GEEN COMPASSIE. MAURIZIO CATTELAN heeft dan wel een recordaantal tentoonstellingen op zijn naam, hij blijft voor suspense zorgen.

MAM/ARC OP VERPLAATSING: CHAPELLE DES PETITS AUGUSTINS – ECOLE DES BEAUX-ARTS

RUE BONAPARTE 14 IN PARIJS. VAN 2 TOT 31 OKTOBER. WWW.MAM.PARIS.FR

Maurizio Cattelan, Now

Een welgemikte hype, meer heb je niet nodig om le tout Paris naar een tentoonstelling te jagen. Dus duurde het weken vooraleer de exacte locatie bekend werd gemaakt van Now, de nieuwe tentoonstelling van Maurizio Cattelan (44), en schermen ze bij het Musee d’Art Moderne de la Ville de Paris met termen als ‘verrassingseffect’ en ’top secret’. Het zou nochtans de eerste keer niet zijn dat Cattelan pas op het laatste nippertje met iets concreets op de proppen komt. Omdat de inspiratie maar niet wilde komen, bedacht hij ooit een onzichtbaar kunstwerk dat hij vervolgens als gestolen aangaf. Of hij brak in bij een galerie om er het werk van iemand anders te pikken. Voor die verrassingsact huurde Cattelan een bestelwagen die hij vollaadde met de hele inboedel, computers en faxapparaten inbegrepen. Zoals dat gaat met baldadigheden die onder het vaandel van de kunst plaatsgrijpen, kwam hij er ongestraft af.

Het MAM wil voorlopig alleen kwijt dat Now een in situ-installatie voor de Chapelle des Petits Augustins wordt, een plaats die Cattelan zelf heeft gekozen. (Onder meer uit noodzaak, want het statige museum aan de avenue du President Wilson is momenteel dicht. Alle projecten liggen verspreid over Parijs, met als min of meer vaste basis het serene Couvent des Cordeliers.) Onder het tipje van de sluier zit het onderwerp macht en iets dat angst en onrust zou weerspiegelen. Dat Now ook ‘een historisch icoon’ zou zijn, doet een werk vermoeden in de richting van Him, de wassenbeelden Hitler die als koorknaap op zijn knietjes zit te bidden. Nog zo’n verpletterend symbool is La Nona Ora, de intussen vijf jaar oude, door een meteoriet neergeslagen paus. Tijdens een tentoonstelling in Warschau voelden twee leden van de katholieke partij zich geroepen om het beeld aan te vallen. Ze gingen aan de haal met het stuk steen en zorgden zo voor de gedroomde reclame. Cattelan bleef er bloednuchter bij: ‘ I’m not trying to question a structure of power. I’m neither that ambitious nor that naive. I’m only trying to find a degree of freedom.‘ Artistieke vrijheid dan wel, want Cattelan doet geen uitspraken over politiek of moraal. Nochtans barsten zijn vondsten van een sarcasme waarmee machtigen voor schut staan en dutsen nog dieper in de misère wegzinken. Geen compassie, zo lijkt de lijfspreuk van de gevierde Italiaan. Een Afrikaanse voetbalploeg trok hij ooit truitjes aan met de weinig gastvrije opdruk Rauss (onderstreept met een pijl), en een grafsteen voorzag hij van het dubbelsnijdende opschrift Pourquoi moi. De moeilijk te ontkennen sterkte van Cattelan vloeit voort uit een snedigheid die relativeert en de zaken toch erger maakt. Al worden kwade geesten aan banden gelegd, de eenzame wanhoop steekt altijd de kop op. Voor zijn solotentoonstelling in het MOCA (Los Angeles, 2003) maakte hij Charlie, een op hemzelf gelijkende robotjongen die rondjes rijdt op een driewieler. Speels? ‘You should always try to touch upon themes that are meaningful to everyone; for this reason the themes in my work are things like death, childhood, sadness, suicide, and so on.’ Els Fiers

Els Fiers