brooklyn zouden worden. (lacht) Ik vond het gewoon grappig en interessant voor het verhaal.’ Het duo dat Driver en Seyfried speelt, ademt die hipstercool uit. Ze verzamelen vinyl, amuseren zich rot met oude typemachines en retrobordspellen, en doen mee aan bizarre straatfeestjes. Daartegenover heb je Stiller en Watts, die amper weten hoe een iPhone werkt.
Die generatiekloof wordt treffend geïllustreerd in een scène waarin Cornelia deelneemt aan een ayahuasca-party: ‘Een vreemd soort ritueel waarbij gasten zich op de tonen van Vangelis te goed doen aan een Peruviaanse drug, door een sjamaan worden aangespoord diep te inhaleren, en daarna als bezetenen beginnen te kotsen in een emmer. Of die feestjes aan mijn verbeelding ontsproten zijn? Nee, it’s a real thing. Het is zelfs stilaan mainstream aan het worden. Toen ik het scenario begon te schrijven, hoorde ik van het bestaan ervan via een paar mensen in Los Angeles. En ik vond het wel geestig om dat gegeven naar Brooklyn te verplaatsen. Toen we begonnen te draaien, was de hype compleet. Ik heb zelfs aan een paar mensen die het echt hebben uitgeprobeerd, gevraagd om als figurant mee te spelen. Dat maakt het accurater. Zij konden aan mijn mouw trekken wanneer ik over de schreef ging. Ja, een paar dingen in die scène zijn wel compleet van de pot gerukt.’ (lacht)
WHILE WE’RE YOUNG
Vanaf 22/7 in de bioscoop.
Op 1/7 leidt Baumbach, samen met zijn co-scenariste en levenspartner Greta Gerwig, While We’re Young hoogstpersoonlijk in bij Bozar. Alle info: bozar.be.
Tot 9/8 loopt bij Cinematek in Brussel ook de filmcyclus Noah Baumbach’s New York, met onder meer werk van Woody Allen, Martin Scorsese en Sydney Pollack.
DOOR ANDREAS ILEGEMS
Noah Baumbach: ‘HOE BEVRIENDE PAREN MET ELKAAR OMGAAN, FASCINEERT MIJ. HOE ZE ZICH AAN ELKAAR SPIEGELEN, MAAR SOMS OOK ACHTERBAKS DOEN.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
