Achter elke machtige man staat een sterke vrouw, Bij maffiabaas Tony Soprano zijn het er zelfs twee. Dubbelinterview met Edie Falco (de echtgenote) en Lorraine Bracco (de psychiater) over de beste tv-serie aller tijden, Sopranomania en ’the boss’. Door Stefaan Werbrouck

De eerste soapserie waarvan ook mannen durven zeggen dat ze elke week kijken, zo wordt The Sopranos weleens omschreven. Met zijn coole gangsters, expliciete geweld en snelle dialogen is de reeks rond maffiabaas Tony So- prano en zijn gang mijlenver verwijderd van het kleffe spektakel in doordeweekse soaps. Maar ondanks alle hanige standjes tussen mannetjesputters zijn het vooral de vrouwen die de lakens uitdelen. Tony mag dan op zijn werk de baas zijn, thuis is het een andere zaak. Zijn moeder Livia zit voortdurend op zijn kap (in de eerste twee seizoenen althans, het personage viel weg toen actrice Nancy Marchand stierf); zijn psychiater Jennifer Melfi (Lorraine Bracco, die in het echt nog heser klinkt dan op tv) peutert onvermoeibaar in zijn ziel; en ook zijn echtgenote Carmela (Edie Falco), die totnogtoe vooral veel moest verdragen, komt stilaan op voor zichzelf. Het maffiawereldje is, zoals creatief brein David Chase zelf toegeeft, enkel en alleen een sexy façade. In essentie draait The Sopranos om de alledaagse problemen van gewone mensen, om the meaning of life.

In het vierde seizoen, dat volgende week van start gaat op Kanaaltwee, wordt de invloed van de vrouwelijke personages nog groter. Net voor men aan de opnames van die jaargang begon, vonden immers de aanslagen van 11 september plaats, en dat had zo zijn gevolgen. Er zijn een paar oppervlakkige wijzigingen – de begingeneriek werd opnieuw gefilmd, zonder de twin towers, en de personages verwijzen af en toe naar de tragedie – maar ook de toon is aangepast: het geweld komt minder op de voorgrond, het gezinsleven van Tony Soprano krijgt meer aandacht. Niet dat The Sopranos nu plotseling melig is geworden, want de crisissen zijn nog even heftig als vroeger. Alleen spelen ze zich nu meer af in de huiskamer van de familie Soprano in plaats van op ‘de werkvloer’. Tony’s vrouw Carmela krijgt zo meer een centrale rol, tot groot genoegen van actrice Edie Falco. ‘ It’s great. Ik heb werken voor The Sopranos altijd fantastisch gevonden, maar na een tijdje begon ik toch te denken: fijn, weer een lasagne maken, hoera. (lacht) Dit seizoen heb ik ook wat meaty stuff gekregen. Ik was dan ook behoorlijk opgewonden toen ik de scripts las. Hoewel, het eerste moment dacht ik: Shit, ik ga iedere dag moeten werken.’

THE SOPRANOS

VIERDE SEIZOEN, VANAF 7/4, ELKE WOENSDAG – 23.30 KANAALTWEE

Heeft David Chase je vooraf laten weten dat je rol werd vergroot? Om je voor te bereiden?

Edie Falco: David vertelt ons nooit iets op voorhand. We krijgen de nieuwe scripts amper een weekje voor de opnames. Maar ik houd wel van die aanpak. Ik zou het echt haten te weten hoe alles afloopt. Je kunt je dan te veel voorbereiden. Nu is het een beetje zoals het leven zelf: je hebt er geen idee van wat er nog zal komen.

De verrassingen zijn des te groter.

Lorraine Bracco: Ja, en je merkt dat als het script aankomt. Dan gaat de hele crew zitten lezen. Het is een fantastisch zicht: de acteurs, de technici, de make-upartiesten, iedereen zit tussen de vrachtwagens of op de set te bladeren in zijn boekje. Dan weet je dat je in een prima serie zit.

Er is eigenlijk maar een uitzondering op de regel: als je gaat sterven, dan nodigt David je uit op zijn kantoor. Zoiets wil ’the boss’ je in eigen persoon vertellen. Maar wij moeten natuurlijk niet bang zijn, wij zitten safe. De jongens daarentegen. The boys live in fear. (lacht)

Wanneer heeft hij jou echt verrast?

Bracco: Bij Melfi’s verkrachting. Toen ik het las, dacht ik: Waarom? Ik ben de enige goede persoon hier. Ik heb niemand kwaad gedaan. Waarom moet je mij dan pijn doen? Ik was echt woedend. Maar dan hebben David en ik erover gepraat: dat het een moreel probleem zou zijn voor haar of ze het al dan niet aan Tony zou vertellen, dat zoiets de relatie tussen beiden zou verdiepen. Toen heb ik ermee ingestemd.

Jouw haat-liefdeverhouding met Tony is een belangrijk thema in de reeks. Melfi wil van hem af, maar eigenlijk is ze door hem gefascineerd.

Bracco: Klopt. Ik heb al met een paar psychiaters gesproken en zij beamen dat. Tussen alle patiënten die je over de vloer krijgt, zitten er over je hele carrière maar een paar echt fascinerende gevallen. Als je er dan één hebt, wil je hem niet laten gaan. En Tony is natuurlijk zo’n geval.

Hoe reageren psychiaters eigenlijk op de portrettering van hun beroep?

Bracco: Ze zijn blij dat het zo realistisch is. In films of series hebben psychiaters meestal een duistere kant. Ze gaan met hun patiënt naar bed, ze blijken een psychopaat te zijn of ze hebben een of andere seksuele afwijking. Maar Melfi blijft altijd correct tegenover haar patiënt en de echte psychiaters appreciëren dat. Haar enige fout is dat ze getrouwd is met haar werk. En dat een maffiabaas haar zo fascineert natuurlijk. (lacht)

Hoe is het om samen te werken met James Gandolfini? Men zegt dat hij weleens opvliegend kan zijn.

Falco: Hij is de gemakkelijkste acteur met wie ik al gewerkt heb. Een droom.

Bracco: Voor mij lijkt het altijd alsof ik in een boksring sta met James, door die voortdurende spanning en dynamiek tussen onze twee personages. Maar hij is a big pussy cat.

Falco: Het doet me denken aan vroeger, toen je naar de buren ging om je samen met je vriendinnen te verkleden en de buurt op stelten te zetten. Alsof we kleine kinderen in pakjes zijn.

Gandolfini zei ooit, om te lachen wellicht, dat Carmela weleens de eerste vrouwelijke maffiabaas zou kunnen worden.

Falco: Dat zou fantastisch zijn. Ik zou graag eens zo’n typisch mannelijke rol spelen. Maar dat zal wellicht voor een andere serie zijn. Een van de mooie kanten aan The Sopranos is dat we nog nooit iets buitensporigs hebben gedaan om de belangstelling aan te zwengelen.

Een hond doden door erop te gaan zitten is anders toch niet mis.

Falco: Wel, ik weet niet hoe het bij jou zit, maar bij mij in de buurt gebeurt dat iedere dag. (lacht)

Lorraine, jij speelde in ‘Goodfellas’ van Martin Scorsese de vrouw van een maffialid. Nu ben je een out-sider. Wat is het plezantst?

Bracco: Ik zou het niet weten. Goodfellas is meer dan een decennium geleden, ik ben een heel andere vrouw nu. Maar ik denk dat Karen Hill (Bracco’s personage in ‘Goodfellas’, sw) veel dichter bij mij stond dan Melfi.

Klopt het dat je oorspronkelijk voor de rol van Carmela bent gevraagd?

Bracco: Ja, maar ik heb tegen David gezegd: ‘Ik héb Carmela al gespeeld, nu wil ik Melfi zijn.’ Melfi is precies het tegenovergestelde van Karen Hill. Zij is de hoogopgeleide Italiaanse, die geen connecties heeft met de maffia, die geen ‘part of the family’ is.

Edie, jij krijgt wellicht nu ook tonnen rollen aangeboden als vrouw van een maffioso?

Falco: Voortdurend. Niet zozeer rollen als maffiavrouw, maar vooral als Italiaanse moeder. Ik ben bang dat de castingverantwoordelijken weinig creatief zijn, zo van: ‘Oh, diegene die in die maffiaserie speelt, laten we die nemen!’

Hoe voelt het eigenlijk om plotseling van bijna obscuriteit naar wereldwijd succes te gaan?

Falco: Ik ben blij dat ik vooraf niet wist wat er zou komen. En ik ben blij dat het deze groep mensen is overkomen, omdat geen enkele van ons voordien al een echt kassucces had gehad. We were in it together. Maar van werkeloosheid – ik bedoel: dingen maken die niemand te zien krijgt – naar meespelen in een serie als The Sopranos, het is een evolutie waar je boeken kunt over schrijven.

Bracco: Het succes heeft zijn plezante kantjes. Ik kan in New York gaan eten waar ik wil, op ieder moment. De buschauffeurs doen hun deur open en roepen naar mij: ‘Hey Melfi!’ Meestal heb ik niet eens door dat ze tegen mij praten, maar ik ben er wel trots op. En ik krijg natuurlijk gratis therapie. (lacht)

Falco: Voor mij is het vooral een uitdaging geweest om aan het comfort te wennen. In het verleden heb ik altijd moeten bijklussen om rond te komen, als serveuse, als secretaresse of in een fabriek. Eigenlijk wou ik gewoon ooit mijn brood kunnen verdienen met acteren alleen. Ik had in geen miljoen jaar gedacht dat ik zoveel geld zou verdienen. Vroeger richtte ik mijn appartement in met meubels die anderen hadden weggegooid en at ik de restjes in de restaurants waar ik werkte, en nu… Het lijkt wel één grote kosmische grap.

Waarom is ‘The Sopranos’ eigenlijk zo’n succes? Waar ligt de oorzaak?

Falco: De reeks gaat over mensen die niet perfect zijn, en de kijkers herkennen zich daarin.

Bracco: Het is geen formule, het is verrassend. En de personages zijn echt, het zijn mensen met fouten. Iedereen probeert vandaag de dag ‘pretty miss perfect’ te zijn en daar draait het leven niet om. Ondanks alle geweld zit er heel veel menselijkheid in de serie.

Falco: In de meeste Amerikaanse films en series heb je the good guys en de slechteriken. Alles is mooi afgelijnd. The Sopranos is een betere spiegel van de maatschappij dan de meeste series.

Bracco: Toen ik het script van de pilot las, was ik ook verrast hoe ongelooflijk goed het geschreven was.

Falco: Ja, als acteur krijg je zoveel slechte scripts in je bus, dat je bijna gewoon raakt aan ‘bad writing’. En dan komt er plotseling iets als The Sopranos, iets wat zo goed geschreven is, waarin de personages diepgang hebben.

Ondertussen is ‘The Sopranos’ meer een maatschappelijk fenomeen geworden dan een tv-serie. Denk je soms bij jezelf: Hey, het is maar televisie?

Falco: De hele tijd. Hoe zou ik anders nog kunnen gaan werken?

Bracco: Het is wel een unieke ervaring, om in zo’n serie te zitten. Ik herinner me dat ik in een aflevering tegen Tony zei dat hij The Art of War van Sun Tzu moest lezen. Niet lang daarna vloog dat boek bij Amazon de deur uit. En van psychiaters hoor ik dat sinds The Sopranos begon, er een pak meer mannen in therapie gaan. Ze denken: Als zo’n bruut als Tony Soprano het kan, dan ik ook. Ongelooflijk toch?

En de boeken die over de reeks verschijnen, over de psychologie van ‘The Sopranos’ en de kookkunst van Carmela, lezen jullie die?

Bracco: Ik heb er nog geen enkele gelezen, omdat ik niet te veel achtergrondinformatie wil hebben als ik acteer. Maar als de reeks afgelopen is, ga ik ze halen.

Falco: Ik vind het wel amusant. Het idee van een Sopranos-kookboek is ook geweldig grappig. Ik bedoel maar: ik kook nooit, ik zou absoluut niet weten hoe ik aan zo’n recept moet beginnen. Toen ik op de book party stond, dacht ik: Ze zouden eens moeten weten.

Na het zesde seizoen trekt David onverbiddelijk de stop eruit. Kan je hem daarin volgen?

Falco: Ik denk het wel. Ik heb veel respect voor zijn beslissing: je moet durven stoppen met een serie op een moment dat je er nog trots op bent. Maar ik zal het natuurlijk ongelooflijk missen.

Bracco: Ik denk dat ik dan zelf in therapie zal moeten. (lacht)

Stefaan Werbrouck